H δεκαετία της Ινδίας και ο αιώνας της Ασίας

 

Η Ινδία φέτος προβλέπεται να ξεπεράσει πληθυσμιακά την Κίνα, με 1.4 δισεκατομμύρια κατοίκους στην απέραντη Δημοκρατία. Ο πληθυσμός της Κίνας αρχίζει να μειώνεται, όπως συμβαίνει σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες, μια και η γεννητικότητα έχει πέσει σε ένα από τα χαμηλότερα επίπεδα παγκόσμια, 1.33 ανά γυναίκα. Παρά την πλήρη αντιστροφή της πολιτικής για τον περιορισμό των γεννήσεων με κίνητρα στα ζευγάρια για παραπάνω παιδιά.

Οι προβλέψεις για την Ινδία δίνουν αντίστοιχη κορύφωση στο 1.7 δις στο τέλος της δεκαετίας και μείωση μετά. Χωρίς αυτό να αποκλείει η σταθεροποίηση και μείωση να έρθει νωρίτερα από το προβλεπόμενο, όπως συνέβη στην Κίνα, της οποίας το προσδόκιμο ζωής έφτασε ήδη το Αμερικανικό, 78 έτη, δύο λιγότερα από το Ευρωπαϊκό 80 έτη, βασικός δείκτης ανόδου του επιπέδου ζωής. Το (ακόμη μακρινό) όριο ταχείας ανάπτυξης για την Κίνα θα είναι η θέληση να επιχειρήσει την προσέλκυση κι ενσωμάτωση μεταναστών, για να μην οδηγηθεί κάποια στιγμή στην κατάσταση της υπό δημογραφική κατάρρευση Ιαπωνίας, που διανύει 30 χρόνια οικονομικής στασιμότητας.

Ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες έγραφε στον Αλ Μουτασίμ πως η Ινδία είναι μεγαλύτερη από τον κόσμο. Γιατί τον περιέχει στην τεράστια ποικιλία της, εννοούσε ο μεγάλος Αργεντίνος συγγραφέας.

Πέρα από τη φιλοσοφική προσέγγιση του Μπόρχες, η Ινδία γίνεται η μεγαλύτερη πληθυσμιακά χώρα του κόσμου φέτος, σίγουρα η πιο ποικίλη εθνολογικά. Αλλά ήδη είναι η τρίτη μεγαλύτερη χώρα σε ΑΕΠ / PPP με $11.6 τρις το 2022, έναντι 30,07 τρις της Κίνας και 25,04 των ΗΠΑ για το 2022. (πρώτο γράφημα Πηγή ΔΝΤ)

Η ανάπτυξή της προβλέπεται να συνεχίσει με παρόμοιους εκρηκτικούς ρυθμούς τουλάχιστον ως το 2027. Περίπου 6-7% τον χρόνο έναντι 4-5% της Κίνας και 1-2% των ΗΠΑ και της Ευρώπης.

Μέσα σε αυτή τη δεκαετία με αυτόν τον ρυθμό θα συμβεί πιθανότατα η προσπέραση των ΗΠΑ και από την Ινδία μετά από την Κίνα. Η Ινδία, σύμφωνα με το ΔΝΤ, πετυχαίνει να ισοσκελίζει έξυπνα το ελλειμματικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών με την προσέλκυση άμεσων επενδύσεων, χαρακτηριστικό δομικά θετικό για μια βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη.

Δεν είναι βέβαια να απορεί κανείς με το ότι η μεγαλύτερη Δημοκρατία του κόσμου, στην οποία ηγείται ο Ινδουιστής Ναρέντρα Μόντι, που προβλέπεται να επανεκλεγεί πανηγυρικά, διατυπώνει σε όλους τους τόνους την ανεξαρτησία και σημασία της, διατηρώντας προσεκτικά τις αποστάσεις από τη Δύση και τη Ρωσία. Παρότι δηλώνει πως είναι αντίθετη στον πόλεμο στην Ουκρανία και στη Ρωσική εισβολή, αυτό για την Ινδία παραμένει περιθωριακό θέμα στη διεθνή πολιτική, το οποίο αφορά κυρίως την Ευρώπη.

Από το οποίο εξάλλου έχει αποκομίσει τεράστια οφέλη αγοράζοντας φθηνά καύσιμα απ' τη Ρωσία, λιπάσματα και σιτηρά, ενώ εκμεταλλεύεται τη συγκυρία για να προωθήσει τις δικές τις εξαγωγές καλύπτοντας τα κενά. Και να δημιουργήσει το δικό της διπλωματικό κεφάλαιο, στηρίζοντας τις χώρες της Αφρικής με εξαγωγές εκτός του χρηματιστηρίου της Σιγκαπούρης. που κερδοσκοπεί με τα τρόφιμα με τις χώρες της Ασίας και Αφρικής.

Η Ινδία, πέρα από οπλικά συστήματα, προμηθεύεται πυρηνικούς αντιδραστήρες και καύσιμο από τη Ρωσία, που παραμένει ο μεγαλύτερος εξαγωγέας πυρηνικών μονάδων στον κόσμο και μαζί με το Καζακστάν (45%) και το Ουζμπεκιστάν (7,24%), η Ρωσία (5,45%), ελέγχει άμεσα ή έμμεσα κοντά στο 60% της παγκόσμιας παραγωγής ουρανίου. H Ρωσία είναι ο πρώτος εξαγωγέας πυρηνικών μονάδων παραγωγής ενέργειας στον κόσμο. 42 από τις 439 εγκατεστημένες μονάδες σε 32 χώρες είναι Ρωσικής τεχνολογίας, πλέον άλλες 15 υπό κατασκευή, μεταξύ των οποίων οι μονάδες στο Άκουγιου στη γειτονική μας Τουρκία, όπως και το 43% του εμπλουτισμένου ουρανίου (εξάγοντας ακόμη και στις ΗΠΑ) ακολουθούμενη από την Ευρώπη, που εμπλουτίζει το 33%, την Κίνα με 16% και τις ΗΠΑ με 7%.

Για να γυρίσουμε στην Ινδία, οι συνοριακές διαφορές της με την Κίνα σταδιακά γίνονται κάπως πιο ελεγχόμενες από εκτροχιασμούς με την υιοθέτηση της πατέντας των άοπλων στρατιωτών γύρω από τα αμφισβητούμενα σύνορα, που αρπάζονται με μαγκούρες καμιά φορά. Παρά τη συμμετοχή της στο QUAD, που δημιούργησαν οι ΗΠΑ ως ζώνη στρατιωτικής πίεσης στην Κίνα, συμμετέχει παράλληλα ενεργά στην ομάδα των μεγάλων αναπτυσσόμενων οικονομιών BRICS, Brazil, Russia, India, China and South Africa. Ενώ η Κίνα παραμένει ο σημαντικότερος εμπορικός της εταίρος. Μόνο κατά τη διάρκεια του 2021 το εμπόριο της Ινδίας με την Κίνα αυξήθηκε κατά 43.2% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, με τις εξαγωγές να φτάνουν τα $28.03 δις δολάρια και τις εισαγωγές τα 97.58 δις.

Η συμβολική προσπέραση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ινδία σε ονομαστικό GDP τον περασμένο Απρίλιο (η πραγματική σε ΡΡΡ έχει συμβεί εδώ και καιρό) έδωσε την ευκαιρία στον Ινδό ΥΠΕΞ να εκφράσει την αυτοπεποίθηση της χώρας του που ξεπέρασε την πρώην αποικιακή της δύναμη, η οποία έχει μάλιστα πλέον Ινδικής καταγωγής Πρωθυπουργό.

Το πιο ενδιαφέρον γράφημα ίσως είναι το τρίτο και τέταρτο (wordecnomics) που απεικονίζουν το συγκριτικό βάρος της οικονομίας της Ασίας στον κόσμο και τον ρυθμό ανάπτυξης των οικονομιών.

45% του παγκόσμιου ΑΕΠ πλέον παράγεται στην Ασία / Ειρηνικό, έναντι μόλις 21% στην Ευρώπη και 15% στη Βόρεια Αμερική (δηλαδή 36% Ευρώπη ΗΠΑ και Καναδάς μαζί), 8% στη Νότια Αμερική και 15% στον υπόλοιπο κόσμο. Οι αναπτυσσόμενες αγορές συνεισφέρουν στην παγκόσμια ανάπτυξη κατά 66%, οι οριακά αναπτυσσόμενες αγορές κατά 9% και ο αναπτυγμένος κόσμος μόλις κατά 19%.

Ο συνδυασμός αυτών των στοιχείων μας δίνει μια εικόνα του κοντινού μέλλοντος. Το 45% του παγκόσμιου ΑΕΠ για την Ασία / Ειρηνικό θα φτάσει το 50% ως το 2030. Με τους δυο τεχνοοικονομικούς και αναπόφευκτα πολιτικούς και στρατιωτικούς γίγαντες της Ασίας που συγκεντρώνουν μαζί το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού, μια καπιταλιστική Δημοκρατία, την Ινδία, και μια καπιταλιστική Κομφουκιανή δομή αντίστοιχη της παραδοσιακής μανδαρίνικης γραφειοκρατίας που έκανε την Κίνα να ανθίσει στο παρελθόν, να αποτελούν τους δυο σημαντικότερους πυλώνες παραγωγικής ισχύος της ανθρωπότητας.

Παράλληλα, ρίξτε μια φρέσκια ματιά στις νέες προσπάθειες περιφερειακής ενσωμάτωσης. Το Mercosur, μετά την εκλογή Λούλα και την επιστροφή της Βραζιλίας στον κόσμο, επιχειρεί να μετατραπεί σε ΕΟΚ της Νότιας Αμερικής και ίσως να προχωρήσει στην έκδοση κοινού νομίσματος για να ενοποιήσει την αγορά του και να αποφύγει την εξάρτηση από το δολάριο. Οι Άραβες ηγέτες μετέβησαν όλοι πριν ένα μήνα στη Σαουδική Αραβία για να συναντήσουν τον Πρόεδρο Σι. Που εκπροσωπεί πλέον μια οικονομία που είναι από τους σημαντικότερους πελάτες και προμηθευτές τους.

Κάντε τώρα ξανά zoom in

α. Στους τοπικούς πολέμους και περιφερειακές συγκρούσεις κι ανταγωνισμούς, συμπεριλαμβανομένου του ουκρανικού,των δικών μας με την Τουρκία, της Συρίας, του Σαχέλ κλπ,

β. Στις αντιθέσεις και αντιφατικές στρατηγικές των ΗΠΑ, που πλέον έχουν δυσανάλογη στρατιωτικοδιπλωματική επιρροή. Όπως και αναντίστοιχη οικονομική δομή, που καταναλώνει πόρους (προϊόντα και υπηρεσίες) που δεν αντιστοιχούν στην παραγωγή τους αλλά στην εκτεταμένη χρήση του νομίσματός τους στις διεθνείς συναλλαγές, σε σχέση με το πραγματικό τους τεχνικοικονομικό μέγεθος. Και στη δυσκολία να διαχειριστούν αυτή την εξέλιξη εσωτερικά, ώστε αφενός να προσαρμοστούν καταναλωτικά στα νέα δεδομένα και αφετέρου να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα ενσωματώνοντας νέους πληθυσμούς. Πρώτα από όλα με την παροχή πρόσβασης με δημόσιο χρήμα σε όλους τους δικούς τους νέους σε υψηλής ποιότητας παιδεία, που τους αναγκάζει να κάνουν μαζικές εισαγωγές μηχανικών και τεχνικών από τρίτες χώρες. Αλλά και τη δυσκολία του πολιτικού συστήματος να φορολογήσει και να προχωρήσει σε μαζικές δημόσιες επενδύσεις στις απαρχαιωμένες υποδομές τους στα δίκτυα ενέργειας και μεταφορών.

γ. Στην αμηχανία της Ευρώπης, που αδυνατεί ακόμη να συνειδητοποιήσει πως δεν είναι εδώ και καιρό το κέντρο του κόσμου. Πως οι συγκρούσεις στα σύνορά της αντηχούν στην Ινδία, ή την Κίνα, ή την Αφρική, ή την Βραζιλία παρόμοια με τη σύγκρουση στη Συρία ή στο Περού, τηρουμένων των αναλογιών. Αλλά πως ενωμένη και ανεξάρτητη μπορεί να γίνει ένας σημαντικός ανεξάρτητος πολιτικός, οικονομικός και διπλωματικοστρατιωτικός πόλος του νέου παγκόσμιου συστήματος. επικεντρωμένη στα συμφέροντά της παρά στην υπεροπτική παράδοση μαθημάτων διακυβέρνησης σε τρίτους.

δ. Στην οπτική πολλών σημαντικών χωρών μικρών και μεγαλύτερων, όπως η Τουρκία, τα βασίλεια του Κόλπου, το Ισραήλ, η Αίγυπτος, οι χώρες της Λατινικής Αμερικής, η νότια Αφρική, οι αναπτυσσόμενες χώρες της Αφρικής, που βλέπουν πλέον έναν άλλο κόσμο να διαμορφώνεται και αναζητούν την πλέον συμφέρουσα θέση εντός του.

Με δυο λόγια, η εικόνα μας αλλάζει πολύ όπως και η κατανόησή της, εάν κάνουμε zoom out στον χάρτη και επιστρέψουμε ταξιδεμένοι ζουμάροντας στις περιοχές που μας ενδιαφέρουν. Και αντίστοιχα αλλάζουν οι ερμηνείες, οι πολιτικές, οι εξηγήσεις, τα δίκαια, τα άδικα, οι δυνατότητες και επιδιώξεις κάθε κράτους, υπό το φως των πραγματικών τεκτονικών αλλαγών που συντελούνται γύρω μας. Κυρίως, μακριά από τη θολούρα και την παραμόρφωση των ιδεολογημάτων και μεγάλων ιδεών κάθε είδους, που προσπαθούν να εξηγήσουν με ιδεολογικούς όρους την κατά περίπτωση στάση των δυνάμεων, θολώνοντας τη μεγάλη εικόνα της ιστορίας και των κινήτρων των μικρών και μεγάλων δυνάμεων όπως και τον ρόλο των πολιτικών ηγεσιών τους.

Γιώργος Γιαννούλης - Γιαννουλόπουλος