Η Αθηνά και η Άρτεμις Παρθένες, η μινωίτικη Ρέα η Τιτανίδα, μητέρα της Ήρας, η Δήμητρα, η Αιγυπτιακή Ουατζέτ, η Θεά Γη, σήμερα η Παναγία Παρθένα, όλες γυναικείες Θεότητες, μαζί με πολλές άλλες, που όψεις τους προβάλλονται στο συλλογικό ασυνείδητο ως τις χριστιανικές μέρες μας στην κόρη ενός καλοβαλμένου αλλά σκληρού κτηνοτρόφου, του Ιωακείμ και της Αγίας Άννας, σύμφωνα με το πρωτευαγγέλιο του Ιάκωβου. Που του δόθηκε από τον Θεό με μήνυμα αγγέλου η κατάλληλη στιγμή της τεκνοποίησης.
Οι τέσσερις επίσημοι Ευαγγελιστές και αυτό που αποτύπωσε τον κορμό του δόγματος, παραδόξως αλλά και ερμηνεύσιμα, ελάχιστα ασχολήθηκαν με την καταγωγή και τη ζωή της δημοφιλέστερης θεϊκής μορφής του χριστιανικού κόσμου μετά τον ίδιο τον Ιησού. Της μητέρας του Θεανθρώπου και σύζυγο του ταπεινού ξυλουργού Ιωσήφ.
Όλα τα πιθανά προσωνύμια αποδίδονται στη λατρεία της γυναικείας μητρικής αυτής θεότητας: τοπικά, χαρακτηρολογικά, μορφολογικά, τοπολογικά ή χαρακτηριστικά της εικόνας της, ποικιλόμορφων ιδιοτήτων της ίδιας: Βρεφοκρατούσα, Γλυκοφιλούσα, Θρηνούσα, Ελεούσα, Κυρά, Μεγαλόχαρη, Μαυριώτισσα, Γερόντισσα, Θεοσκέπαστη, Σπηλαιώτισσα, Πλατανιώτισσα, Πορταΐτισσα, Μυρτιδιώτισσα, Φανερωμένη, Φιδού, Αθηνιώτισσα, Αργοκοιλιώτισσα (Νάξου), Βατοπεδινή, Πολίτισσα, Ψαριανή, Κυρία της Ξηροκρήνης, Λογγοβάρδα, Παλατιανή, Ολυμπιώτισσα. Υπογραμμίζουν την πολυμορφία του κοινωνικού φαντασιακού που αντικαθρεφτιζει και α-σαρκώνει, ιδεολογικοποιεί και μετατρέπει σε προσδοκία, λατρεία, πίστη, στοργή, καθαρή συγκίνηση.
Λατρεύεται με τρόπο σχεδόν απόλυτο με βαθιές αρχαίες ρίζες στη βόρεια ακτή της Μεσογείου, ιδιαίτερα δε στην Ελλάδα, την Ιταλία ως Madonna, στη Σικελία και και στην Ισπανία περισσότερο, εκστατικά στην Ανδαλουσία.
Εμείς οι Έλληνες, πιστοί και λιγότερο πιστοί, την επικαλούμαστε σχεδόν όλοι, καθημερινά πολλές φορές, είναι το πρώτο επιφώνημα που ξεστομίζουμε για τα πάντα, φόβο, χαρά, ελπίδα, επίκληση βοήθειας, συγκίνηση, θαυμασμό, (ενίοτε, ασέβεια και προσβολή). Το πρώτο που μαθαίνουν οι ξένοι φίλοι μας που μαθαίνουν Νέα Ελληνικά και το προσέχουν αμέσως, που σημαίνει τα πάντα, όλες τις ψυχικές καταστάσεις της νεοελληνικής ψυχής, τονισμένο κι ειπωμένο διαφορετικά:
"Παναγία μου!"
Οι τέσσερις επίσημοι Ευαγγελιστές και αυτό που αποτύπωσε τον κορμό του δόγματος, παραδόξως αλλά και ερμηνεύσιμα, ελάχιστα ασχολήθηκαν με την καταγωγή και τη ζωή της δημοφιλέστερης θεϊκής μορφής του χριστιανικού κόσμου μετά τον ίδιο τον Ιησού. Της μητέρας του Θεανθρώπου και σύζυγο του ταπεινού ξυλουργού Ιωσήφ.
Όλα τα πιθανά προσωνύμια αποδίδονται στη λατρεία της γυναικείας μητρικής αυτής θεότητας: τοπικά, χαρακτηρολογικά, μορφολογικά, τοπολογικά ή χαρακτηριστικά της εικόνας της, ποικιλόμορφων ιδιοτήτων της ίδιας: Βρεφοκρατούσα, Γλυκοφιλούσα, Θρηνούσα, Ελεούσα, Κυρά, Μεγαλόχαρη, Μαυριώτισσα, Γερόντισσα, Θεοσκέπαστη, Σπηλαιώτισσα, Πλατανιώτισσα, Πορταΐτισσα, Μυρτιδιώτισσα, Φανερωμένη, Φιδού, Αθηνιώτισσα, Αργοκοιλιώτισσα (Νάξου), Βατοπεδινή, Πολίτισσα, Ψαριανή, Κυρία της Ξηροκρήνης, Λογγοβάρδα, Παλατιανή, Ολυμπιώτισσα. Υπογραμμίζουν την πολυμορφία του κοινωνικού φαντασιακού που αντικαθρεφτιζει και α-σαρκώνει, ιδεολογικοποιεί και μετατρέπει σε προσδοκία, λατρεία, πίστη, στοργή, καθαρή συγκίνηση.
Λατρεύεται με τρόπο σχεδόν απόλυτο με βαθιές αρχαίες ρίζες στη βόρεια ακτή της Μεσογείου, ιδιαίτερα δε στην Ελλάδα, την Ιταλία ως Madonna, στη Σικελία και και στην Ισπανία περισσότερο, εκστατικά στην Ανδαλουσία.
Εμείς οι Έλληνες, πιστοί και λιγότερο πιστοί, την επικαλούμαστε σχεδόν όλοι, καθημερινά πολλές φορές, είναι το πρώτο επιφώνημα που ξεστομίζουμε για τα πάντα, φόβο, χαρά, ελπίδα, επίκληση βοήθειας, συγκίνηση, θαυμασμό, (ενίοτε, ασέβεια και προσβολή). Το πρώτο που μαθαίνουν οι ξένοι φίλοι μας που μαθαίνουν Νέα Ελληνικά και το προσέχουν αμέσως, που σημαίνει τα πάντα, όλες τις ψυχικές καταστάσεις της νεοελληνικής ψυχής, τονισμένο κι ειπωμένο διαφορετικά:
"Παναγία μου!"
Διάλεξα για την ημέρα τη Βρεφοκρατούσα του Θεόφιλου, επίπεδη, λεπτομερή, πολύχρωμη, απλή γυναίκα με υπέροχα μάτια, σχεδόν από πορτραίτο φαγιούμ, με το Βρέφος στην αγκαλιά, για να προβάλλουν τα πάντα, όλες οι πτυχές της συλλογικής και ατομικής μας ψυχοσύνθεσης.
Χρόνια πολλά σε όλους τους εορτάζοντες!
Χρόνια πολλά σε όλους τους εορτάζοντες!
Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος
No comments:
Post a Comment