Το ταχυδρομείο υπήρξε από την αρχαιότητα μια βασική υπηρεσία που ένωνε τους ανθρώπους και δημιουργούσε τις αγορές τους. Προϊόντων, πληροφορίας, γνώσης, αισθημάτων. Από τις πρώτες καθολικές υπηρεσίες που επινοήσαμε. Με τον καιρό έγινε το αόρατο βασικό δίκτυο που συνέδεε όλους με όλους. Με τις καθυστερήσεις, με τα χαμένα γράμματα, αλλά και με τη γενναιότητα των λειτουργών του, κατόρθωνε ως βασική Δημόσια Υπηρεσία να μεταφέρει και στα πιο απομονωμένα χωριά, στα πιο μακρινά σπίτια, στους πιο μοναχικούς ανθρώπους τα αντικείμενα, τα μηνύματα, την πληροφορία. Για αιώνες υπήρξε το κύριο και σταθερότερο μέσο επικοινωνίας, από άκρη σε άκρη του πλανήτη. Άνθρωποι περίμεναν το γράμμα του αγαπημένου τους προσώπου, ένα αντικείμενο, ερωτευμένοι, μάνες και παιδιά, αδέλφια, φίλοι, ο στρατιώτης από το μέτωπο.
Στην περίοδο του εμπορικού καπιταλισμού και στη σύγχρονη εποχή ο ταχυδρόμος ενοποίησε τον κόσμο περισσότερο από οτιδήποτε άλλο. Αυτό το αόρατο χέρι με το γράμμα, διέρχονταν από όλα τα δίκτυα, τους δρόμους, τα λιμάνια, τα τραίνα, τα γαϊδουράκια, τα αεροπλάνα. Τα έθνη αντιλήφθηκαν την οικονομική και κοινωνική σπουδαιότητά του και επέλεξαν να είναι μια από τις αδιαμφισβήτητες καθολικές υπηρεσίες, το δίκτυο που ενώνει τις αγορές και τους ανθρώπους.
Στις μέρες μας ο ρόλος του διαφοροποιήθηκε. Τα εθνικά ταχυδρομεία εξακολουθούν να είναι απαραίτητα για τις οριακές ανάγκες περιοχών και ανθρώπων, σε χαμηλό κόστος. Αλλά μεγάλο μέρος των μεταφορών καλύπτεται από ιδιωτικές υπηρεσίες κούριερ. Ένα άλλο γίνεται πλέον μόνον ηλεκτρονικά, τα γράμματα έχουν λιγοστέψει, όπως και τα κουτιά στους δρόμους όπου μπορούμε να τα ρίχνουμε. Και τα γραφεία λιγόστεψαν. Μένουν τα απαραίτητα.
Θέλησα να στείλω ένα μικρό πακετάκι σε έναν φίλο στην Αγγλία, στο Μπράιτον, που γιορτάζει τα 25 χρόνια γάμου του. Είναι ανάμεσα στους συναδέλφους που περισσότερο γνωρίζουν στον κόσμο την προχωρημένη ψηφιακή τεχνολογία, διεθνής σύμβουλος σε τέτοια θέματα. Ίσως γι' αυτό επέλεξε να μας καλέσει στην επέτειό του με μια κάρτα κι ένα γράμμα με το ταχυδρομείο. Κι έναν φάκελο εσώκλειστο για την απάντηση. Πήγα να τη στείλω με ένα μικρό δωράκι στα περίφημα correos. Ένα από τα όχι πολλά υποκαταστήματα που έχουν μείνει στη Βαρκελώνη. Δεν είχε κόσμο. Ο υπάλληλος που με εξυπηρέτησε, από το γκισέ του κρυμμένος πίσω από μια κολώνα, ήταν ομιλητικότατος, σχεδόν υπερβολικά.
Εκτός από το δεματάκι που έστειλα, αγόρασα και μερικά γραμματόσημα για γράμματα. Μου εξήγησε αναλυτικότατα πως μου δίνει μια δεσμίδα των 5, των 0,85 το καθένα για Ευρώπη. Επέμενε ιδιαίτερα στο ότι δεν είναι σαν τα άλλα, τα αυτοκόλλητα. Ότι αυτά δεν λήγουν ποτέ. Και να αλλάξει η τιμή, σε 2, 3, 5 χρόνια, εγώ θα μπορώ να κολλήσω το γραμματόσημό μου σε ένα γράμμα και αυτό θα ταξιδέψει απτόητο στον παραλήπτη του, από την αθάνατη υπηρεσία. Αισθάνθηκα ότι αγόρασα μια μετοχή αιωνιότητας.
Εν συνεχεία παρατήρησα γύρω μου. Υπήρχαν πίσω από τα γκισέ διάφορα αντικείμενα. Κούκλες μπάρμπι και κάτι άλλες για αγόρια, καναδυό επιτραπέζια παιχνίδια, μερικές αφισούλες. Λίγο μίζερα, κάπως σαν τα κινέζικα σουπερμάρκετ στο πολύ πιο φτωχό. Ο ευσυνείδητος υπάλληλος προσπάθησε να μου πουλήσει κάτι. "Έχουμε και παιχνίδια, αν θέλετε, να στείλετε. Δεν θέλετε κάτι άλλο; Με τα ρέστα μπορείτε να αγοράσετε και μια αφίσα. 'Η αν θέλετε ένα λαχείο" (κι αυτό κάπως μίζερο σε σχέση με τα λαχεία της περίφημης ONCE, ξυστά, με εικόνες, με εκατομμύρια). "Κληρώνει μια φορά την εβδομάδα", μου είπε ευγενικότατα και κάπως απελπισμένα. Σαν να προσπαθούσε να διασώσει κάτι σημαντικό χωρίς να χάσει την αξιοπρέπειά του, πουλώντας τα πενιχρά αυτά ανικείμενα, που δεν αξιώθηκαν βιτρίνα, τοποθετημένα προσεκτικά πίσω από τα γκισέ σε ψηλά ράφια που πιθανότατα κάποτε είχαν δέματα.
Δεν κρύβω ότι συγκινήθηκα. Αγόρασα κάτι, ένα λαχείο, μια δόση ελπίδας μετά από τη μικρή πρέζα αιωνιότητας στα τετράγωνα χαρτάκια, που επιβιώνουν ακόμη από την επέλαση των ψηφιακών ξαδέλφων τους. Τα χρειαζόμαστε και μας χρειάζονται για να επιβιώσουμε. Όπως επιβιώνει η ανθρώπινη επαφή, η μυρωδιά, το άγγιγμα, ο έρωτας, η προσμονή για το μήνυμα στο μπουκάλι, για το χειρόγραφο, για το αντικείμενο που περιμένουμε, από αυτό το αόρατο δίκτυο που ενώνει πραγματικούς ανθρώπους, με τρεμάμενα χέρια, με φόβους, προσδοκίες, ορμές, θυμούς, αγάπες, κι όχι ψηφιακά προφίλ. Που κρατάει ενωμένα τα σώματα και τις ζωές μας, με τον χρόνο που τα παρασέρνει στον πλανήτη που σβουρίζει αδιάφορα, πέρα από θάλασσες κι από στεριές, να ταξιδεύουν παντοτινά στον σάκο του ταχυδρόμου.
Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος
