Thursday, October 28, 2021

Εις μνήμην


Share/Bookmark

Η συνήθης ετήσια εθνική έξαρση επί τη ευκαιρία της επετείου του ΟΧΙ
και των χιλιάδων αδίκως χαμένων ή τσαλακωμένων ζωών νέων ανθρώπων και από τις δυο πλευρές του μετώπου στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του '40, μου έφερε στον νου μιαν ακόμη μαρτυρία ανθρώπινη. Μια εξομολόγηση της μάνας μου, το τελευταίο καλοκαίρι που περάσαμε μαζί πριν τρία χρόνια, ένα ζεστό απομεσήμερο στη βεράντα του πατρικού μου στο Παγκράτι.

Στο δικό της πατρικό στην Κάρυστο, όπου ζούσε μικρό κορίτσι όταν κατέρρευσε ο Άξονας και η Ιταλία είχε παραδοθεί, έκρυβαν έναν Ιταλό στρατιώτη. Τους Ιταλούς τους κυνηγούσαν πλέον οι Γερμανοί και τους σκότωναν με συνοπτικές διαδικασίες. Κάτι οι πανάρχαιοι υπόγειοι μεσόγειοι δεσμοί με τους γείτονες, κάτι πως οι νησιώτες δεν είχαν περάσει τόσο δύσκολες στιγμές με τους Ιταλούς στην Κατοχή όσο η υπόλοιπη χώρα με τους Γερμανούς, κάτι οι νέες γεωπολιτικές συμμαχίες της εποχής, οι περισσότεροι ντόπιοι και οι Έλληνες γενικά, πολλές φορές με κίνδυνο της ζωής τους, προσπαθούσαν να σώσουν τους Ιταλούς. Δεκάδες χιλιάδες παιδιά στην πρώτη νιότη τους οι πιο πολλοί, που βρέθηκαν να έχουν ξεμείνει παγιδευμένοι στις ακρογιαλιές και στα βουνά των νησιών του Αιγαίου, από ένα απρόσμενο γύρισμα της ιστορίας.

Την όποια μνησικακία κι αντιπαλότητα από τον πόλεμο του '40 τις είχε παρασύρει το βαθύτερο ρεύμα των γεγονότων κι ό,τι είχε μεσολαβήσει στην Κατοχή, είχανε σβήσει στο αόρατο δίχτυ της κοινής ιστορίας. Οι τοπικές κοινωνίες τους έκρυβαν όπως μπορούσαν τους νεαρούς Ιταλούς και προσπαθούσαν να τους φυγαδεύσουν, να φτάσουν σε μέρη που συμμαχικά καράβια θα τους γύρναγαν σε κάποια γειτονιά της Ρώμης, του Λέτσε, του Παλέρμο ή της Τοσκάνης, να αγκαλιάσουν ξανά την οικογένεια και τους αγαπημένους τους, να πιούνε ένα καλό ιταλικό κρασί και να φάνε μια περιποιημένη μακαρονάδα απ΄ τα χέρια της μάνας τους.

Τον έκρυβαν κι οι παππούδες μου τον Ιταλάκο, που θα ήταν γύρω στα 20 χρονών, για αρκετούς μήνες στο σπίτι τους. Αρχικά στο ενός μέτρου βάθος υπόγειο κάτω απ΄τα σανίδια του υπνοδωμάτιου, κι ύστερα στα κατώγια, κάτι παραπήγματα που ήταν μέσα στο οικόπεδο καμιά πενηνταριά μέτρα απ΄ το σπίτι τους.

Τη μητέρα μου, κοριτσάκι 7-8 χρονών, η μεγαλύτερη από τις δυο αδελφές, την έστελναν οι γονείς της να του πηγαίνει κάθε μέρα φαΐ και νερό, στα κρυφά, για να περνάει απαρατήρητη.

Κάποια στιγμή της είπαν ότι θα τον έπαιρνε ένα καΐκι μαζί με άλλους να τον πάει κάπου που θα τους μάζευαν συμμαχικά πλοία για την επιστροφή. Ακόμη η Λουφτβάφε και τα Γερμανικά υποβρύχια πολεμούσαν και θέριζαν στο Αιγαίο.

Τον είδε τελευταία φορά, του πήγε να φάει και να πλυθεί όπως μπορούσε, τη χαιρέτησε. Το ίδιο βράδυ ακούστηκε μια φοβερή έκρηξη "σαν βροντή", όπως μου είπε, στο νησάκι της Κυραπαναγιάς, στη μέση του κόλπου της Καρύστου. Κατάλαβαν ότι το είχαν χτυπήσει το καΐκι αεροπλάνα. Χάθηκαν όλοι. Έμεινε από τον νεαρό μόνο η ξιφολόγχη του στο υπόγειο, που τη βρήκαμε 40 χρόνια μετά, όταν κάπως ανακαινίσαμε το σπίτι, και κάπου υπάρχει ακόμη.

"Με έπιασε ένα κλάμα ασταμάτητο, για μέρες", μου είπε η μάνα μου. "Στενοχωρήθηκα πολύ, μπορεί να τον είχα ερωτευτεί κιόλας", εξομολογήθηκε, με τη συνηθισμένη ελαφριά διάθεση που έλεγε τα σοβαρά πράγματα η Σμαρούλα. Έτσι άδοξα, σαν ένα βραδινό πυροτέχνημα στη μέση του πελάγου μια νύχτα χωρίς φεγγάρι, τελείωσε μάλλον ο πρώτος παιδικός της έρωτας.

Από χιλιάδες, εκατοντάδες χιλιάδες, εκατομμύρια τέτοιες ιστορίες, όχι πάντα ηρωικές, από απλά στιγμιότυπα ανθρώπινων ζωών που δεν πρόκαναν να τις ζήσουν, που πήραν άλλη τροπή, απρόβλεπτη, που άφησαν χνάρια στις ψυχές, είναι φτιαγμένο το '40 και κάθε πόλεμος, κάθε μεγάλο ή μικρό γύρισμα της ιστορίας.

Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος


Tuesday, October 26, 2021

Θέμα χρόνου


Share/Bookmark
Είναι απορίας άξιον πώς ακόμη κανένας τρελός του Θεού ισλαμιστής
ή παλαβός πιστολέρο δεν έχει πάρει ένα βανάκι να μπουκάρει στην Αιόλου σε ώρα αιχμής, να παίξει videogame πατώντας όσο πιο πολλούς πεζούς. Ή πώς δεν έχει αρπάξει κάποιος αντίστοιχος διαταραγμένος νεαρός κανένα κουζινομάχαιρο ή καλάσνικοφ να αρχίσει να σφάζει όποιον βρει μπροστά του όπως στο Παρίσι, στη Βαρκελώνη, στο Λονδίνο, στη Νορβηγία πάλι πρόσφατα .

Μέχρι η ευνουχισμένη και χωρίς σαφείς και αποτελεσματικούς κανόνες άμεσης εμπλοκής ελληνική αστυνομία, που θα περιμένει εντολές απ' τα κεντρικά να πυροβολήσει και να επέμβει μπας και καταφέρει να τον/τους σταματήσει, θα έχουμε θρηνήσει σε μια μέρα τα θύματα ενός μίνι πολέμου για την κατάληψη του Καστελόριζου.

Οι τρομοκράτες ηττήθηκαν στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ γιατί η αστυνομία και οι δυνάμεις ασφαλείας με αυταπάρνηση έχουν αποτρέψει εκατοντάδες επιθέσεις κι έχουν περιορίσει άλλες τόσες, με την άμεση παρέμβαση κι εξουδετέρωση των τρομοκρατών.

Πίσω από τον κάθε μαφιοζάκο της Φυλής, και των λοιπών φυλών και Οίκων, θα ξεπηδήσει σε λίγο ο κάθε νέος κουφοντίνας, κάθε λαγός, κάθε κασιδιάρης, κάθε Anders Breivik ή Salah Abdeslam.

Και το χειρότερο κακό θα αναδυθεί μετά.

Από κάθε σπασμένο σπίτι, κάθε βασανισμένο γέροντα ή γερόντισσα, κάθε χτυπημένο νέο ή νέα, κάθε γυναίκα που φοβάται ή απειλείται, κάθε απλό άνθρωπο που καταστρέφεται καθημερινά τμήμα της ζωής του, η ελευθερία του να κυκλοφορεί με ασφάλεια αυτός και τα παιδιά του, το αμάξι που με κόπο συντηρεί, το μηχανάκι του, ο δημόσιος χώρος στον οποίο κυκλοφορεί, ο ιδιωτικός, το άσυλό του, το σπίτι του που λεηλάτησαν και μαγαρίσανε, οι οικείοι του που έπεσαν θύματα βίας, ξύλου, εκβιασμών, απειλών, ο καθημερινός φόρος φόβου και θυμού.

Από αυτό το εκρηκτικό κοκτέιλ λείπει μια σπίθα, ένα συνταρακτικό γεγονός όπως ένας μαζικός εγκληματίας, ένας τρομοκράτης, για να προκύψει μια νέα εγκληματική συμμορία πολιτικής φύσης. Πιο έξυπνη, πιο καθωσπρέπει, πιο κομψή από την προηγούμενη, που θα ακυρώσει ό,τι οι εχέφρονες πολίτες κάθε παράταξης πέτυχαν με πολύ κόπο και θυσίες: τη σταθερότητα και την προστασία των ελευθεριών.

Στην πρώτη γραμμή σήμερα αυτής της μάχης, όπως οι ήρωες του '21 με όλες τους τις αντιφάσεις, ή οι στρατιωτικοί και στρατιώτες του '40, κι αυτοί με τις δικές τους, είναι οι δυνάμεις ασφαλείας.

Και τη δίνουν, όσο τη δίνουν, αυτή τη μάχη
νομικά ακάλυπτες (η διερεύνηση κάθε γεγονότος προϋποθέτει την αυτεπάγγελτη άσκηση δίωξης κατά των ίδιων πριν γίνει μια αρχική ανεξάρτητη έρευνα που θα μπορούσε να κλείσει την υπόθεση ή να τους δώσει και παράσημο ακόμη),
τεχνικά απροστάτευτες (δίχως σύγχρονα μέσα ούτε καν υποχρεωτικές κάμερες παντού), επιχειρησιακά εκτεθειμένες (χωρίς σαφείς κανόνες εμπλοκής κι αντίδρασης)
κι εσωτερικά διαβρωμένες από την καθημερινή διαφθορά.

Τι να τα κάνεις μετά τα Ραφάλ και τις φρεγάτες, αν δεν έχεις τη Γαλλική αστυνομία; Πόσο εύκολο είναι να αποσταθεροποιηθεί πολιτικά και οικονομικά μια κοινωνία μέσω του κοινού εγκλήματος και μιας κατάλληλης χρήσης των σόσιαλ μίντια και των ελεγχόμενων από ολιγάρχες ΜΜΕ το ξέρουμε πια όλοι. Συνέβη σε πολύ ισχυρότερες και βαθιές δημοκρατίες.

Όλοι, πλην της ελληνικής πολιτικής ελίτ της Εκάλης, του Κολλεγίου και των ξένων πανεπιστημίων, δεξιοί κι αριστεροί του χαβιαριού.

Που δεν έχουν πάρει ποτέ μετρό ή τρόλεϊ, δεν έχουν περπατήσει στο Μενίδι ή στα Πατήσια, ούτε καν ίσως στο κέντρο και στου Ψυρρή, παρά μόνο ίσως για να δουν πώς μοιάζει ο Μπύθουλας ή για να πιουν ποτάρες στα μαγαζιά και να φύγουν στα προστατευμένα κι απρόσιτα καταφύγιά τους. Κάπως όπως στο Ρίο ντε Τζανέιρο ή στην Πόλη της Γουατεμάλας.

Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος