Friday, April 23, 2021

Ο άνθρωπος του ενός βιβλίου ή του ενός ρόδου;


Share/Bookmark

 

Άλλη μια μέρα του San Jordi, του Αη Γιώργη, σήμερα. Γιορτή μεγάλη στη Βαρκελώνη και στην Καταλονία, της οποίας είναι ο προστάτης Άγιος. Όλοι ψωνίζουν ένα βιβλίο από υπαίθρια κιόσκια πoυ στήνουν τα βιβλιοπωλεία και τριαντάφυλλα με ένα στάχυ απ' τους ανθοπώλες παντού στους δρόμους της πόλης. Παλιότερα το βιβλίο προσφέρονταν στους άντρες και το ρόδο στις γυναίκες. Άλλαξε όμως εδώ και πολύ καιρό το συνήθειο και πλέον αγοράζουμε για όλους και τριαντάφυλλο και βιβλίο. Διπλό το κέρδος, διπλό το έξοδο.

Σύμφωνα με τον αρχαίο προχριστιανικό μύθο που ενσωματώθηκε στο φαντασιακό του πλέον δημοφιλούς ελληνώνυμου χριστιανού Αγίου, του Γεωργίου (συναντάται ήδη από τον Δία Γεωργό), ο Γεώργιος σκότωσε τον δράκο και ελευθέρωσε από τη συμφορά και τις καταστροφές την πόλη Σίλκα στη Λιβύη. Οι κάτοικοι, για να κρατούν ευχαριστημένο τον δράκο, έπρεπε να του προσφέρουν έναν άνθρωπο τη μέρα, ώσπου έφτασε η μέρα της κόρης του βασιλιά, που έφυγε από την πόλη για να παραδοθεί στο τέρας. Τότε εμφανίστηκε ο νεαρός πολεμιστής καβαλάρης Γεώργιος, που κάρφωσε με το δόρυ του το φανταστικό ον κι απάλλαξε την πόλη από τη μάστιγα. Όπως κι ο Οιδίπους, που με την ισχύ του νου του έλυσε το αίνιγμα της Σφίγγας, έτσι κι ο Γεώργιος δεν είχε εύκολη συνέχεια στη ζωή του. Ο Άγιος μαρτύρησε κατά τη διάρκεια των διωγμών του Διοκλητιανού, λίγο αργότερα. Για να γίνει ο δημοφιλέστερος χριστιανός άγιος και ίσως το πλέον διαδεδομένο όνομα σε όλες τις γλώσσες (George, Georges, Yuri, Jorge, Gorgio και δεκάδες άλλα).

"Timeo hominem unius libri", "να φοβάσαι τον άνθρωπο του ενός βιβλίου", φέρεται να είχε πει ένας άλλος φωτισμένος φιλόσοφος, παραδόξως χριστιανός κληρικός αιώνες μετά, στην Αναγέννηση, ο Θωμάς ο Ακινάτης, ίσως ενθυμούμενος τον στίχο του Αισχύλου, "χωρίς τα άλλα είμαι μονόφρων". Τα σπαράγματα των αρχαίων βιβλίων γέννησαν αλλά και πλήθυναν, όπως κι οι ιδέες. Όμως οι άνθρωποι του ενός βιβλίου δεν λιγόστεψαν.

Ίσως, όχι τυχαία, συμπίπτει με την προσφορά των ρόδων στην όμορφη παράδοση του San Jordi. Μπορεί να πρέπει να ξανασκεφτούμε ότι δεν αρκεί η ρήση του Ακινάτη. Μπορεί να πρέπει "να φοβόμαστε και τον άνθρωπο του ενός ρόδου". Για να μην είναι κάποιος μονόφρων (ένα βιβλίο), θα πρέπει μάλλον να έχει κι ανοιχτή καρδιά, να προσφέρει και να δέχεται πολλά ρόδα.

Ίσως, τελικά, το ρόδο είναι το κλειδί των πολλαπλών βιβλίων, της δεκτικότητας στο διαφορετικό, της διαρκούς κι επίπονης αναθεώρησης της οπτικής μας με τα πιο πολλά βιβλία. Ίσως η ευαισθησία που μας αιχμαλωτίζει ή μας ελευθερώνει από το ένα βιβλίο, που μας κάνει να ταξιδεύουμε στην απέραντη θάλασσα των λέξεων, είναι τα πολλαπλά ρόδα, η καρδιά και τα φύλλα της όταν ανοίγουν και προσφέρονται στον άλλο άνθρωπο, τον ήδη οικείο κι αγαπημένο όπως και τον διαφορετικό κι απρόσμενο.

Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος


No comments:

Post a Comment