Η αυτοκτονία ενός θαλασσινού έθνους

Μια βασική αλήθεια για τους φόρους, ένας κοινός τόπος που ισχύει για κάθε μας πράξη: το δίκαιο ενός φόρου δεν κρίνεται από τις προθέσεις του αλλά από το αντικειμενικό αποτέλεσμα της εφαρμογής του. Το αποτέλεσμα αυτό είναι μετρήσιμο.

Ένας φόρος έχει εισπρακτικό αποτέλεσμα για το κράτος και αναπτυξιακό αποτέλεσμα για τους πολίτες αν

1. παράγει για το κράτος περισσότερα άμεσα και έμμεσα έσοδα από εκείνα που καταστρέφει, μείον τις δαπάνες που προκαλεί για την είσπραξη του. Ο υπολογισμός αυτός γίνεται σε μεσοπρόθεσμη βάση. Δίχως αυτόν τον υπολογισμό δεν πρόκειται για φόρο αλλά για αρπαχτή, για κρατική πειρατεία.

2. παράγει περισσότερες βιώσιμες και υψηλού επιπέδου κατά το δυνατόν θέσεις εργασίας από όσες καταργεί στο σύνολο της οικονομίας.

Για να κριθεί αυτό μελετώνται και εκτιμώνται:

1. Οι συνθήκες ανταγωνισμού στην αγορά και οι πιθανές εναλλακτικές επιλογές των εμπλεκομένων,
2. Το κόστος και ο χρόνος που απαιτείται για να ανατραπεί και επανέλθει η κατάσταση στο πρότερο καθεστώς εάν αποδειχθεί επιβλαβής

Στην περιορισμένη φορολογική επιβάρυνση, στην ένταξη της χώρας στην Ε.Ε. και στο ευρώ στη συνέχεια και στους δεσμούς των Ελλήνων πλοιοκτητών με τον τόπο (όχι μέχρι αυτοκαταστροφικής ηλιθιότητας όμως) οφείλουμε το γεγονός ότι χιλιάδες Έλληνες έχουν εργασία σε ναυτιλιακές εταιρείες που έχουν έδρα στον Πειραιά κυρίως, παρότι μη ανταγωνιστικός προς το Λονδίνο από πλευράς υποδομών, ασφάλειας δικαίου, γενικότερης πολιτικής και κοινωνικής σταθερότητας, γραφειοκρατίας, κλπ.

Από τον κύκλο εργασιών που δημιουργούν οι εταιρείες αυτές, που αλλιώς θα βρίσκονταν στο Λονδίνο ή οπουδήποτε αλλού στον κόσμο, το κράτος εισπράττει άμεσα ή έμμεσα πάνω από το 50%. Κάθε δαπάνη στην επικράτεια φορολογείται με 23% ΦΠΑ, από τα καύσιμα που αγοράζουν οι εργαζόμενοι πληρώνουν πάνω από 50% φόρο, από το κόστος στον εργοδότη τους το 60-70% καταλήγει στα ασφαλιστικά ταμεία και το κράτος (43% είναι το ασφαλιστικό κόστος μόνο), επί των αυτοκινήτων των εργαζόμενων το κράτος εισπράττει φόρους, από κάθε δαπάνη τους εισπράττονται φόροι, οι ιδιοκτήτες των ακινήτων εισπράττουν ενοίκια που φορολογούνται και πάρα πολλά άλλα.

Αυτονόητο: όλα αυτά αποτελούν τον πλούτο που γεννά μια παραγωγική δραστηριότητα και παράγει έσοδα και για τους πολίτες και για το κράτος, που θεωρητικά θα έπρεπε να τα επιστρέφει στους πολίτες σε ισάξιες υπηρεσίες.

Αυτές οι διαπιστώσεις μπορεί να μη συνάδουν με τη λαϊκίστικη υστερία και τους αφορισμούς στους οποίους υποκύπτει αυτή η Κυβέρνηση σχεδιάζοντας φόρους που μειώνουν την ανταγωνιστικότητα της δημιουργίας και λειτουργίας ναυτιλιακών εταιρειών με έδρα εντός της Ελλάδας, είναι όμως η αλήθεια.

Ίσως όμως να μην είναι εντελώς άδολοι οι λαϊκισμοί αυτοί. Υπάρχει ανταγωνισμός που πανηγυρίζει. Χιλιάδες θέσεις εργασίας περιμένουν να δημιουργηθούν στο City και αλλού από την Ελληνική ανοησία. Θέσεις εργασίας που θα χαθούν από την Ελλάδα, θα λείψουν από το σουπερμάρκετ, τις ταβέρνες, τα σχολεία, τις υπηρεσίες, το εμπόριο, τους συνδεόμενους κλάδους.

Συνέβη ήδη με τα τεκμήρια και τις εισφορές στα σκάφη αναψυχής. Χιλιάδες άνθρωποι που δεν αντιστοιχούσαν τα πραγματικά έσοδά τους στα φανταστικά τεκμαρτά, ή αντιμετώπιζαν το φάσμα της ανεργίας και της μείωσης των αμοιβών τους τα παρόπλισαν, τα πούλησαν, τα βύθισαν. Κάποιοι τα κρατούν οριακά και στην πρώτη ευκαιρία θα τα αποχωριστούν.

Παρότι ναυτικός λαός, υποτίθεται, μάλλον δεν αγαπούμε πολύ τη θάλασσα ώστε να μας επιτρέπουν να γνωρίζουμε ότι ένα μικρό ιστιοφόρο 10 μέτρων κοστίζει κατά μέσο όρο 2 με 5 χιλιάδες ευρώ κατ’ έτος για τη συντήρηση, τον ελλιμενισμό και τα καύσιμά του. Παράλληλα εξοικονομεί από τις άλλες ταξιδιωτικές δαπάνες για τις οικογενειακές διακοπές, που αλλιώς πιθανότατα δεν θα κατόρθωναν οι περισσότεροι να κάνουν στην παρούσα συγκυρία. Ότι ομορφαίνει τις Ελληνικές θάλασσες και αποτελεί εναλλακτικό και όχι πολυτελή τρόπο γνωριμίας με το περιβάλλον.

Οι πραγματικά πλούσιοι και φοροδιαφεύγοντες δεν αντιμετώπισαν κανένα ζήτημα με τα τεκμήρια. Εάν όντως είχαν τέτοιο ζήτημα, απλώς πήραν τα σκάφη τους αλλού. Αφού πλήρωσαν μια φορά φόρο και τέλη, δαπανούν τώρα τα σχετικά ποσά στις μαρίνες της Κροατίας και της Τουρκίας για τις διακοπές τους μαζί με τους φίλους τους.

Το χειρότερο όλων: Ευρωπαίοι που είχαν αποφασίσει να ελλιμενίζουν τα σκάφη τους μόνιμα στην Ελλάδα, αντιμετωπίζοντας τη λογική της αρπαχτής και τη γραφειοκρατική παράνοια του Ελληνικού κράτους έφυγαν επίσης με ευνοϊκό άνεμο προς άλλες χώρες και άλλα λιμάνια και δύσκολα θα επανέλθουν. Αυτοί που σκέφτονταν νάρθουν λάκισαν.

Κάθε σκάφος που βρίσκεται στην Ελλάδα και ανήκει σε κάτοικο εξωτερικού προκαλεί την ανέξοδη εισροή στην ελληνική οικονομία του σύνολου των δαπανών συντήρησης και ελλιμενισμού πλέον τα χρήματα που δαπανά ο ιδιοκτήτης, η οικογένειά του και οι φίλοι τους που έρχονται σε τακτική βάση στη χώρα. Γιατί όμως να μην πάνε στην Τουρκία ή στην Κροατία; Ή στην Ισπανία; Ή οπουδήποτε αλλού; Αυτό το αυτοκτονικό γεγονός συνέβη σε μια χώρα που θα μπορούσε να φιλοξενεί το 50% και άνω των σκαφών αναψυχής των Ευρωπαίων.

Ας κάνει κάποιος τον υπολογισμό του τι χάσαμε και τι χάνουμε.

Χιλιάδες άνθρωποι έχασαν τη δουλειά τους. Παραγωγικές δραστηριότητες μειώθηκαν ή ερήμωσαν: καρνάγια, μαρίνες, νέοι άνθρωποι συντηρητές, δύτες, σκίπερς, εργαζόμενοι στην εστίαση, υποστηρικτικό και διοικητικό προσωπικό είδαν τις αμοιβές τους να μειώνονται ή τις δουλειές τους να χάνονται. Κλάδοι σε αρχικά στάδια ανάπτυξης που παρουσίαζαν και εξαγωγική δράση, όπως της κατασκευής μικρών σκαφών, αφανίστηκαν μόλις έχασαν την εσωτερική τους αγορά. Χιλιάδες έμειναν άνεργοι. Ζωές καταστράφηκαν, περιουσίες εξανεμίστηκαν, τα χρήματα έφυγαν από τις τράπεζες για να στηρίξουν την επιβίωση. Η ρευστότητα μειώθηκε. Ανθρώπινοι αριθμοί που δεν ενδιαφέρουν κανέναν στην έρημο των 3 εκατομμυρίων ανέργων, εργαζόμενων απλήρωτων και υποαπασχολούμενων. Αυτούς τους νέους ανέργους τους επιδοτεί το κράτος. Το χειρότερο όλων: οι νέες δουλειές που δεν βρήκαν τον δρόμο να γεννηθούν, η δημιουργικότητα και εφευρετικότητα του Έλληνα που δεν βρήκε διέξοδο, η καινοτομία που πέθανε καθώς γεννιόταν.

Τελικά, τα έσοδα του κράτους μειώθηκαν και οι δαπάνες του αυξήθηκαν.

Αυτή ήταν η αντικειμενική επίπτωση των φόρων στα σκάφη και των τεκμηρίων.

Πώς φαίνεται τώρα; Δίκαια ή άδικη;

Έχει νόημα να αναρωτηθούμε ποιος χάνει περισσότερα; Οι ιδιοκτήτες των οποίων απαξιώθηκε ένα περιουσιακό στοιχείο και ανάμεσά τους η πλειοψηφία των μικροϊδιοκτητών που απαξιώθηκε ένα μέρος από τη ζωή τους ή το ελληνικό κράτος και οι εργαζόμενοι;

Όλοι χάνουν κάτι εκεί που όλοι κέρδιζαν και θα μπορούσαν να κερδίζουν παραπάνω.

Ας πάμε κι ένα βήμα παραπέρα. 

Ποιος μέτρησε την επίπτωση; Ποιος έκανε τον απολογισμό; Ποιος θα δώσει λόγο;

Το ΥΠΟΙΚ γνωρίζει καλά τη ζημιά στον δικό του κουμπαρά, καθώς αυτή το ενδιαφέρει μόνο: πόσα βγάλαμε μείον πόσα χάσαμε. Μελέτες έγιναν και κατατέθηκαν έγκαιρα.

Δείλιασαν όμως, φοβήθηκαν να μιλήσουν, να εξηγήσουν και να εξηγηθούν. Κάτι ψέλλισαν, κάτι μισοείπαν αλλά τρομοκρατημένοι υπαναχώρησαν στην πρώτη κραυγή του τέρατος του λαϊκισμού και του κιτρινισμού.

Έτσι λοιπόν οι κυβερνώντες ετοιμάσαν και τον νέο φόρο και «τέλη πλόων» και ποιος ξέρει τι άλλο θα σκαρφιστούν (σ.σ. κοντά δυο χρόνια μετά, σκαρφίστηκαν τελικά τέλος πολυτελείας επί του τεκμαρτού εισοδήματος!) για να μη μείνει ούτε μια ναυτιλιακή εταιρεία στην ελληνική επικράτεια, ούτε καράβι, ούτε καΐκι, ούτε βάρκα στα ελληνικά νερά.

Μπορεί να ήταν και απαίτηση της Τρόικας. Καθόλου αθώα απαίτηση, αν είναι έτσι. Μέσω της Τρόικας εκφράζονται πολλές φορές ανταγωνιστικά συμφέροντα. Αυτό όμως δεν αθωώνει την κυβέρνηση.

Εάν είναι έτσι, για μια ακόμη φορά η Τρόικα δεν βρήκε απέναντι κανέναν για να διαπραγματευτεί σοβαρά με βάση το εθνικό συμφέρον. Βρήκε μια κυβέρνηση αδύναμη να θέσει στόχους, να κατανοήσει, να αξιολογήσει, να μετρήσει, να παραθέσει μελέτες, να επιχειρηματολογήσει, να εξηγήσει, να πείσει, να προτείνει ξεκάθαρες εναλλακτικές μείωσης κρατικών δαπανών.

Και ακόμη περισσότερο, βρήκε αντικειμενικά σύμμαχο μια λαϊκίστικη αντιπολίτευση, μια ψευδεπίγραφη αριστερά (σ.σ. το άρθρο γράφτηκε τον Ιανουάριο του 2013) η οποία με κάθε τρόπο προωθεί την υπανάπτυξη καλλιεργώντας με ψεύδη και εντυπωσιοθηρία τα πιο ταπεινά αισθήματα των πολιτών: αυτά του μίσους και του φθόνου. Η νομιμοποίηση αυτών των αισθημάτων στους πολίτες από εκείνους που υποτίθεται ότι θα έπρεπε να είναι οι πλέον γενναιόδωροι και αλτρουιστές είναι το παμπάλαιο μονοπάτι μέσα από το οποίο ο αριστερισμός οδηγεί νομοτελειακά στον φασισμό.

Κάθε λογικός άνθρωπος καταλαβαίνει ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα η νέα φορολογική επιβάρυνση, αν εφαρμοστεί, με δεδομένο τον σκληρό διεθνή ανταγωνισμό, θα οδηγήσει στη μεταφορά των πλοίων σε άλλες εταιρείες εκτός Ελλάδας, ενώ αυτές που θα μείνουν εδώ θα μαραζώσουν σταδιακά ή θα διαχειρίζονται δεύτερης επιλογής και μεγέθους assets. Κάποιοι ακόμη συμπολίτες, φίλοι, συγγενείς μας, εργαζόμενοι, λογιστές, διαχειριστές, γραμματείς, ναυτικοί, καπεταναίοι, τεχνικοί, οικονομολόγοι, συντηρητές, καθαρίστριες θα χάσουν τις δουλειές τους, κάποια κτήρια θα ξενοικιαστούν, οι φόροι από όλα αυτά και οι ασφαλιστικές εισφορές θα εξαφανιστούν, το κράτος θα αναγκαστεί να πληρώσει μερικούς ανέργους παραπάνω.

Ένα ακόμη μέρος του ΑΕΠ θα χαθεί. Το ποσοστό του ελλείμματος θα αυξηθεί ακόμη λίγο και η πολιτική μας τάξη θα ζητιανεύει την ανάπτυξη στα συμβούλια κορυφής.

Αν αυτή την απόφαση, μαζί με πολλές άλλες παρόμοιες δεν την ξέβρασε μια θάλασσα ανοησίας και ανικανότητας αλλά είναι αποτέλεσμα δειλίας και φόβου, αν ακόμη χειρότερα είναι δόλια, τότε είναι από εκείνα τα πράγματα που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν, χωρίς καμιά υπερβολή, εθνική μειοδοσία.

Τελικά, μάλλον υπάρχουν πράγματι κόκκινες γραμμές και το πολιτικό μας σύστημα τις υπερασπίζεται και με πείσμα και με πάθος.

Μόνο που οι κόκκινες αυτές γραμμές είναι τραβηγμένες σε λάθος μέρος, απλώνονται σε εσφαλμένη γεωγραφία, είναι χαραγμένες σε αποπροσανατολισμένους χάρτες, υπερασπίζονται μολυσμένες θάλασσες.

Είναι οι κόκκινες γραμμές που απαγορεύουν την προέλαση την αλληλεγγύης, την κυριαρχία της δημιουργικότητας, την επιβολή της λογικής, την εμφάνιση της αλήθειας.

Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος

Υ.Γ. Το άρθρο αυτό γράφτηκε πριν από δυόμισι χρόνια, και αφορούσε μια άλλη κυβέρνηση και την τότε αντιπολίτευση που σήμερα είναι  κυβέρνηση. Με αφορμή τη θαλασσινή περιπέτεια του κ. Τσίπρα το ξαναδημοσιεύω. Θα μπορούσε να έχει γραφτεί ακριβώς ίδιο χθες. Σαν να μην πέρασε μια μέρα.
 18/8/2015,
  Γ.Γ.Γ.

 Για περισσότερα δεδομένα σε σχέση με τα αποτελέσματα της πολιτικής αυτής δείτε στο

Ποιος μίλησε για "υφεσιακές" πολιτικές; (Απρίλιος 2014)