"Πούθ' έρχεσαι; Απ' τη Βαβυλώνα.
Πού πας; Στο μάτι του κυκλώνα.
Ποιαν αγαπάς; Κάποια τσιγγάνα.
Πώς τη λένε; Φάτα Μοργκάνα."
Ποιαν αγαπάς; Κάποια τσιγγάνα.
Πώς τη λένε; Φάτα Μοργκάνα."
Η σαντορινιά μητέρα της αγαπημένης Μαρίζας Κωχ (χτες σε ένα αυτοβιογραφικό αναλόγιο με τη Νένα Βενετσάνου) βρέθηκε στην Αθήνα για μια εβδομάδα στα χρόνια της Κατοχής.
Συναντήθηκε σε ένα φωτογραφείο με έναν Γερμανό αξιωματικό που υπηρετούσε στην Αθήνα. Έζησε μαζί του τρία χρόνια μέχρι την απελευθέρωση. Μετά ο αξιωματικός αυτός εξαφανίστηκε, σκοτώθηκε κατά πάσα πιθανότητα, κι έμειναν τα δύο ξανθά ορφανά με τα μπλε μάτια, μόνα στη Αθήνα, με τη δυστυχή μάνα. Για λίγο φιλοξενήθηκαν στο Δαφνί με πολλά άλλα. Αυτά αφηγείται. Το φτωχό νησί τούς δέχτηκε πίσω...
Η δική μου μητέρα, μεγάλη πια, πρόσφατα μου αφηγήθηκε μια άλλη ιστορία του πολέμου.
Στην Κάρυστο, όπου μεγάλωσε η μάνα μου σε μια μεσαία οικογένεια του νησιού, κρύβανε οι γονείς της, οι παππούδες μου, όπως πολλοί Έλληνες, έναν νεαρό Ιταλό στρατιώτη, 19-20 χρόνων, από τους Γερμανούς που τους κυνηγούσαν και τους σκότωναν, όταν πια η Ιταλία είχε παραδοθεί. Είχα μικρός ανακαλύψει το ξίφος του στο υπόγειο πριν σφραγιστεί.
Τον είχαν κρύψει σε κάτι παλιά χαμόσπιτα στην άλλη άκρη του οικοπέδου. Η μάνα μου τότε θα ήταν επτά χρονών. Η μεγαλύτερη κόρη. Την έστελναν να του πάει το φαγητό, νερό και αλλαξιές, να μην κινήσουν υποψίες. Σε κάποια στιγμή δοκίμασαν μαζί με άλλους να τους φυγαδέψουν στην Αθήνα με ένα καΐκι. Αν φτάνανε θα γλύτωνε.
Η μητέρα μου είχε λυπηθεί που έφευγε. Το ίδιο βράδυ άκουσαν αεροπλάνα, στούκας γερμανικά και μια έκρηξη σαν πυροτέχνημα πλάι στην κυρά Παναγιά, το νησάκι καταμεσής του κόλπου. Το χτύπησαν και το βύθισαν το καΐκι. Χάθηκε κι αυτός. "Έκλαιγα για εβδομάδες μετά", μου είπε. "Λες να τον είχα ερωτευτεί και να μην μπορούσα να το καταλάβω;"
Πέρα απ' τους ηρωισμούς και τις μάχες είναι αυτές κυρίως οι βαθύτερες αληθινές ιστορίες του πολέμου. Τα ορφανά, σαν κι αυτά που αναζητούν μια στέγη στις μέρες μας, οι χαμένοι νέοι άνθρωποι απ' όλες τις πλευρές, ανθρώπινες σχέσεις, ιστορίες που πιάστηκαν στα γρανάζια της ιστορίας. Και ανάμεσα στο απόλυτο κακό, να φυτρώνει το καλό, η ανθρώπινη αλληλεγγύη, η γονική συμπόνια για τα νέα παιδιά του "εχθρού", ο έρωτας, η γυναικεία ψυχή.
"...Rosso romano, πορφυρό της Δαμασκός,
Συναντήθηκε σε ένα φωτογραφείο με έναν Γερμανό αξιωματικό που υπηρετούσε στην Αθήνα. Έζησε μαζί του τρία χρόνια μέχρι την απελευθέρωση. Μετά ο αξιωματικός αυτός εξαφανίστηκε, σκοτώθηκε κατά πάσα πιθανότητα, κι έμειναν τα δύο ξανθά ορφανά με τα μπλε μάτια, μόνα στη Αθήνα, με τη δυστυχή μάνα. Για λίγο φιλοξενήθηκαν στο Δαφνί με πολλά άλλα. Αυτά αφηγείται. Το φτωχό νησί τούς δέχτηκε πίσω...
Η δική μου μητέρα, μεγάλη πια, πρόσφατα μου αφηγήθηκε μια άλλη ιστορία του πολέμου.
Στην Κάρυστο, όπου μεγάλωσε η μάνα μου σε μια μεσαία οικογένεια του νησιού, κρύβανε οι γονείς της, οι παππούδες μου, όπως πολλοί Έλληνες, έναν νεαρό Ιταλό στρατιώτη, 19-20 χρόνων, από τους Γερμανούς που τους κυνηγούσαν και τους σκότωναν, όταν πια η Ιταλία είχε παραδοθεί. Είχα μικρός ανακαλύψει το ξίφος του στο υπόγειο πριν σφραγιστεί.
Τον είχαν κρύψει σε κάτι παλιά χαμόσπιτα στην άλλη άκρη του οικοπέδου. Η μάνα μου τότε θα ήταν επτά χρονών. Η μεγαλύτερη κόρη. Την έστελναν να του πάει το φαγητό, νερό και αλλαξιές, να μην κινήσουν υποψίες. Σε κάποια στιγμή δοκίμασαν μαζί με άλλους να τους φυγαδέψουν στην Αθήνα με ένα καΐκι. Αν φτάνανε θα γλύτωνε.
Η μητέρα μου είχε λυπηθεί που έφευγε. Το ίδιο βράδυ άκουσαν αεροπλάνα, στούκας γερμανικά και μια έκρηξη σαν πυροτέχνημα πλάι στην κυρά Παναγιά, το νησάκι καταμεσής του κόλπου. Το χτύπησαν και το βύθισαν το καΐκι. Χάθηκε κι αυτός. "Έκλαιγα για εβδομάδες μετά", μου είπε. "Λες να τον είχα ερωτευτεί και να μην μπορούσα να το καταλάβω;"
Πέρα απ' τους ηρωισμούς και τις μάχες είναι αυτές κυρίως οι βαθύτερες αληθινές ιστορίες του πολέμου. Τα ορφανά, σαν κι αυτά που αναζητούν μια στέγη στις μέρες μας, οι χαμένοι νέοι άνθρωποι απ' όλες τις πλευρές, ανθρώπινες σχέσεις, ιστορίες που πιάστηκαν στα γρανάζια της ιστορίας. Και ανάμεσα στο απόλυτο κακό, να φυτρώνει το καλό, η ανθρώπινη αλληλεγγύη, η γονική συμπόνια για τα νέα παιδιά του "εχθρού", ο έρωτας, η γυναικεία ψυχή.
"...Rosso romano, πορφυρό της Δαμασκός,
δόξα τού κρύσταλλου, κρασί απ' τη Σαντορίνη.
Ο ασκός να ρέει, κι ο Απόλλωνας βοσκός
να κολυμπάει τα βέλη του με διοσκορίνη..."
Ο ασκός να ρέει, κι ο Απόλλωνας βοσκός
να κολυμπάει τα βέλη του με διοσκορίνη..."
Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος
No comments:
Post a Comment