Το έλλειμμα του μέλλοντος

Το συνηθισμένο πρόβλημα της Ελληνικής πολιτικής είναι ότι η συζήτηση επικεντρώνεται σε μάχες οπισθοφυλακής. Προσπαθούμε να μαζέψουμε τη ζημιά που έγινε από κάποιον (από εμάς τους ίδιους συχνότατα) στο παρελθόν, χωρίς να κοιτάμε το μέλλον. Εξαντλούμε τη φαντασία μας στη διαχείριση των συνεπειών του χτες, με λεπτομέρεια και σχολαστικότητα περισσή, χιλιάδες ονόματα, λέξεις, ιστορίες, ενώ δεν μπορούμε να βάλουμε στο τραπέζι και να διαπραγματευτούμε τα θέματα εκείνα που με φιλοδοξία και φαντασία μπορούν να δημιουργήσουν ένα πιο αισιόδοξο και παραγωγικό αύριο. Καταναλώνουμε άπειρο χρόνο κι ενέργεια για να επιλύουμε (ή να μην επιλύουμε ποτέ) υπαρκτά κι ανύπαρκτα προβλήματα, στην τελευταία λεπτομέρεια, σαν το φύλο των αγγέλων. Και δεν αφιερώνουμε μια τόση δα προσπάθεια να εκμεταλλευτούμε τις ευκαιρίες, να μετατρέψουμε τα προβλήματα σε δυνατότητες.

Η συζήτηση για τη συμφωνία με τους γείτονες δεν ξέφυγε από αυτόν τον κανόνα. Εξαντλούμε την κουβέντα στο τι ανοιχτό (καλώς) συζητήθηκε κι έκλεισε, και όχι στο τι θα μπορούσε να είχε συζητηθεί, να γίνει αντικείμενο ΘΕΤΙΚΗΣ διαπραγμάτευσης και θα μπορούσε να επηρεάσει το μέλλον περισσότερο από τα κατάλοιπα ενός μακρινού παρελθόντος.

Χάθηκε η ευκαιρία (?) να συζητηθεί, σε επίπεδο διεθνούς δεσμευτικής συμφωνίας αρχών, παράλληλα, μια συμφωνία πλαίσιο αμυντικής συνεργασίας και στρατηγικής συμφωνίας ασφάλειας των δυο χωρών, ένα πλαίσιο πολιτιστικής και εκπαιδευτικής συνεργασίας, που θα δημιουργούσε τη βάση της περιφερειακής ενσωμάτωσης (και γιατί όχι απορρόφησης) των εντάσεων σε μια νέα υποδειγματική ενότητα, ένα πλαίσιο αρχών οικονομικής συνεργασίας. Με προβλέψεις θεσμικών μηχανισμών λήψης αποφάσεων, που θα μπορούσαν να ενσωματωθούν στη συμφωνία λήξης της εκκρεμότητας για το όνομα, και δυνητικών εργαλείων χρηματοδότησης.

Αυτή θα ήταν η απάντηση στους λαούς μας στο τι κερδίζουμε και οι δυο. Μια προοπτική ειρήνης, βαθύτερης και ουσιαστικότερης περιφερειακής ενσωμάτωσης και σταθερότητας. Ένα σύμφωνο φιλίας και συνεργασίας έπρεπε να είναι ο στόχος, να έχουν διαπραγματευτεί τόσον καιρό οι Ελληνικές κυβερνήσεις, στο οποίο η ρύθμιση του θέματος του ονόματος να είναι ένα μικρο κεφάλαιο, αν όχι μια απλή παράγραφος. Αυτό έπρεπε να είναι σε θέση να προτείνουν στους πολίτες.

Ως συνήθως, θα περιμένουμε αυτά να τα ρυθμίσει η αγορά, η ΕΕ - όταν θα ενταχθούν οι γείτονες- και το ΝΑΤΟ, και πάει λέγοντας. Μόνο που τότε, και με άλλους παίχτες στο παιχνίδι, θα έχουμε χάσει την ευκαιρία να είμαστε μπροστά από την εποχή μας. Να υιοθετήσουμε εμείς πρώτοι τώρα το γειτονικό κράτος και από κοινού να βάλουμε τους όρους της περιφερειακής ανάπτυξης και ασφάλειας. Να μεταφέρουμε τη συζήτηση στο συγκεκριμένο: πώς να προσφέρουμε αμοιβαία ωφέλιμο κοινό μέλλον (πριν το σχεδιάσουν άλλοι) και να δεσμεύσουμε σε αυτό και τους γείτονες και τον εαυτό μας, όχι βαρετή κι ανούσια διαχείριση του παρελθόντος.

Αυτά θα αποδείκνυαν, πολύ περισσότερο από τους Βουκεφάλες, πολύ περισσότερο από τη φοβική αμυντική αντιμετώπιση των λέξεων, ότι κάποια σχέση έχουμε με τους αρχαίους, που ήξεραν πολύ καλύτερα να αφομοιώνουν, να υιοθετούν, να συνδέουν και να συνδέονται, να βλέπουν το μέλλον με φιλοδοξία, να επεκτείνουν την επιρροή του Ελληνισμού και των κοινοτήτων του.

Είναι όμως μάλλον πολύ να τα περιμένει κανείς αυτά από τούτη την κυβέρνηση, και ούτε από τις προηγούμενες τα έλαβε, και μάλλον ούτε από τις επόμενες θα τα έχει. Έγκλειστοι στη διαχείριση του παρελθόντος, μας διαφεύγει μονίμως ότι υπάρχει ένα μέλλον να δημιουργήσουμε. Και το αφήνουμε να δημιουργηθεί μόνο του, για να το διαχειριστούμε στη συνέχεια σαν φυσικό γεγονός, και όχι σαν αποτέλεσμα της απραξίας και του δικού μας ελλείμματος να το φανταστούμε και να το προφτάσουμε.

Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος