"Οι όχλοι ποτέ δε δίψασαν για αλήθειες. Αποστρέφονται τα ολοφάνερα πράγματα που τους δυσαρεστούν και προτιμούν να θεοποιούν την πλάνη, αν η πλάνη τους γοητεύει.
Εκείνος που ξέρει να τους προκαλεί ψευδαισθήσεις, εύκολα γίνεται ο αφέντης τους, κι εκείνος που προσπαθεί να τους απαλλάξει από τις ψευδαισθήσεις τους, είναι πάντοτε το θύμα τους."
~ Gustav Le Bon, "Η ψυχολογία των όχλων" (Γαλλία, 1895).
--------------
Σαν χθες -στις 13 Σεπτεμβρίου του 1922- ξεκινά η πιο μεγάλη (και εθνική, αλλά κυρίως) ανθρωπιστική τραγωδία του Ελληνισμού:
οι Νεότουρκοι του Κεμάλ Ατατούρκ εισβάλλουν στην ανυπεράσπιστη πλέον Σμύρνη και την καίνε ολοσχερώς.
Ταυτόχρονα, επιδίδονται σε σφαγές των όσων Ελλήνων δεν είχαν προλάβει να την εγκαταλείψουν, αλλά και Αρμενίων.
Η πυρπόληση της Σμύρνης συνεχίζεται, μέχρι την 17η Σεπτεμβρίου.
Εκείνος που ξέρει να τους προκαλεί ψευδαισθήσεις, εύκολα γίνεται ο αφέντης τους, κι εκείνος που προσπαθεί να τους απαλλάξει από τις ψευδαισθήσεις τους, είναι πάντοτε το θύμα τους."
~ Gustav Le Bon, "Η ψυχολογία των όχλων" (Γαλλία, 1895).
--------------
Σαν χθες -στις 13 Σεπτεμβρίου του 1922- ξεκινά η πιο μεγάλη (και εθνική, αλλά κυρίως) ανθρωπιστική τραγωδία του Ελληνισμού:
οι Νεότουρκοι του Κεμάλ Ατατούρκ εισβάλλουν στην ανυπεράσπιστη πλέον Σμύρνη και την καίνε ολοσχερώς.
Ταυτόχρονα, επιδίδονται σε σφαγές των όσων Ελλήνων δεν είχαν προλάβει να την εγκαταλείψουν, αλλά και Αρμενίων.
Η πυρπόληση της Σμύρνης συνεχίζεται, μέχρι την 17η Σεπτεμβρίου.
Ο Αμερικανός πρόξενος, George Horton, σοκαρισμένος από τις θηριωδίες, θα δηλώσει:
"Το συναίσθημα που πήρα μαζί μου από τη Σμύρνη, ήταν ντροπή!
Ντροπή, γιατί ανήκω στο ανθρώπινο γένος..."
( Νωρίτερα, αντίστοιχες κτηνωδίες και σφαγές είχαν σημειωθεί από τον ελληνικό στρατό.
Ιδιαίτερα στις περιοχές της Γιάλοβα, Κίου και Νικομήδειας).
Ιδιαίτερα στις περιοχές της Γιάλοβα, Κίου και Νικομήδειας).
"ΜΑ ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΕΜΕΝΑΝ ΕΚΕΙ ΝΑ ΠΟΛΕΜΗΣΟΥΝ;"
Θυμίζει κατι..;
--------------------------------
Θυμίζει κατι..;
--------------------------------
H Μικρασιατική καταστροφή άφησε πίσω της 25.000 νεκρούς Έλληνες στρατιώτες.
Άφησε πίσω της 600.000 Έλληνες μικρασιάτες, νεκρούς.
Και ΕΦΕΡΕ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ πάνω απο 1.500.000 πρόσφυγες.
Αυτούς τους πρόσφυγες, οι Έλληνες της "παλαιάς Ελλάδας" τους ονόμασαν "πρόσφηκες".
Γιατί προέκυψαν ως "σφήκες":
"ΧΑΛΑΣΑΝ ΤΟΝ ΤΟΠΟ, ΕΙΝΑΙ ΒΡΩΜΙΚΟΙ, ΜΑΣ ΠΑΙΡΝΟΥΝ ΤΙΣ ΔΟΥΛΕΙΕΣ..."
Θυμίζει κάτι...;
Θυμίζει κάτι...;
Για να δούμε κι' αυτό:
ημερολόγιο Γιώργου Σεφέρη, 28 Μαΐου 1926.
"Σήμερα άκουσα από έναν πρόσφυγα τούτο: έφευγαν από τη Σμύρνη.
Όταν έβγαιναν στη Χίο, μαγαζιά...σπίτια...πόρτες...παράθυρα, έκλειναν όλα μονομιάς.
Αυτός με τη γυναίκα του και το μωρό -έξι μέρες να τραφεί- να κλαίει συνεχώς, χαλούσε τον κόσμο.
Η μάνα ζητά νερό· αδιαφορία.
Από ένα σπίτι, τέλος πάντων, αποκρίνονται: «ένα φράγκο το ποτήρι».
Και ο πατέρας διηγείται: «έφτυσα τότε μέσα στο στόμα του παιδιού, για να το ξεδιψάσω»... "
ημερολόγιο Γιώργου Σεφέρη, 28 Μαΐου 1926.
"Σήμερα άκουσα από έναν πρόσφυγα τούτο: έφευγαν από τη Σμύρνη.
Όταν έβγαιναν στη Χίο, μαγαζιά...σπίτια...πόρτες...παράθυρα, έκλειναν όλα μονομιάς.
Αυτός με τη γυναίκα του και το μωρό -έξι μέρες να τραφεί- να κλαίει συνεχώς, χαλούσε τον κόσμο.
Η μάνα ζητά νερό· αδιαφορία.
Από ένα σπίτι, τέλος πάντων, αποκρίνονται: «ένα φράγκο το ποτήρι».
Και ο πατέρας διηγείται: «έφτυσα τότε μέσα στο στόμα του παιδιού, για να το ξεδιψάσω»... "
ΕΤΣΙ βλέπαμε και ΕΤΣΙ υποδεχτήκαμε τους πρόσφυγες των "χαμένων πατρίδων".
Φτάνει, λοιπόν, με την επιτηδευμένη "συγκίνηση".
Η αλήθεια ελευθερώνει.
----------------------------
Φτάνει, λοιπόν, με την επιτηδευμένη "συγκίνηση".
Η αλήθεια ελευθερώνει.
----------------------------
Τι συνέβη όμως; Πώς φτάσαμε, στην "καταστροφή";
Να θυμηθούμε; Ή μήπως ειναι άβολο..;
Να θυμηθούμε; Ή μήπως ειναι άβολο..;
• Μαξιμαλισμός, εντός της χώρας:
Το σχέδιο του Βενιζέλου για την "Ελλάδα των δυο ηπείρων και των πέντε θαλασσών", άγγιξε τα όριά του.
Συνεχώς επιμήκυνε τον χρόνο της εκστρατείας του, δίχως να λαμβάνει υπόψη του ούτε τους διεθνείς συσχετισμούς, που άλλαζαν υπέρ του Κεμάλ, ούτε την κόπωση στρατού αλλά και λαού από τους συνεχείς πολέμους (Βαλκανικοί πόλεμοι, Α' Παγκόσμιος, Μικρά Ασία).
Το σχέδιο του Βενιζέλου για την "Ελλάδα των δυο ηπείρων και των πέντε θαλασσών", άγγιξε τα όριά του.
Συνεχώς επιμήκυνε τον χρόνο της εκστρατείας του, δίχως να λαμβάνει υπόψη του ούτε τους διεθνείς συσχετισμούς, που άλλαζαν υπέρ του Κεμάλ, ούτε την κόπωση στρατού αλλά και λαού από τους συνεχείς πολέμους (Βαλκανικοί πόλεμοι, Α' Παγκόσμιος, Μικρά Ασία).
• Λαϊκισμός:
Το αντιβενιζελικό στρατόπεδο πολέμησε με λύσσα τον Βενιζέλο.
Με τόση λύσσα, που στην πραγματικότητα πολέμησε την ίδια την επιχείρηση του ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία.
Ο Βενιζέλος έχασε τις εκλογές του 1920, με άξονα την εκστρατεία των συντηρητικών αντιβενιζελικών του Γούναρη κατά του πολέμου.
Η "Μεγάλη Ιδέα", είχε αφήσει τη θέση της στη "μικρά, αλλ' έντιμον Ελλάδα."
Μόλις όμως οι αντιβενιζελικοί κέρδισαν τις εκλογές, συνέχισαν την εκστρατεία ανακαλώντας κάθε τους αντίθετη, προεκλογική υπόσχεση.
Το αντιβενιζελικό στρατόπεδο πολέμησε με λύσσα τον Βενιζέλο.
Με τόση λύσσα, που στην πραγματικότητα πολέμησε την ίδια την επιχείρηση του ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία.
Ο Βενιζέλος έχασε τις εκλογές του 1920, με άξονα την εκστρατεία των συντηρητικών αντιβενιζελικών του Γούναρη κατά του πολέμου.
Η "Μεγάλη Ιδέα", είχε αφήσει τη θέση της στη "μικρά, αλλ' έντιμον Ελλάδα."
Μόλις όμως οι αντιβενιζελικοί κέρδισαν τις εκλογές, συνέχισαν την εκστρατεία ανακαλώντας κάθε τους αντίθετη, προεκλογική υπόσχεση.
• Κομματοκρατία:
Το αντιβενιζελικό στρατόπεδο ξεκίνησε ένα πογκρόμ κατά των βενιζελικών αξιωματικών.
Πολλοί άξιοι στρατιωτικοί ανακλήθηκαν από το μέτωπο και η αντικατάστασή τους έγινε με κριτήριο και μόνο την αφοσίωση στον αντιβενιζελισμό.
Ο στρατός έχασε σε ποιότητα, σε συνοχή και σε ηθικό.
Σχεδόν διαλύθηκε.
Δυο μόλις μέρες πριν την εισβολή των Κεμαλικών στη Σμύρνη, εκδηλώθηκε στρατιωτικό κίνημα στη Χίο και στη Μυτιλήνη.
Όλος ο ελληνικός στόλος, που προστάτευε τα παράλια της Μικράς Ασίας, αφιερώθηκε στο "έργο" της μεταγωγής Ελλήνων στρατιωτών στο Λαύριο, προκειμένου να επικρατήσει το κίνημα.
Είναι χαρακτηριστικό, μάλιστα, ότι θωρηκτό με έδρα τη Σμύρνη απέπλευσε για τη Σάμο, προκειμένου να επιβάλει και εκεί την "επανάσταση".
Έμεινε δε στη Σάμο, ακόμα και όταν οι φωτιές από την πυρπόληση της Σμύρνης ήταν ξεκάθαρα ορατές από το λιμάνι του νησιού...
Το αντιβενιζελικό στρατόπεδο ξεκίνησε ένα πογκρόμ κατά των βενιζελικών αξιωματικών.
Πολλοί άξιοι στρατιωτικοί ανακλήθηκαν από το μέτωπο και η αντικατάστασή τους έγινε με κριτήριο και μόνο την αφοσίωση στον αντιβενιζελισμό.
Ο στρατός έχασε σε ποιότητα, σε συνοχή και σε ηθικό.
Σχεδόν διαλύθηκε.
Δυο μόλις μέρες πριν την εισβολή των Κεμαλικών στη Σμύρνη, εκδηλώθηκε στρατιωτικό κίνημα στη Χίο και στη Μυτιλήνη.
Όλος ο ελληνικός στόλος, που προστάτευε τα παράλια της Μικράς Ασίας, αφιερώθηκε στο "έργο" της μεταγωγής Ελλήνων στρατιωτών στο Λαύριο, προκειμένου να επικρατήσει το κίνημα.
Είναι χαρακτηριστικό, μάλιστα, ότι θωρηκτό με έδρα τη Σμύρνη απέπλευσε για τη Σάμο, προκειμένου να επιβάλει και εκεί την "επανάσταση".
Έμεινε δε στη Σάμο, ακόμα και όταν οι φωτιές από την πυρπόληση της Σμύρνης ήταν ξεκάθαρα ορατές από το λιμάνι του νησιού...
• Ο διεθνής περίγυρος:
Η επικράτηση του Κεμάλ έναντι του Σουλτάνου στην Τουρκία έφερε σημαντικές αλλαγές στη στάση των μεγάλων δυνάμεων.
Ο Κεμάλ έξυπνα προσέγγισε τη νέα κατάσταση στη Ρωσία, όπως αυτή είχε διαμορφωθεί με την επικράτηση των Μπολσεβίκων.
Αυτό θορύβησε τους Αγγλο-Γάλλους, με αποτέλεσμα να φανούν πιο διαλλακτικοί απέναντι στον Κεμάλ.
Ταυτόχρονα, η ήττα του Βενιζέλου στις εκλογές του 1920 και η επιστροφή του Βασιλιά Κωνσταντίνου ήταν μια εσωτερική εξέλιξη στην Ελλάδα, που απογοήτευσε τους συμμάχους της.
Ο Κωνσταντίνο, δεν ήθελε τη συμμετοχή της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και ουσιαστικά η "ουδετερότητα" του ήταν στήριξη στον Κάιζερ.
Έτσι, η επιλογή του ελληνικού λαού να τον επαναφέρει μετά από δημοψήφισμα στον θρόνο άλλαξε την στάση των αλλοτινών μας συμμάχων:
τα δάνεια που είχαν αποφασιστεί για την Ελλάδα σταμάτησαν.
Αντίθετα, ξεκίνησε πια η οικονομική και στρατιωτική ενίσχυση των δυνάμεων του Κεμάλ.
Ιδιαίτερα, απο τους "ως χθες" συμμάχους μας, τους Γάλλους.
Λίγο πριν την ολική κατάρρευση, η ελληνική κυβέρνηση ζήτησε από τους συμμάχους την έγκρισή τους για να προχωρήσει σε στρατιωτική επιχείρηση κατά της Κωνσταντινούπολης.
Η έγκριση αυτή δεν δόθηκε ποτέ.
Αντίθετα, οι συμμαχικές δυνάμεις κατοχής της Κωνσταντινούπολης διατάχθηκαν να αποκρούσουν κάθε προσπάθεια του ελληνικού στρατού να μπει στην πόλη.
Ο διεθνής παράγοντας και η σημασία των συμμαχιών είχαν υποτιμηθεί κατά τρόπο εγκληματικό.
Η επικράτηση του Κεμάλ έναντι του Σουλτάνου στην Τουρκία έφερε σημαντικές αλλαγές στη στάση των μεγάλων δυνάμεων.
Ο Κεμάλ έξυπνα προσέγγισε τη νέα κατάσταση στη Ρωσία, όπως αυτή είχε διαμορφωθεί με την επικράτηση των Μπολσεβίκων.
Αυτό θορύβησε τους Αγγλο-Γάλλους, με αποτέλεσμα να φανούν πιο διαλλακτικοί απέναντι στον Κεμάλ.
Ταυτόχρονα, η ήττα του Βενιζέλου στις εκλογές του 1920 και η επιστροφή του Βασιλιά Κωνσταντίνου ήταν μια εσωτερική εξέλιξη στην Ελλάδα, που απογοήτευσε τους συμμάχους της.
Ο Κωνσταντίνο, δεν ήθελε τη συμμετοχή της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και ουσιαστικά η "ουδετερότητα" του ήταν στήριξη στον Κάιζερ.
Έτσι, η επιλογή του ελληνικού λαού να τον επαναφέρει μετά από δημοψήφισμα στον θρόνο άλλαξε την στάση των αλλοτινών μας συμμάχων:
τα δάνεια που είχαν αποφασιστεί για την Ελλάδα σταμάτησαν.
Αντίθετα, ξεκίνησε πια η οικονομική και στρατιωτική ενίσχυση των δυνάμεων του Κεμάλ.
Ιδιαίτερα, απο τους "ως χθες" συμμάχους μας, τους Γάλλους.
Λίγο πριν την ολική κατάρρευση, η ελληνική κυβέρνηση ζήτησε από τους συμμάχους την έγκρισή τους για να προχωρήσει σε στρατιωτική επιχείρηση κατά της Κωνσταντινούπολης.
Η έγκριση αυτή δεν δόθηκε ποτέ.
Αντίθετα, οι συμμαχικές δυνάμεις κατοχής της Κωνσταντινούπολης διατάχθηκαν να αποκρούσουν κάθε προσπάθεια του ελληνικού στρατού να μπει στην πόλη.
Ο διεθνής παράγοντας και η σημασία των συμμαχιών είχαν υποτιμηθεί κατά τρόπο εγκληματικό.
Η "καταστροφή" στη Μικρά Ασία δεν μας προέκυψε από το πουθενά.
Λαϊκισμός...εθνικιστικός μαξιμαλισμός...φανατισμός και διχόνοια...κομματοκρατία...διαφθορά...αλλά και απουσία στοιχειώδους λογικής στην άσκηση της εξωτερικής πολιτικής και υποτίμηση του παράγοντα των διεθνών συμμαχιών.
Λαϊκισμός...εθνικιστικός μαξιμαλισμός...φανατισμός και διχόνοια...κομματοκρατία...διαφθορά...αλλά και απουσία στοιχειώδους λογικής στην άσκηση της εξωτερικής πολιτικής και υποτίμηση του παράγοντα των διεθνών συμμαχιών.
Ούτε αυτά θυμίζουν κάτι..; Χτυπάει κάποιο καμπανάκι..;
Ή μήπως όχι..;
Ή μήπως όχι..;
Θα μπορούσα εύκολα να βρω μια φωτογραφία με νεκρούς Έλληνες ή με πυρπολημένα σπίτια και εκκλησίες από τους "κακούς Τουρκαλάδες", για να ανεβάσω.
Δεν θέλω να το κάνω.
Με αυτήν ή χωρίς αυτήν, η ιστορία δεν αλλάζει.
Δεν θέλω να το κάνω.
Με αυτήν ή χωρίς αυτήν, η ιστορία δεν αλλάζει.
Είναι όμως, που θέλω να βλέπω διαφορετικά την ιστορία: όχι σαν αφήγηση που αναζωπυρώνει πάθη και μίση.
Μα σαν τον τρόπο να βρούμε τι οδήγησε στις καταστροφές και στα δράματα, ώστε να μην επαναληφθούν.
Έτσι επιλέγω αυτή την φωτογραφία της Ελλάδας και της Τουρκίας, από τον δορυφόρο.
Αυτή η εικόνα είναι αυτό που είναι.
Αυτό είναι. Τίποτα άλλο.
Αυτή η ηρεμία, αυτή η γαλήνη.
Όλα τα άλλα, το χώμα ΜΟΥ...τα βράχια ΜΟΥ...η θάλασσα ΜΟΥ...ο αέρας ΜΟΥ, είναι μόνο ανθρώπων έργα.
Αυτή η εικόνα είναι αυτό που είναι.
Αυτό είναι. Τίποτα άλλο.
Αυτή η ηρεμία, αυτή η γαλήνη.
Όλα τα άλλα, το χώμα ΜΟΥ...τα βράχια ΜΟΥ...η θάλασσα ΜΟΥ...ο αέρας ΜΟΥ, είναι μόνο ανθρώπων έργα.
Και αν αυτή η αιτιολογία δεν σας είναι αρκετή, αν δεν σας φτάνει για να καταλάβετε γιατί δεν διαλέγω νεκρούς και καταστροφή για να δείξω, τότε έχω άλλη μια:
γιατί η ηρεμία, η γαλήνη και η σιωπή είναι περισσότερο ανθρώπινες από το απάνθρωπο θορυβώδες ουρλιαχτό του πόνου.
γιατί η ηρεμία, η γαλήνη και η σιωπή είναι περισσότερο ανθρώπινες από το απάνθρωπο θορυβώδες ουρλιαχτό του πόνου.
Και αν ούτε πάλι σας κάλυψα, έχω μια τελευταία:
γιατί το όμορφο, είναι πιο όμορφο από το άσχημο.
γιατί το όμορφο, είναι πιο όμορφο από το άσχημο.
Τέλος.
ΥΓ: Πολλές χιλιάδες κυνηγημένοι Έλληνες της Μικράς Ασίας, βρήκαν πόρτες και καρδιές ανοιχτές στη Συρία.
Οικογένειες Σύρων έσωσαν τις ζωές χιλιάδων Ελλήνων προσφύγων.
Ας το πω αλλιώς: ο παππούς κι η γιαγιά του Σύρου πρόσφυγα που αναζητά μια γωνιά γης να ζήσει, ίσως έσωσαν τον πατέρα ή τη μάνα του Έλληνα που σήμερα ουρλιάζει: "Δεν τους θέλω εδώ. Να φύγουν, να πάνε αλλού..."
Οικογένειες Σύρων έσωσαν τις ζωές χιλιάδων Ελλήνων προσφύγων.
Ας το πω αλλιώς: ο παππούς κι η γιαγιά του Σύρου πρόσφυγα που αναζητά μια γωνιά γης να ζήσει, ίσως έσωσαν τον πατέρα ή τη μάνα του Έλληνα που σήμερα ουρλιάζει: "Δεν τους θέλω εδώ. Να φύγουν, να πάνε αλλού..."
ΥΥΓ: για τη γιαγιά μου την Ανδρονίκη και του παππού μου Αλέκο, που ήρθαν μικρά παιδιά, κυνηγημένα, για να κυνηγηθούν κι εδώ ως "Τουρκόσποροι" από τους "καθαρούς" Έλληνες.
Ευτυχώς πρόλαβαν να φύγουν από τη ζωή, πριν ζήσουν ξανά ένα κυνήγι και μιαν άλλη εκμετάλλευση και ένα άλλο μίσος, απέναντι σε απεγνωσμένους πρόσφυγες.
Ευτυχώς πρόλαβαν να φύγουν από τη ζωή, πριν ζήσουν ξανά ένα κυνήγι και μιαν άλλη εκμετάλλευση και ένα άλλο μίσος, απέναντι σε απεγνωσμένους πρόσφυγες.
ΥΥΥΓ: "Εθνικόν, το αληθές."
Από τη σελίδα του FB του
No comments:
Post a Comment