Saturday, March 16, 2013

Τα φτωχικά σύμβολα ενός Πάπα


Share/Bookmark
Ο νέος Πάπας, Φραγκίσκος ο πρώτος, ετών 76, είναι ο πρώτος Λατινοαμερικάνος Πάπας. Ο Jorge Bergoglio, ο οποίος προέρχεται από το τάγμα του Ιησουιτών, γνωστό μεταξύ άλλων για την έντονη δραστηριότητά του για πολλούς αιώνες στον μη χριστιανικό κόσμο και για την ακαδημαϊκή επιρροή του στις ελίτ μέσω των φημισμένων Πανεπιστημίων του. 
Αυτός ο, καθώς φαίνεται, συντηρητικά εκσυγχρονιστής και ίσως μεταβατικός Πάπας, επέλεξε παραδόξως το όνομα του Αγίου Φραγκίσκου, πολύ δημοφιλή και ταπεινού αγίου.
Ο αξιαγάπητος και πολυζωγραφισμένος αυτός άγιος, που δεν είχε αξιωθεί μέχρι τώρα να ονοματοδοτήσει Πάπα, εκτός από παραδειγματικά φιλάνθρωπος με τους ταπεινούς και τους φτωχούς, είναι προστάτης του περιβάλλοντος και των ζώων. Είναι επίσης ιδρυτής του άλλου μεγάλου και ανταγωνιστικού των Ιησουιτών τάγματος, των πιο λαϊκών και σχετικά πιο ανοιχτόμυαλων και πιο λαϊκών Φραγκισκανών. 
Η κατανόηση της μεγάλης παράδοσης των ακραίων συγκρούσεων, δολοπλοκιών και ισορροπιών για την κατάκτηση και διαχείριση της εξουσίας των παμπάλαιων εκκλησιαστικών θεσμών, με τρόπο που να διασφαλίζει ταυτόχρονα την επιβίωση, την αύξηση της επιρροής και τη μετεξέλιξη των θεσμών αυτών, θάπρεπε νάναι μεταξύ των βασικών πηγών γνώσης για τους δικούς μας πολιτικούς και φερέλπιδες πολιτικούς. Οι ιδεολογικές συζητήσεις, οι ανατροπές, οι ισορροπίες, η τέχνη του λόγου και των κρυφών νοημάτων, η μάχη για επιβίωση και εξουσία απέναντι στα μεγάλα ρεύματα της ιστορίας, η χρήση των συμβόλων, αναπτύχθηκαν στην πιο εκλεπτυσμένη και συμβολική τους μορφή στη διαδικασία εξέλιξης των εκκλησιαστικών θεσμών με παράδοση αιώνων  και ιδιαίτερα στη διαδικασία διαδοχής του εκάστοτε ηγέτη της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας, διαδόχου του αποστόλου Πέτρου, αρχηγού του κράτους του Βατικανού, Επίσκοπου της Ρώμης, δούλου των δούλων του Θεού.
Ο καλύτερος Έλληνας πολιτικός της τρέχουσας γενιάς απέχει παρασάγγες σε ικανότητες διεκδίκησης και διαχείρισης της εξουσίας με σεβασμό στο κράτος που υπηρετεί και κατανόησης των ορίων, των δικών του και του κράτους, από τον τελευταίο φιλόδοξο καλόγερο. Πόσο δε μάλλον από τον πρώτο.
Είναι κι αυτό μέρος της συντριπτικής έλλειψης παιδείας του πολιτικού μας προσωπικού. Ποιος διαβάζει σοβαρά ιστορία και φιλοσοφία; Ποιος μεταξύ τους φαίνεται να μελετά και να αφιερώνει χρόνο και προσπάθεια σε οτιδήποτε σοβαρό εν γένει; Ποιος έχει μάθει να αντλεί και χαρά και γνώση από το σημαντικό και κατανοεί ότι από αυτό το σημαντικό προκύπτουν οι δικές του δυνατότητες; 
Οι πιο πολλοί, με ελάχιστες φωτεινές εξαιρέσεις, μπερδεύουν την ιστορία με την πληροφορία, την εντύπωση με την κατανόηση, επιδιώκουν συστηματικά και άκοπα αυτή την επιφανειακή γνώση στερεοτύπων και απλουστεύσεων, της οποίας φτωχά αποσπάσματα απαγγέλλουν με κάθε ευκαιρία, άλλοτε με φοβισμένο κι άλλοτε με θρασύ στόμφο.
Αρκετοί πολίτες, θύματα κι αυτοί της ίδιας έλλειψης, τους ακούν και τους θαυμάζουν. Η κρίση όμως είναι εξυγιαντική, καθώς μας φέρνει εξ ανάγκης αντιμέτωπους με την αλήθεια. 
Φαίνεται ότι όλο και περισσότεροι πολίτες ανακαλύπτουν την κενότητα και την ανασφαλή αμηχανία και τους παίρνουν στο ψιλό. Όλο και περισσότεροι καταλαβαίνουν, ασυνείδητα η συνειδητά, ότι η ηγεσία τους γνωρίζει και αντιλαμβάνεται, εντέλει, λιγότερα από τους ίδιους. 
Είναι το πρώτο βήμα. 

Γιώργος Γιαννούλης Γιαννουλόπουλος



Εικόνα: Ο Άγιος Φραγκίσκος της Ασσίζης, MIchelangelo Merisi da Caravaggio, The stigmatization of Saint Francis. Oil on canvas, Wadsworth Atheneum, Hartford



No comments:

Post a Comment