H δεκαετία της Ινδίας και ο αιώνας της Ασίας

 

Η Ινδία φέτος προβλέπεται να ξεπεράσει πληθυσμιακά την Κίνα, με 1.4 δισεκατομμύρια κατοίκους στην απέραντη Δημοκρατία. Ο πληθυσμός της Κίνας αρχίζει να μειώνεται, όπως συμβαίνει σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες, μια και η γεννητικότητα έχει πέσει σε ένα από τα χαμηλότερα επίπεδα παγκόσμια, 1.33 ανά γυναίκα. Παρά την πλήρη αντιστροφή της πολιτικής για τον περιορισμό των γεννήσεων με κίνητρα στα ζευγάρια για παραπάνω παιδιά.

Οι προβλέψεις για την Ινδία δίνουν αντίστοιχη κορύφωση στο 1.7 δις στο τέλος της δεκαετίας και μείωση μετά. Χωρίς αυτό να αποκλείει η σταθεροποίηση και μείωση να έρθει νωρίτερα από το προβλεπόμενο, όπως συνέβη στην Κίνα, της οποίας το προσδόκιμο ζωής έφτασε ήδη το Αμερικανικό, 78 έτη, δύο λιγότερα από το Ευρωπαϊκό 80 έτη, βασικός δείκτης ανόδου του επιπέδου ζωής. Το (ακόμη μακρινό) όριο ταχείας ανάπτυξης για την Κίνα θα είναι η θέληση να επιχειρήσει την προσέλκυση κι ενσωμάτωση μεταναστών, για να μην οδηγηθεί κάποια στιγμή στην κατάσταση της υπό δημογραφική κατάρρευση Ιαπωνίας, που διανύει 30 χρόνια οικονομικής στασιμότητας.

Ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες έγραφε στον Αλ Μουτασίμ πως η Ινδία είναι μεγαλύτερη από τον κόσμο. Γιατί τον περιέχει στην τεράστια ποικιλία της, εννοούσε ο μεγάλος Αργεντίνος συγγραφέας.

Πέρα από τη φιλοσοφική προσέγγιση του Μπόρχες, η Ινδία γίνεται η μεγαλύτερη πληθυσμιακά χώρα του κόσμου φέτος, σίγουρα η πιο ποικίλη εθνολογικά. Αλλά ήδη είναι η τρίτη μεγαλύτερη χώρα σε ΑΕΠ / PPP με $11.6 τρις το 2022, έναντι 30,07 τρις της Κίνας και 25,04 των ΗΠΑ για το 2022. (πρώτο γράφημα Πηγή ΔΝΤ)

Η ανάπτυξή της προβλέπεται να συνεχίσει με παρόμοιους εκρηκτικούς ρυθμούς τουλάχιστον ως το 2027. Περίπου 6-7% τον χρόνο έναντι 4-5% της Κίνας και 1-2% των ΗΠΑ και της Ευρώπης.

Μέσα σε αυτή τη δεκαετία με αυτόν τον ρυθμό θα συμβεί πιθανότατα η προσπέραση των ΗΠΑ και από την Ινδία μετά από την Κίνα. Η Ινδία, σύμφωνα με το ΔΝΤ, πετυχαίνει να ισοσκελίζει έξυπνα το ελλειμματικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών με την προσέλκυση άμεσων επενδύσεων, χαρακτηριστικό δομικά θετικό για μια βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη.

Δεν είναι βέβαια να απορεί κανείς με το ότι η μεγαλύτερη Δημοκρατία του κόσμου, στην οποία ηγείται ο Ινδουιστής Ναρέντρα Μόντι, που προβλέπεται να επανεκλεγεί πανηγυρικά, διατυπώνει σε όλους τους τόνους την ανεξαρτησία και σημασία της, διατηρώντας προσεκτικά τις αποστάσεις από τη Δύση και τη Ρωσία. Παρότι δηλώνει πως είναι αντίθετη στον πόλεμο στην Ουκρανία και στη Ρωσική εισβολή, αυτό για την Ινδία παραμένει περιθωριακό θέμα στη διεθνή πολιτική, το οποίο αφορά κυρίως την Ευρώπη.

Από το οποίο εξάλλου έχει αποκομίσει τεράστια οφέλη αγοράζοντας φθηνά καύσιμα απ' τη Ρωσία, λιπάσματα και σιτηρά, ενώ εκμεταλλεύεται τη συγκυρία για να προωθήσει τις δικές τις εξαγωγές καλύπτοντας τα κενά. Και να δημιουργήσει το δικό της διπλωματικό κεφάλαιο, στηρίζοντας τις χώρες της Αφρικής με εξαγωγές εκτός του χρηματιστηρίου της Σιγκαπούρης. που κερδοσκοπεί με τα τρόφιμα με τις χώρες της Ασίας και Αφρικής.

Η Ινδία, πέρα από οπλικά συστήματα, προμηθεύεται πυρηνικούς αντιδραστήρες και καύσιμο από τη Ρωσία, που παραμένει ο μεγαλύτερος εξαγωγέας πυρηνικών μονάδων στον κόσμο και μαζί με το Καζακστάν (45%) και το Ουζμπεκιστάν (7,24%), η Ρωσία (5,45%), ελέγχει άμεσα ή έμμεσα κοντά στο 60% της παγκόσμιας παραγωγής ουρανίου. H Ρωσία είναι ο πρώτος εξαγωγέας πυρηνικών μονάδων παραγωγής ενέργειας στον κόσμο. 42 από τις 439 εγκατεστημένες μονάδες σε 32 χώρες είναι Ρωσικής τεχνολογίας, πλέον άλλες 15 υπό κατασκευή, μεταξύ των οποίων οι μονάδες στο Άκουγιου στη γειτονική μας Τουρκία, όπως και το 43% του εμπλουτισμένου ουρανίου (εξάγοντας ακόμη και στις ΗΠΑ) ακολουθούμενη από την Ευρώπη, που εμπλουτίζει το 33%, την Κίνα με 16% και τις ΗΠΑ με 7%.

Για να γυρίσουμε στην Ινδία, οι συνοριακές διαφορές της με την Κίνα σταδιακά γίνονται κάπως πιο ελεγχόμενες από εκτροχιασμούς με την υιοθέτηση της πατέντας των άοπλων στρατιωτών γύρω από τα αμφισβητούμενα σύνορα, που αρπάζονται με μαγκούρες καμιά φορά. Παρά τη συμμετοχή της στο QUAD, που δημιούργησαν οι ΗΠΑ ως ζώνη στρατιωτικής πίεσης στην Κίνα, συμμετέχει παράλληλα ενεργά στην ομάδα των μεγάλων αναπτυσσόμενων οικονομιών BRICS, Brazil, Russia, India, China and South Africa. Ενώ η Κίνα παραμένει ο σημαντικότερος εμπορικός της εταίρος. Μόνο κατά τη διάρκεια του 2021 το εμπόριο της Ινδίας με την Κίνα αυξήθηκε κατά 43.2% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, με τις εξαγωγές να φτάνουν τα $28.03 δις δολάρια και τις εισαγωγές τα 97.58 δις.

Η συμβολική προσπέραση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ινδία σε ονομαστικό GDP τον περασμένο Απρίλιο (η πραγματική σε ΡΡΡ έχει συμβεί εδώ και καιρό) έδωσε την ευκαιρία στον Ινδό ΥΠΕΞ να εκφράσει την αυτοπεποίθηση της χώρας του που ξεπέρασε την πρώην αποικιακή της δύναμη, η οποία έχει μάλιστα πλέον Ινδικής καταγωγής Πρωθυπουργό.

Το πιο ενδιαφέρον γράφημα ίσως είναι το τρίτο και τέταρτο (wordecnomics) που απεικονίζουν το συγκριτικό βάρος της οικονομίας της Ασίας στον κόσμο και τον ρυθμό ανάπτυξης των οικονομιών.

45% του παγκόσμιου ΑΕΠ πλέον παράγεται στην Ασία / Ειρηνικό, έναντι μόλις 21% στην Ευρώπη και 15% στη Βόρεια Αμερική (δηλαδή 36% Ευρώπη ΗΠΑ και Καναδάς μαζί), 8% στη Νότια Αμερική και 15% στον υπόλοιπο κόσμο. Οι αναπτυσσόμενες αγορές συνεισφέρουν στην παγκόσμια ανάπτυξη κατά 66%, οι οριακά αναπτυσσόμενες αγορές κατά 9% και ο αναπτυγμένος κόσμος μόλις κατά 19%.

Ο συνδυασμός αυτών των στοιχείων μας δίνει μια εικόνα του κοντινού μέλλοντος. Το 45% του παγκόσμιου ΑΕΠ για την Ασία / Ειρηνικό θα φτάσει το 50% ως το 2030. Με τους δυο τεχνοοικονομικούς και αναπόφευκτα πολιτικούς και στρατιωτικούς γίγαντες της Ασίας που συγκεντρώνουν μαζί το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού, μια καπιταλιστική Δημοκρατία, την Ινδία, και μια καπιταλιστική Κομφουκιανή δομή αντίστοιχη της παραδοσιακής μανδαρίνικης γραφειοκρατίας που έκανε την Κίνα να ανθίσει στο παρελθόν, να αποτελούν τους δυο σημαντικότερους πυλώνες παραγωγικής ισχύος της ανθρωπότητας.

Παράλληλα, ρίξτε μια φρέσκια ματιά στις νέες προσπάθειες περιφερειακής ενσωμάτωσης. Το Mercosur, μετά την εκλογή Λούλα και την επιστροφή της Βραζιλίας στον κόσμο, επιχειρεί να μετατραπεί σε ΕΟΚ της Νότιας Αμερικής και ίσως να προχωρήσει στην έκδοση κοινού νομίσματος για να ενοποιήσει την αγορά του και να αποφύγει την εξάρτηση από το δολάριο. Οι Άραβες ηγέτες μετέβησαν όλοι πριν ένα μήνα στη Σαουδική Αραβία για να συναντήσουν τον Πρόεδρο Σι. Που εκπροσωπεί πλέον μια οικονομία που είναι από τους σημαντικότερους πελάτες και προμηθευτές τους.

Κάντε τώρα ξανά zoom in

α. Στους τοπικούς πολέμους και περιφερειακές συγκρούσεις κι ανταγωνισμούς, συμπεριλαμβανομένου του ουκρανικού,των δικών μας με την Τουρκία, της Συρίας, του Σαχέλ κλπ,

β. Στις αντιθέσεις και αντιφατικές στρατηγικές των ΗΠΑ, που πλέον έχουν δυσανάλογη στρατιωτικοδιπλωματική επιρροή. Όπως και αναντίστοιχη οικονομική δομή, που καταναλώνει πόρους (προϊόντα και υπηρεσίες) που δεν αντιστοιχούν στην παραγωγή τους αλλά στην εκτεταμένη χρήση του νομίσματός τους στις διεθνείς συναλλαγές, σε σχέση με το πραγματικό τους τεχνικοικονομικό μέγεθος. Και στη δυσκολία να διαχειριστούν αυτή την εξέλιξη εσωτερικά, ώστε αφενός να προσαρμοστούν καταναλωτικά στα νέα δεδομένα και αφετέρου να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα ενσωματώνοντας νέους πληθυσμούς. Πρώτα από όλα με την παροχή πρόσβασης με δημόσιο χρήμα σε όλους τους δικούς τους νέους σε υψηλής ποιότητας παιδεία, που τους αναγκάζει να κάνουν μαζικές εισαγωγές μηχανικών και τεχνικών από τρίτες χώρες. Αλλά και τη δυσκολία του πολιτικού συστήματος να φορολογήσει και να προχωρήσει σε μαζικές δημόσιες επενδύσεις στις απαρχαιωμένες υποδομές τους στα δίκτυα ενέργειας και μεταφορών.

γ. Στην αμηχανία της Ευρώπης, που αδυνατεί ακόμη να συνειδητοποιήσει πως δεν είναι εδώ και καιρό το κέντρο του κόσμου. Πως οι συγκρούσεις στα σύνορά της αντηχούν στην Ινδία, ή την Κίνα, ή την Αφρική, ή την Βραζιλία παρόμοια με τη σύγκρουση στη Συρία ή στο Περού, τηρουμένων των αναλογιών. Αλλά πως ενωμένη και ανεξάρτητη μπορεί να γίνει ένας σημαντικός ανεξάρτητος πολιτικός, οικονομικός και διπλωματικοστρατιωτικός πόλος του νέου παγκόσμιου συστήματος. επικεντρωμένη στα συμφέροντά της παρά στην υπεροπτική παράδοση μαθημάτων διακυβέρνησης σε τρίτους.

δ. Στην οπτική πολλών σημαντικών χωρών μικρών και μεγαλύτερων, όπως η Τουρκία, τα βασίλεια του Κόλπου, το Ισραήλ, η Αίγυπτος, οι χώρες της Λατινικής Αμερικής, η νότια Αφρική, οι αναπτυσσόμενες χώρες της Αφρικής, που βλέπουν πλέον έναν άλλο κόσμο να διαμορφώνεται και αναζητούν την πλέον συμφέρουσα θέση εντός του.

Με δυο λόγια, η εικόνα μας αλλάζει πολύ όπως και η κατανόησή της, εάν κάνουμε zoom out στον χάρτη και επιστρέψουμε ταξιδεμένοι ζουμάροντας στις περιοχές που μας ενδιαφέρουν. Και αντίστοιχα αλλάζουν οι ερμηνείες, οι πολιτικές, οι εξηγήσεις, τα δίκαια, τα άδικα, οι δυνατότητες και επιδιώξεις κάθε κράτους, υπό το φως των πραγματικών τεκτονικών αλλαγών που συντελούνται γύρω μας. Κυρίως, μακριά από τη θολούρα και την παραμόρφωση των ιδεολογημάτων και μεγάλων ιδεών κάθε είδους, που προσπαθούν να εξηγήσουν με ιδεολογικούς όρους την κατά περίπτωση στάση των δυνάμεων, θολώνοντας τη μεγάλη εικόνα της ιστορίας και των κινήτρων των μικρών και μεγάλων δυνάμεων όπως και τον ρόλο των πολιτικών ηγεσιών τους.

Γιώργος Γιαννούλης - Γιαννουλόπουλος

Βασιλείς κι ελέφαντες μαλλιά κουβάρια

H σημερινή κηδεία του εκλιπόντος, στην οποία δεν θα σταθούμε ιδιαίτερα, ας πάει στο καλό ο άνθρωπος, συχωρεμένος να είναι, δίνει την ευκαιρία για μια κάπως άβολη οικογενειακή συνάθροιση της τελευταίας μεγάλης δυναστείας μεγάλης χώρας της κεντρικής και νότιας Ευρώπης, που παραμένει στον θρόνο της, της Ισπανικής. Οι βόρειες έχουν αποσυρθεί εδώ και πολλές γενιές από την εμπλοκή στην ενεργό πολιτική κι έτσι διεσώθησαν.

Χωρίς καμία αμφιβολία οι δεσμοί του μακαρίτη με την επίτιμη βασίλισσα της Ισπανίας Σοφία ήταν αληθινά πολύ στενοί, δυο αδέλφια που δεν ξεχώρισαν ποτέ και αγαπιόνταν ειλικρινά. Όπως και με τον κουνιάδο του, τον κατοπινό βασιλιά της Ισπανίας Χουάν Κάρλος, ήταν καλοί φίλοι. Σε αυτήν κατέφυγε όταν έχασε τον θρόνο του και αυτή τον στήριξε. Ήταν παρών στη γνωριμία της με τον επίσης εξόριστο τότε Juan Carlos I των Βουρβώνων που κατέληξε στον γάμο τους.

Ήταν μάλιστα η υπέρογκη προίκα για τον γάμο αυτόν, από τον κρατικό προϋπολογισμό μιας Ελλάδας που ακόμη δεν είχε συνέλθει το 1962 από τα τραύματα του πολέμου, η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι και οδήγησε στον φοβερό καυγά μεταξύ της μαμάς της Σοφίας και του εκλιπόντος, της βαθιάς εξουσίας (ο ντόπιος ελέφαντας στο δωμάτιο) στη μετεμφυλιακή Ελλάδα της βασιλίσσης Φειδερίκης (χαϊδευτικά Φρίκης) και του εκλεγμένου Πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή. Τον κάλεσε στα ανάκτορα και λέγεται πως οι φωνές και τα "καντήλια" ακούστηκαν ως την πλατεία Συντάγματος όταν του ανέφερε το ποσό. Κι ενώ ο αψύς και λιτός Πρωθυπουργός σηκώθηκε κι έφυγε άρον άρον, βρέθηκε στον δρόμο του ο νεαρός τότε μακαρίτης κι άρχισε να του κάνει παιδικές κόνξες χειροδικίας από το καράτε που εμάθαινε. Και παρά λίγο (?) να αρχίσουν να πίπτουν οι σφαλιάρες.

Τέλος πάντων, περασμένα αλλά κακώς ξεχασμένα αυτά.

Η υπερπροίκα πληρώθηκε τελικά και η Σοφία τον πήρε τον Βουρβώνο, που ο τότε πανίσχυρος δικτάτορας Φράνκο τον είχε στην μπάντα ενώ κυβερνούσε και βασίλευε μόνος του μέχρι και απ' το νεκροκρέβατό του ως το 1977. Τον κράταγε spare (της μόδας αυτό) για διάδοχό του. Όπως τελικά τον άφησε στη διαθήκη του. Αυτό που δεν πρόκανε ούτε κατάφερε να κάνει ο δικός μας: να τρουπώσει ή να τον τρουπώσουν στη μεταπολίτευση οι χουνταίοι ή άλλοι ξένοι και ντόπιοι παράγοντες.

Γιατί, σε αντίθεση με την Ελλάδα, στην Ισπανία μετά από 40 χρόνια βαθιάς και βαριάς δικτατορίας δεν είχε απομείνει κανείς με κύρος από την παλαιά πολιτική τάξη. Κανείς σαν τον "Κωνσταντίνο Καραμανλή της Ελλάδος" (για να χρησιμοποιήσουμε με ουσιαστικό τρόπο αυτό το "της Ελλάδος") που επέστρεψε με το έτσι θέλω στην Αθήνα, με την υποστήριξη των Γάλλων και ειδικά του Προέδρου Ντ' Εστέν. Παίρνοντας το ρίσκο να εμφανιστεί αυτοπροσώπως στο ρευστό σκηνικό, με κίνδυνο της ζωής του κυριολεκτικά. Και έτσι να συσπειρώσει το σύνολο σχεδόν του έθνους γύρω του, ματαιώνοντας οποιοδήποτε άλλο σχέδιο της χούντας ή του παλατιού ή άλλων εξωτερικών δυνάμεων για επιστροφή στην προγενέστερη κατάσταση.

Ο γαμπρός του μακαρίτη Κωνσταντίνου, ο Χουάν, βρέθηκε λοιπόν σε πλεονεκτικότερη θέση στη δική του χώρα.

Στην αρχή δεν τα κατάφερε κι άσχημα. Επέλεξε έναν πολύ ικανό κεντρώο μετριοπαθή ηγέτη, τον Αντόλφο Σουάρεθ, ο οποίος οργάνωσε την Ισπανική μεταπολίτευση με μεγάλη επιτυχία. Τη μετατροπή σε σύγχρονη χώρα ενός καθεστώτος καθαρού φασισμού 40 ετών, που είχε προκύψει από τον αιματηρότερο και πιο ακραίο εμφύλιο του 20ού αιώνα, τον Ισπανικό εμφύλιο το 1936-39, πρόδρομο και μινιατούρα εντός μιας χώρας του Δεύτερου Παγκόσμιου πολέμου. Ο Εμφύλιος αυτός άφησε πίσω του ένα εκατομμύριο νεκρούς στα 25 εκατομμύρια πληθυσμού, καταστροφές, βασανιστήρια, εκτελέσεις και μια χώρα κατεστραμμένη, μια κοινωνία ολότελα διαιρεμένη στα δυο. Με τους νικητές να οικοδομούν μια ολοκληρωτική κι εκδικητική διοίκηση στηριγμένη στο ιδεολόγημα του φασισμού ανάμεικτο με την ακραία καθολική υπερσυντηρητική Opus Dei, απόγονο της Ιεράς Εξέτασης.

Ήταν ελάχιστα δημοφιλής στην Ισπανία του '70 και αρχών του '80 ο μονάρχης Χουάν Κάρλος ο Α'. Του έφεξε όμως μια ευκαιρία με την απόπειρα πραξικοπήματος - οπερέτα του ταγματάρχη Τεχέρο, που εισέβαλε με μερικούς ομοϊδεάτες του στα Κόρτες, τη Βουλή, το 1981 κι άρχισε να πυροβολεί πάνω από τα κεφάλια των βουλευτών, ενώ ορισμένες μονάδες του στρατού (όχι πολλές) κινήθηκαν απειλητικά. Ο Χουάν Κάρλος άδραξε την ευκαιρία (κάποιες κακές γλώσσες λένε μάλιστα ότι ο ίδιος ή κάποιοι φίλοι του τη δημιούργησαν αυτή την ευκαιρία για να την αδράξει και να στερεώσει τον θρόνο του) και υπερασπίστηκε τη Δημοκρατία.

Το πραξικόπημα απεφεύχθη εύκολα σχετικά και η Ισπανική Δημοκρατία τράβηξε τον ανοδικό της δρόμο μαζί με τη δημοτικότητα του μονάρχη της. Η επιτυχία της χώρας που κυβερνούσε ο μεταρρυθμιστής και μετριοπαθής σοσιαλδημοκράτης Φελίπε Γκονσάλες από το 1982 έως και το 1996 διαρκώς (και του μονάρχη της) κορυφώθηκε με την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 1986 και την επιτυχή διοργάνωση των Ολυμπιακών της Βαρκελώνης το 1992 και την παρουσία του Juan Carlos εκεί. Μαζί και της συζύγου του, βασιλίσσης Σοφίας.

Η Σοφία έγινε σταδιακά πιο αγαπητή στους Ισπανούς από τον σύζυγό της και είναι ακόμη. Κατά μια ειρωνεία της ιστορίας, το σημαντικότερο Μουσείο παράρτημα του Πράδο που εκλήθη να φιλοξενήσει την Γκερνίκα, όταν επέστρεψε σύμφωνα με τη θέληση του δημιουργού στη χώρα μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας, το εμβληματικότερο έργο του 20ού αιώνα του Πάμπλο Πικάσο φέρει το όνομα της βασίλισσας, Κέντρο Τέχνης Βασίλισσα Σοφία. To πασίγνωστο έργο απεικονίζει την απόλυτη βία του φασισμού στον πρώτο του είδους αεροπορικό βομβαρδισμό ενός Ισπανικού χωριού απ' τα αεροπλάνα που η Λουφτβάφε παρεχώρησε στον Φράνκο, και κάθε παρόμοιας βίας έκτοτε, που δυστυχώς είναι ιδιαίτερα επίκαιρο και πάλι ως έργο κλασικό σε σχέση με τα γεγονότα των ημερών μας.

Όμως, για να γυρίσουμε στην ιστορία μας, το αίμα νερό δεν γίνεται. Ειδικά μάλιστα το γαλάζιο, που διατηρεί τα βασικά συστατικά του για αιώνες αναλλοίωτα λόγω ενδογαμίας. Ένας Βουρβώνος είναι πάντα ένας Βουρβώνος. Έβραζε μέσα του και κυριάρχησε μεγαλώνοντας εντός του η φύση του, όπως παρατήρησε ακόμη και η ναυαρχίδα των σοβαρών συντηρητικών και φιλομοναρχικών μέσων el Mundo μετά την αποκάλυψη των γεγονότων που ακολούθησαν: η απληστία, η λαγνεία και η απιστία.

Ο Χουάν Κάρλος Α' σήμερα ζει εξόριστος από τον γιο του Φελίπε, στο Αμπού Ντάμπι από όπου ήρθε στην Αθήνα. Αφού ατιμωτικά παραιτήθηκε από το στέμμα το 2014 για να σώσει τη μοναρχία, υπό την πίεση της κοινής γνώμης, του συνόλου του πολιτικού κόσμου, της φιλομοναρχικής συντηρητικής κυβέρνησης και της οικογένειάς του. Πολλά ήταν τα γεγονότα που οδήγησαν την Ισπανική μοναρχία σε αυτή την κατάσταση.

Οι εξωσυζυγικές αταξίες έχουν ταυτιστεί με τα αρσενικά του σογιού του τόσο ώστε στην Ισπανική να χρησιμοποιείται η λέξη burbonear (βουρβονίζω) για τις κάπως υπερβολικές και άπρεπες εξωσυζυγικές περιπέτειες γενικώς.

Ο Χουάν όμως τις έφτασε σε άλλο επίπεδο. Νάτος κι ο άλλος ελέφαντας στο δωμάτιο. Έφευγε απ' το παλάτι με τη μηχανή του και αναγκαστικά η κρατική ασφάλεια τον συνόδευε για να επισκεφτεί τις διάφορες ερωμένες του, μες στη νύχτα. Ενώ μια φορά που είχε μια από αυτές, ένα νεαρό μοντέλο, στο γιοτ του ακούστηκε να φωνάζει ξαφνικά ''Έρχεται η βασίλισσα!", που πήγε κάπως απροόπτως να τον δει, και έριξε το μοντέλο στη θάλασσα!

1.500 ερωμένες είχε ο αθεόφοβος σύμφωνα με έγκυρα μέσα, όπως συνοψίζει η Κοριέρε ντε λα Σέρα σε εκτενές ρεπορτάζ της, που δημοσιεύτηκε για τα 80 χρόνια του θαλερού (σήμερα 85χρονου) βασιλέως. Επιπροσθέτως της αμύθητης περιουσίας του.

Το κέρατο της Σοφίας είχε φτάσει σε τέτοια ύψη και μεγέθη που δεν μπορούσε να μπει και να βγει στο μπαρόκ μεγαλοπρεπές παλάτι της Θαρθουέλα. Έτσι το βασιλικό ζεύγος άρχισε να ζει σε διάσταση εδώ και πολλά χρόνια, μη μπορώντας ούτε θέλοντας να διαζευχθεί, βασιλείς όντας και καθολικοί. Γενικώς δεν πολυμιλιόνταν και εμφανίζονταν μόνο στα απολύτως υποχρεωτικά μαζί, ήδη πριν από το 2010.

Αυτό όμως που τον έφαγε δεν ήταν τόσο οι εξωσυζυγικές δραστηριότητες, οι οποίες στραβά κουτσά γίνονται ανεκτές, ακόμη περισσότερο για τους άνδρες, αλλά η απληστία και η απύθμενη υποκρισία του. Το 2012, εν μέσω της οικονομικής κρίσης που σχεδόν χρεοκόπησε τη χώρα, καλούσε στο πρωτοχρονιάτικο διάγγελμά του τους Ισπανούς να σφίξουν το ζωνάρι, σημείωνε με έμφαση ότι όλοι μας όσοι κατέχουμε αξιώματα πρέπει να δώσουμε το παράδειγμα, ενώ ο ίδιος είχε πάει για σαφάρι ελεφάντων στην Μποτσουάνα. Το οποίο έγινε γνωστό μόνο και μόνο επειδή έπεσε, χτύπησε και χρειάστηκε να επαναπατριστεί βιαστικά από τις κρατικές υπηρεσίες. Τότε μαθεύτηκε ότι τα 44.000 ευρώ των εξόδων του πλήρωνε ένας σκοτεινός Σύριος επιχειρηματίας, ο Mohamed Eyad Kayal, με περίεργες διασυνδέσεις.

Φωτογραφήθηκε δε με έναν ελέφαντα 50 ετών σκοτωμένο περήφανα από τον βασιλιά έναντι 15.000 ευρώ το κεφάλι. Ήταν η δεύτερη φορά που τον έπιαναν να κυνηγά ελέφαντες σε σαφάρι (βίτσιο κι αυτό) παρότι την πρώτη, λίγο νωρίτερα, είχε ζητήσει συγγνώμη και είχε πει πως δεν θα επαναληφθεί.

Ενώ όμως τον καθάρισε τον καημένο τον ελέφαντα στο κυνήγι, το ζώο ή το φάντασμά του επανεμφανίστηκε μεγαλύτερο και καθοριστικό για τον επίτιμο λίγο αργότερα στο βασιλικό δωμάτιο.

Διότι πίσω από αυτή την ελαφρά ιστορία που οδήγησε στην παραίτησή του το 2014 βρίσκονταν πολλές άλλες ακόμη πιο ενδιαφέρουσες.

Πρώτα το χρηματοοικονομικό σκάνδαλο της κόρης του Χριστίνας και του συζύγου της Iñaki Urdangarin, που καταδικάστηκε σε πέντε χρόνια φυλακή το 2018, διότι ενθυλάκωσε έξι εκατομμύρια ευρώ δημόσια χρήματα για αθλητικές διοργανώσεις, χρησιμοποιώντας τον τίτλο ευγενείας του πριγκιπικού συζύγου ''Δούκας της Πάλμα ντε Μαγιόρκα'', ήταν μόνο η κορφή του παγόβουνου, την ίδια εποχή.

Το πιο σημαντικό ήταν ήδη εκεί και αφορούσε τον ίδιο.

Η πτώση και εξορία του επίτιμου οφείλεται κυρίως στο ότι αγνόησε έναν βασικό κανόνα εγκληματικής (και μη) δραστηριότητας: δεν μπλέκεις ποτέ τις ερωτοδουλειές με τις μπίζνες.

Οι συζητήσεις της βασιλικής ερωμένης Corinna zu Sayn-Wittgenstein-Sayn με στέλεχος της Ισπανικής ΕΥΠ διέρρευσαν στον τύπο το 2018. Σε αυτές η κυρία αυτή μιλούσε για τις μίζες που εισέπραξε ο επίτιμος από μοναρχίες του Κόλπου από την κατασκευή σιδηροδρομικών γραμμών στην περιοχή από ισπανικές εταιρείες το 2010. Τα χρήματα αυτά, 6.8 εκατομμύρια βεβαιωμένα, κάποιοι μιλούν για 110 εκατομμύρια, τα διατηρούσε σε λογαριασμό στην Ελβετία για λογαριασμό του επειδή η ίδια ήταν φορολογικός κάτοικος Μονακό. Ο επίτιμος της είχε ζητήσει να τα επενδύσει σε ακίνητα για τον ίδιο και εν συνεχεία να του τα επιστρέψει, μέσω ενός πλέγματος εξωχώριων εταιρειών. Όμως, είτε γιατί ήθελε να τα κρατήσει είτε γιατί φοβόταν στα αλήθεια μην κατηγορηθεί για ξέπλυμα χρήματος, η βασιλική ερωμένη αρνούνταν παρά τις έντονες βασιλικές πιέσεις. Οπότε η ισπανική αστυνομία έπαιζε κάπως τον ρόλο του διάμεσου μην διασυρθεί κι άλλο η κορώνα, εκεί στις αρχές της δεκαετίας του 2010.

Τέλος πάντων, για να μην ασκηθούν διώξεις εναντίον του όταν έσκασαν όλα αυτά στην φόρα, που θα έβαζαν σε κίνδυνο αφανισμού τον Ισπανικό θρόνο, τον "έδιωξε" ο γιόκας του απ' τη χώρα και έτσι από το 2020 ζει μονίμως, φτωχικά, στο Αμπού Ντάμπι με τους εκεί φίλους του των μοναρχιών του Κόλπου.

Η σημερινή του δημόσια εμφάνιση με τον γιο του στην Αθήνα είναι μόλις η δεύτερη δημόσια σε δυο χρόνια, όπως και με τη σύζυγό του. Η οποία, να τα λέμε κι αυτά, αντιμετωπίζει με συγκαταβατική αξιοπρέπεια τη βασιλική συμπεριφορά του επιτίμου. Η προηγούμενη ήταν στην κηδεία της Ελισάβετ της Αγγλίας πριν λίγους μήνες.

Για να κλείσουμε αυτό το εστεμμένο κεφάλαιο των συγγενών του συχωρεμένου, θα πούμε ακόμη πως η αδελφή του μακαρίτη Τίνου (όπως τον αποκαλούν οι ίδιοι χαϊδευτικά) επίτιμη βασίλισσα Σοφία έχει κάκιστες σχέσεις με τη νύφη της, τη Λετίσια τη λαϊκιά, που δεν την αφήνει καν να δει και να αγκαλιάσει τα εγγόνια της. Σε βαθμό που σχεδόν την τραβολόγησε κυριολεκτικά μπροστά στις κάμερες το 2018 σε δημόσια εκδήλωση (βίντεο στα λινκς) και αναγκάστηκε να περέμβει ως ειρηνοποιός ο παριστάμενος βασιλιάς Φελίπε (σύζυγος της μιας και γιος της άλλης) μην αρπαχτούν μαλλί με μαλλί νύφη και πεθερά, σέρνοντας τα παιδιά του τα πριγκιπάκια από δω κι από εκεί μπροστά στον κόσμο. Ο σημερινός βασιλιάς Φελίπε, ανιψιός του μακαρίτη Κωνσταντίνου και γιος της Σοφίας, είναι πανύψηλος εκτός από υψηλότατος, αλλά μοιάζει περισσότερο άβουλος κι άχαρος από τον μπαμπά του. Πολλά θα κουβαλάει κι αυτός ο καψερός. Μαζί με τη Λετίσια, την πρώην δημοσιογράφο τηλεπαρουσιάστρια των ειδήσεων σε πολλά κανάλια και πρωινάδικα, είναι κάπως σαν να είχε γίνει ο πρίγκηπας Χάρυ βασιλιάς ας πούμε παντρεμένος με την Τσαπανίδου ή την Καϊλή της Αγγλίας αντί για τη Μεγκαν.

Έτσι η σημερινή συνάθροιση θα απασχολήσει ιδιαίτερα τα ισπανικά μέσα και τους Ισπανούς, για τους δικούς τους λόγους. Τόσο για τον ρόλο και το μέλλον της μοναρχίας τους όσο και για πιο άμεσα ζητήματα, όπως το εάν θα αφήσουν να πεθάνει ο μπαγαπόντης επίτιμος στην εξορία (όπου δεν κακοπερνάει, βέβαια).

Όσο για την Αγγλική βασιλική οικογένεια, που εκπροσωπείται στη σημερινή κηδεία του δεύτερου ξαδέλφου του Άγγλου βασιλέως στο καβουρντισμένο (δυστυχώς) Τατόι, από ένα πιο low profile πρόσωπο, τη δεύτερη ξαδέλφη του νεκρού, την πριγκίπισσα Άννα, αδελφή του Καρόλου, και όχι από τον διάδοχο Γουίλιαμ, που θα μπορούσε να έρθει να αποχαιρετήσει τον νονό του, έπραξε μάλλον σοφά. Φαντάζεστε να αποφάσιζε να τους τρολάρει ο Χάρυ το Ανταλλακτικό (Harry the Spare) και να ερχόταν στην κηδεία με τη Μέγκαν, για να την σπάσει στον μπαμπά και τον αδελφό του, και να ξεπεταχτεί κι ο άλλος ελέφαντας με τον οποίο τους απειλεί ο δευτερότοκος της Νταϊάνας και του Καρόλου;

Γιώργος Γιαννούλης - Γιαννουλόπουλος

Σχετικοί σύνδεσμοι:

https://okdiario.com/look/casa-real/funeral-constantino-toison-juan-carlos-1632931?fbclid=IwAR2ySbvi6EMtcCG9N1zNQJ8auPtQKtiftbWMCxlYEOWRJXWHdOG2lLVkMpw

https://en.wikipedia.org/wiki/Juan_Carlos_I?fbclid=IwAR3IsYOUyrKLxa8XA8hkGdP7Iprwy_ptKXUcBLXoGqn-0o4dh-rlx_da_5Y 

https://www.bbc.com/news/world-europe-18942736?fbclid=IwAR0pIaTs7YAdsHM51C8wpL13QuRhCf3HRTLTC0IWqLbjegmLqLfefmgdTY4

https://okdiario.com/look/casa-real/rey-juan-carlos-amantes-modelo-barco-331563?fbclid=IwAR2J_4mmFspURNi2-xe0eJ9wGOavFVd1ux5wAPWv81hQZGcBDCOPQo-lDnc

https://www.corriere.it/esteri/18_gennaio_04/juan-carlos-1500-donne-golpe-respinto-ricchezze-leggendarie-76df8f14-f18a-11e7-b33d-56f05ccceb4d.shtml?fbclid=IwAR3xoPMnjab_3BJ6FnvhGy939_OMo5E-su7yIGAIHaAiIz4y-_FWQTm1mfA

https://www.youtube.com/watch?v=4xK5QV-Xl60

Αντί-κάτι: αυτή η μάστιγα

 

Μια κατηγορία οπαδών, όταν εκφράσεις μιαν άποψη που δεν ταιριάζει με τις δικές τους, αλλά ενδεχόμενα συνάδει με κάποιες άλλες άλλων ανθρώπων, με τους οποίους παρόλα αυτά μπορεί να διαφωνείς σε πολλά άλλα, σε αποκαλούν αμέσως ''κομμουνιστή''.

Μια άλλη κατηγορία οπαδών απ' την άλλη πλευρά του καθρέφτη σε αποκαλούν ''φασίστα'', για οποιονδήποτε λόγο κι αν παρεκκλίνεις από τις δικές τους ορθοδοξίες, στις οποίες πιστεύουν με θρησκευτική ευλάβεια και απέραντο φανατισμό, όπως εξάλλου και οι πρώτοι.

Οι δεύτεροι αυτοπροσδιορίζονται ξεδιάντροπα και καταχρηστικά ως ΑΝΤΙ-φασίστες, ενώ οι πρώτοι εξίσου ξεδιάντροπα ως ΑΝΤΙ-κομμουνιστές.

Οποιονδήποτε ελεύθερα σκεπτόμενο κανονικό άνθρωπο με αναθεωρητικές τάσεις κι αμφιβολίες του πετάνε στη μούρη έναν χαρακτηρισμό σαν μαγικό ξόρκι. 'Η μαζί μας ή εναντίον μας. Σε χρεώνουν στους άλλους, τους απέναντι, είσαι αυτόματα αριστερός ή δεξιός και μάλιστα ακραίος!

Σφετεριζόμενοι έτσι πονηρά ταυτοχρόνως ως ιδιοκτησία τους την Αριστερά ή τη Δεξιά, ως μόνοι αυθεντικοί ελέω θεού εκπρόσωποι επί γης των παρατάξεων και των γραφών τους. Προφήτες αυτόκλητοι, αξιωματούχοι (ή χρήσιμοι ηλίθιοι) λατρευτικών σεχτών αποδυναμώνουν τη σημασία των λέξεων και θολώνουν το πραγματικό τους περιεχόμενο. Πρέσβεις του χυλού, της ανακριβολογίας, του λαϊκισμού και εν τέλει των φαινομένων που, παραδόξως, απεύχονται.

Στην πραγματικότητα, νομίζω εγώ, δεν πρόκειται για δυο κατηγορίες αλλά για την ίδια ακριβώς. Όπως δύο ομάδες χούλιγκαν ποδοσφαιρικών ομάδων δεν διαφέρουν σε τίποτε απολύτως παρεκτός την ομάδα που υποστηρίζουν και, κυρίως, αυτήν που μισούν περισσότερο. Γι' αυτό σκοτώνονται μεταξύ τους κι ενίοτε παίρνει η μπάλα και κάποιον άσχετο, που απλώς έτυχε να βρεθεί στο λάθος σημείο, να πει ένα λάθος αστείο, να χαίρεται το καλό ποδόσφαιρο ή απλώς να μην ενδιαφέρεται καθόλου γι' αυτό.

Οι αυτοαποκαλούμενοι ως Αντι-φα και Αντί-κο συνοπτικώς είναι μεγάλη κατάρα, διότι ετεροπροσδιορίζονται από αυτό που υποτίθεται μισούν, αλλά όπως κάθε σχέση μίσους είναι παρόμοια με αυτή του πάθους. Το μίσος προϋποθέτει συναισθηματική ένταση, ότι κάτι από αυτό που μισείς το περιέχεις και σε αγγίζει βαθιά. Πάσχουν από μίσος αυτού που είναι. Κατά βάθος ξέρεις ότι μισείς μόνο κάτι που θα μπορούσες να αγαπήσεις, το αισθάνεσαι εντός σου να σπαράζει όμοιο ομοίω.

Απ΄ την άλλη, ντρέπονται (και σωστά) να εκδηλώσουν τα πραγματικά ΥΠΕΡ τους, αυτά που προτείνουν κι επιθυμούν να επιβάλουν όχι μόνο στον εαυτό τους αλλά σε όλους τους άλλους, γυμνά, καθαρά και ξάστερα, διότι γνωρίζουν πως δεν είναι κάτι καλό, δεν τους παίρνει να το στηρίξουν. Οπότε το "αντί" βολεύει, υπονοεί το ενδότερο επιθυμητό τους που δεν μπορεί να εκφραστεί, και ταυτόχρονα το κρατά στην επικαιρότητα, μασκαρεμένο με παράπονο, ψευτοσυμπόνια, μεγάλα λόγια και σαχλά νομικίστικα επιχειρήματα, εντυπωσιοθηρία, φτηνούς συναισθηματισμούς, αναληθείς ισχυρισμούς, άγνοια, ανακατεμένα όλα, έναν αχταρμά.

Αυτός ο σεχταρισμός βοηθά και ατομικά. Αλληλοϋποστηρίζονται, σε αντίθεση με τους ελευθέρως σκεπτόμενους, και ανέρχονται καθείς στην παράγκα ή στην πολυκατοικία του, στα μεσαία και ανώτερα πατώματα, ενίοτε δυστυχώς και στα ρετιρέ. Παρόλα αυτά, συνήθως είναι οι πιο αφερέγγυοι σε όποιον κάνει το σφάλμα να τους εμπιστευτεί κάποια εξουσία. Ο πρώτοι που θα τον κρεμάσουν.

Επαγγελματίες οπαδοί, ανασφαλείς και καταπιεσμένες προσωπικότητες, κομπλεξικοί Αντι-κάτι.

Αυτή η μάστιγα.

Γιώργος Γιαννούλης - Γιαννουλόπουλος

Έθνος μετέωρον

 

Οι φορτισμένες συζητήσεις στα social media γύρω από μια αδιάφορη διαδικασία για ένα αδιάφορο πρόσωπο το οποίο απεβίωσε, τον θάνατο και την ταφή του τελευταίου βασιλιά του Ελληνικού κράτους, που βασίλεψε για λίγο πριν μισό αιώνα, υπό την άτυπη κηδεμονία και καθοδήγηση της μητέρας του, βυσσοδόμησε άτσαλα κατά της Δημοκρατίας οδηγώντας στη χούντα, την οποία εξίσου άτσαλα προσπάθησε να ανατρέψει για να αναλάβει ο ίδιος, και συνέχισε να εμπλέκεται σε μεγάλες σε σχέση με το μέγεθός του συνωμοσίες εναντίον του εκλεγμένου Πρωθυπουργού και του Συντάγματος ακόμη πιο άτσαλα και μετά τη μεταπολίτευση, που οριστικά τελείωσε με τον θεσμό που εκπροσωπούσε και τον οίκο που τον καταλάμβανε, η συναισθηματική ένταση και ο διχασμός που έχουν οι συζητήσεις αυτές για ένα ελάχιστης σημασίας γεγονός για τη ζωή των ανθρώπων, για τον τρόπο και τελετουργικό της ταφής του νεκρού, επιβεβαιώνουν ένα πράγμα.

Πόσο τοξικά διχαστική υπήρξε και είναι ακόμη για το σύγχρονο Ελληνικό κράτος η μοναρχία σε όλη τη διάρκεια ύπαρξής της. Αφού ακόμη και για αυτό το ελάχιστο διχάζει. Πόσο αντίθετη στη φύση των Ρωμιών, πόσο λίγο Συνταγματική ήταν και πόσο βαθιά παρεμβατική στην πολιτική. Απ' τη δολοφονία του Καποδίστρια απ' τους Μανιάτες φεουδάρχες (και όχι μόνο), που ονειρεύονταν ένα κράτος όπου αυτοί θα ήταν οι ευγενείς του, την εκδίωξη του Όθωνα, ως τον Εθνικό Διχασμό και την εθνική καταστροφή που προκάλεσε ο Κωνσταντίνος ο Α', ως την πολιτική εκτροπή που χρεώνεται στον τελευταίο βασιλιά, Κωνσταντίνο τον Β' (και τη μητέρα του), ο οποίος ως δημόσιο πρόσωπο έμοιαζε αρκετά στον ομώνυμο πρόγονό του.

Ο διχασμός αυτός έχει κοινωνικό και ιστορικό βάθος. Η σύγχρονη ελληνική ιστορία, τα δράματα και οι ρήξεις της δεν είναι κατανοητά εάν ειδωθούν ως σύγκρουση αριστεράς / δεξιάς ή φιλελευθέρων / συντηρητικών. Όπως αυτές οι τάσεις μετά τη Γαλλική και την Αμερικανική επανάσταση εκφράστηκαν στις δυτικές κοινωνίες. Οι δυο αυτές επαναστάσεις υπήρξαν τομές στη δημιουργία του σύγχρονου κόσμου, διότι σηματοδότησαν το τέλος του φεουδαρχικού κόσμου, της κληρονομικότητας, παράλληλα με την άνοιξη του καπιταλισμού, των αστικών κινημάτων, της εργατικής και τελικά της απέραντης μεσαίας τάξης και κυρίως του κράτους δικαίου ως σημείο συναίνεσης όλων. Το κράτος, δηλαδή, όπου όλοι γεννιούνται και παραμένουν ίσοι απέναντι στον νόμο (δίκαιο ή άδικο) και όπου τα αξιώματα εξουσίας δεν κληρονομούνται, ούτε αποδίδονται ελέω Θεού. Όπου υπάρχουν ευκαιρίες λιγότερο ή περισσότερο για όλους.

Στην πραγματικότητα ο νεωτερισμός αυτός, που βρίσκεται πίσω από την έκρηξη παραγωγικότητας και πλούτου των δυο τελευταίων αιώνων, παρέμεινε ένα μετέωρο ζητούμενο στο νεώτερο Ελληνικό κράτος. Κάτω από αυτό το φως ερμηνεύονται πιο κατανοητά οι συγκρούσεις, οι πολιτικές αντιθέσεις, τα κόμματα, οι εμφύλιοι, οι ρήξεις, ήδη κατά τη διάρκεια της Εθνεγερσίας του '21, και όλες όσες ακολούθησαν. Οι οποίες ανακύπτουν πάνω σε αυτό το χαλαρό υπόστρωμα αβαθούς θεμελίωσης της νεωτερικότητας στην Ελλάδα.

Πίσω από κάθε τι που συνέβη στο Ρωμέϊκο απ' τη νέα εθνική του συγκρότηση έως και τις μέρες μας κρύβεται η αντίθεση ανάμεσα στο δίκαιο των σογιών και το κράτος δικαίου. Ανάμεσα στη φεουδαρχία (όπως εκφράζεται σε κάθε ιστορική στιγμή αυτής της περιόδου, ακόμη και στην καπιταλιστική περίοδο όπου ποτέ οι επιχειρήσεις δεν αυτονομήθηκαν απ'τη φαμίλια ούτε βέβαια η πολιτική) και στη φιλελεύθερη αντίληψη του σύγχρονου κόσμου. Ακόμη μέσα μας αντιπαλεύει απ' τη μια πλευρά ένας Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης στην κακή εκδοχή κι ένας Κολοκοτρώνης στην καλύτερη, με έναν Καποδίστρια κι έναν Μαυροκορδάτο απ' την άλλη.

Σε αυτή τη διαρκή διαμάχη η νεωτερικότητα έβρισκε κάθε φορά νέους εκφραστές, απ' τον Καποδίστρια ως τον Τρικούπη, τον Βενιζέλο, τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Οριζόντια στο νεωτερικό πολιτικό φάσμα δεξιάς / αριστεράς εμφανίζονταν κινήματα και προσωπικότητες, σε κάθε κόμμα, κάθε παράταξη, που προχωρούσαν τη χώρα κατά τι μπροστά. Και ο προεπαναστατικός κόσμος έβρισκε τους δικούς του εκφραστές που συντηρούσαν τις προνεωτερικές δομές επίσης οριζόντια σε κάθε πολιτικό χώρο.

Η Ελληνική Μοναρχία στάθηκε σταθερά και αμετακίνητα στο πλευρό των δεύτερων, άσκησε εξουσία υπέρ τους σε κάθε στιγμή, όπως και όπου μπορούσε, με συνταγματικά ενισχυμένες εξουσίες και, όπου δεν της έφταναν, ξεπερνώντας τις με συνωμοσίες και εκτροπές. Στήριξε τις απόψεις τους, προώθησε τα πρόσωπα που εξέφραζαν αυτόν τον προγενέστερο κόσμο, ο οποίος στην υπόλοιπη Δύση ηττήθηκε οριστικά τον 19ο αιώνα, παντού. Από την Ευρώπη ως τις Αμερικές, βόρεια και νότια, μεταθέτοντας την πολιτική και κοινωνική αντιπαράθεση σε νέα διακυβεύματα και προτάγματα, καλά ή λιγότερο καλά, δεν έχει σημασία για την διαπίστωση μας, όμως σύγχρονα, συμβατά με την εποχή.

Η φεουδαρχία και η κληρονομικότητα έδειξαν μια αξιοσημείωτη αντοχή στην Ελληνική κοινωνία, κατορθώνοντας να αφομοιώνουν στις δομές τους ακόμη και τον μύθο αυτών που τους αντιστάθηκαν. Είναι ιστορική ειρωνεία ότι παρήχθησαν πολιτικά σόγια από τον Ελευθέριο Βενιζέλο ή τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, για παράδειγμα.

Για όλα τούτα και ό,τι αυτά συνεπάγονταν, οπισθοδρόμηση, εθνικές ήττες, λειψή πορεία προς τον σύγχρονο κόσμο εντός μας, ικανό να αντιληφθεί τον κόσμο γύρω μας και τις οικονομικές γεωπολιτικές κοινωνικές προκλήσεις του σε στιβαρές βάσεις, είτε συντηρητικές είτε φιλελεύθερες, είτε αριστερές είτε δεξιές, η ελληνική μοναρχία και η φαμίλια που την κατέλαβε δεν κατόρθωσε ποτέ να είναι ενοποιητική και ουδέτερη. Ποτέ δεν εξέφρασε όλους τους πολίτες ενσωματώνοντας τις ιδεολογικές τάσεις και τα πολλά πρόσωπα της κοινωνίας που υποτίθεται καθρέφτιζαν, όπως κατόρθωσαν να κάνουν αρκετοί (όχι όλοι) από τους άλλους Ευρωπαίους συγγενείς τους που επιβίωσαν της αλλαγής εποχής. Γιατί η ίδια ήταν ένα διαρκές πολιτικό κόμμα, μια παράταξη, ήταν μέρος της αντίθεσης κι αντιπαράθεσης και όχι υπεράνω. Το δεύτερο θα προϋπόθετε ότι θα είχε η ίδια την ικανότητα και θέληση να εγκαταλείψει έγκαιρα τις πολιτικές φιλοδοξίες της και να αναλάβει τον ρόλο του εθνικού ενοποιητή, του συμφιλιωτή. Επιπροσθέτως του γεγονότος ότι αυτοτοποθετήθηκε ως πλήρες και διαρκές μέρος της πολιτικής αντιπαράθεσης, έπασχε από έλλειψη ενσυναίσθησης. Δηλαδή δεν είχε το στοιχείο εκείνο που πούλησαν επιτυχώς οι επιβιώσαντες ευγενείς των Βορείων Δημοκρατιών. Υπήρξε εν κατακλείδι βαθιά τοξική για την Ελλάδα..

Εύχομαι το τέλος του τελευταίου βασιλιά και η αδιαφορία με την οποία το τυλίγει η συντριπτική πλειοψηφία των νέων ανθρώπων, πέρα από μια ανθρώπινη περιέργεια για όσους δεν γνωρίζουν τα σχετικά ιστορικά γεγονότα αλλά τα διαισθάνονται και τo lifestyle ενδιαφέρον όσων ψυχαγωγούνται με τις περιπέτειες του Harry του Spare όπως παλιότερα της πριγκίπισσας του Μονακό, πέρα από την ανθρώπινη συμπάθεια για τους οικείους του αποβιώσαντος και την ευκαιρία ενδοσκόπησης για τη δική μας ζωή, που πάντα πυροδοτεί ένας επώνυμος θάνατος, έστω και ενός ξεχασμένου γαλαζοαίματου, αυτός ο σιωπηλός επιτάφιος, να είναι η αρχή του τέλους του εσωτερικού διχασμού μας, ανάμεσα στον σύγχρονο κόσμο και την προνεωτερική εποχή.

Γιώργος Γιαννούλης - Γιαννουλόπουλος

Η Βραζιλία του Λούλα και οι ορδές του Μπολσονάρο

 

H οργανωμένη εισβολή τεσσάρων χιλιάδων μπολσοναριστών (πως θα λέγαμε μουσολινικών) στο Κογκρέσο, στο Προεδρικό Μέγαρο Πλανάλτo και στο Ανώτατο Δικαστήριο της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης της Βραζιλίας μοιάζει πιστή αντιγραφή του σεναρίου της εισβολής στο Κογκρέσο των ΗΠΑ. Στόχος τους οι Δημοκρατικοί θεσμοί και η λαϊκή ετυμηγορία, που δεν εξέλεξε τον Μεσσία τους, ο οποίος έχει διαφύγει στις ΗΠΑ στη Φλόριντα και μάλλον παίζει γκολφ με το άλλο δημιούργημα του Steve Bannon, τον πορτοκαλί φίλο του.

Ο Μπολσονάρο στα χρόνια της Προεδρίας του κατόρθωσε να πολώσει τη Βραζιλιανική κοινωνία, να απαξιώσει τους θεσμούς, να διαχειριστεί μέτρια την οικονομία, να απομονώσει τη χώρα από τη Διεθνή σκηνή και, κυρίως, από το Mercosur, όπου έπαιζε πρωταγωνιστικό ρόλο στη δημιουργία της ΕΟΚ της νότιας Αμερικής, και από την Ευρώπη. Μοίρασε αφειδώς όπλα χαλαρώνοντας τους νόμους, έδωσε αέρα στους μεγαλογαιοκτήμονες και στις διάφορες ομάδες πίεσης που κατέκαψαν στην περίοδο αυτή τον Αμαζόνιο, επιταχύνοντας σε σημαντικό βαθμό την καταστροφή του παγκόσμιου αυτού φυσικού πόρου, επέτρεψε με την οικονομική του πολιτική να μεγαλώσει η ψαλίδα ανάμεσα στο 10%, που κατείχε το 2021 το 80% του πλούτου, και στο 50% του πληθυσμού, το οποίο την ίδια χρονιά έφτασε να έχει το -0,4%, δηλαδή είχε περισσότερα χρέη από ενεργητικό. Ενώ το 30% του πληθυσμού είναι κάτω από τα όρια της φτώχειας και μεγάλο μέρος με έλλειψη ειδών βασικής διατροφής.

Αυτό συμβαίνει σε μια χώρα βιομηχανοποιημένη, με υψηλή τεχνολογία, τεράστιους φυσικούς και ανθρώπινους πόρους και δημιουργικότητα. Σε τέσσερα χρόνια κατέστρεψε προσπάθειες δεκαετιών για μια βιώσιμη και ισορροπημένη ανάπτυξη, που ξεκίνησαν από τον σοβαρό σοσιαλδημοκράτη Πρόεδρο Καρντόσο στη δεκαετία του '90 ως το 2003, και συνεχίστηκαν με επιτυχία και χωρίς ακρότητες, αντίθετα με πολύ σοβαρή δημοσιονομική πολιτική από τον Πρόεδρο Λούλα Ντα Σίλβα, για δύο τετραετίες. Έναν άνθρωπο δουλεμένο, από πάμφτωχη οικογένεια εργατών, ρεαλιστή και κάθε άλλο παρά λαϊκιστή. Είναι πασίγνωστοι οι καυγάδες του με την περονική λαϊκίστρια Κίρχνερ, που την ίδια εποχή ξαναχρεωκόπησε την Αργεντινή ενώ η Βραζιλία διαρκώς βελτιωνόταν.

Ο Λούλα δεν έχει καμία απολύτως σχέση με τον Τσίπρα, Ούτε ηλίθιος είναι, ούτε φανατικός. Στις ημέρες του η Βραζιλία ευημέρησε χωρίς να αυξήσει το χρέος, το αντίθετο. Χωρίς να μεγαλώσει το έλλειμμα συνέχισε κι εμβάθυνε τις πολιτικές του προέδρου Καρντόσο, οι επενδύσεις αυξήθηκαν, οι κοινωνικές εντάσεις μειώθηκαν, μπήκαν οι βάσεις του κοινωνικού κράτους, δημιουργήθηκαν οι δομές και διαδικασίες προστασίας του Αμαζονίου απ' τους μεγαλογαιοκτήμονες που τον καίνε, για τους οποίους δούλευε ο Μπολσονάρο, ακολούθησε μια μετρημένη διεθνή πολιτική και αποχώρησε θριαμβευτικά.

Το όνομά του αμαυρώθηκε από τα σκάνδαλα που του καταλογίστηκαν αργότερα επί της διαδόχου του Dilma Rousseff (όχι κάτι τεράστιο όσον αφορά τον ίδιο, ένα διαμέρισμα σπίτι) από έναν διώκτη δικαστή, ο οποίος αποδείχθηκε αργότερα πως υπερέβαλε. Κυρίως η διάδοχός του επλήγη, η Ρούσεφ, που αποπέμφθηκε απ' το Κογκρέσο γιατί δεν είχε τη δυνατότητα να συνεννοηθεί με το νομοθετικό σώμα και χρηματοδότησε σημαντικά κοινωνικά προγράμματα απευθείας ή μέσω της PETROBRAS χωρίς την έγκριση του σώματος.

O Lula κατηγορήθηκε επίσης την ίδια εποχή για τον διορισμό ανώτατων στελεχών της PETROBRAS, τα οποία χρησιμοποίησαν κεφάλαια της εταιρείας για χρηματοδότηση πολιτικών κομμάτων προσκείμενων, και ο ίδιος για ένα ... διαμέρισμα. To Ανώτατο Δικαστήριο της Βραζιλίας αποφάσισε όμως πέρυσι τον Ιούλιο πως το αντίστοιχο εφετείο δεν έκρινε με ικανές αποδείξεις την ενοχή και πειστήρια του πρώην Προέδρου και με ψήφους 7 έναντι 4 επιβεβαίωσε την απόφαση ότι ο πρώην δικαστής Sergio Moro, που ήταν ο βασικός διώκτης του Λούλα, ήταν προκατειλημμένος (και προφανώς πολιτικά υποκινούμενος) στην καταδίκη του για διαφθορά.

Το Βραζιλιάνικο κογκρέσο, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, έκανε το 2016 το βήμα της αποπομπής της Ρούσεφ, που κατέληξε όμως δυστυχώς στην εκλογή Μπολσονάρο. Με τη στήριξη κι οργάνωση του Steve Bannon.

Η πρωτοβάθμια καταδίκη του Λούλα, δεν του επέτρεψε να συμμετάσχει στις εκλογές του 2017, συμμετείχε τελευταία στιγμή ένας σχετικά άγνωστος υποψήφιος απ' τον χώρο του και έτσι εξελέγη ο Μπολσονάρο.

Ο οποίος φανάτισε τη χώρα, αύξησε το έλλειμμα, μείωσε την ανάπτυξη περισσότερο από άλλες χώρες που επλήγησαν απ' τον κόβιντ, διαχειρίστηκε καταστροφικά την επιδημία, δημιούργησε στρατιές φανατικών βίαιων Ορκ, απομόνωσε τη Βραζιλία απ' το Mercosur και γενικότερα τη διεθνή σκηνή με πολιτικές προστατευτισμού και ανεξέλεγκτη λειτουργία των μεγαλομαφιόζων εσωτερικά, ενώ αποπειράθηκε να πολιτικοποιήσει την αστυνομία και το στράτευμα.

Ο Αντιπρόεδρος του Λούλα σήμερα Geraldo Alckmin, πρώην κυβερνήτης του Σάο Πάολο, είναι κεντρώος αντίπαλος του Λούλα, ο οποίος μάλιστα είχε ψηφίσει την αποπομπή της Ρούσεφ και τη δίωξή της. Και στην προηγούμενη θητεία του, από το 2004 ως το 2012, ο Λούλα είχε επιλέξει κεντροδεξιό Αντιπρόεδρο. Σαν να λέμε ότι ο Μπάιντεν θα είχε επιλέξει αντιπρόεδρο τον Mit Romney στις ΗΠΑ. Και μέρος των Ρεπουμπλικάνων να είχε συνταχθεί με τον Μπάιντεν, όπως τα κεντροδεξιά κόμματα της Βραζιλίας προκειμένου να γλιτώσουν από την εκτροπή του Μπολσονάρο.

Ευτυχώς στη Βραζιλία το εκλογικό σύστημα δίνει μια πιο πολύχρωμη Βουλή, πολυκομματική, ενώ ο πρόεδρος εκλέγεται με την απόλυτη πλειοψηφία των ψήφων, όπως στη Γαλλία, στον δεύτερο γύρο αν χρειαστεί, πράγμα που επιτρέπει ευρύτερες συνεργασίες και συσπειρώσεις.

Σήμερα ο Λούλα επιλέγει μια ισχυρή Βραζιλία, τον στόχο μηδενικής αποδάσωσης του Αμαζονίου, τη στήριξη του 30% των φτωχότερων στρωμάτων και το κλείσιμο της ψαλίδας με το υπερπλούσιο 5%, αλλά επιλέγει επίσης και την ιδιωτική οικονομία κι επιχειρηματικότητα, την επαναφορά της Βραζιλίας στη διεθνή σκηνή, την προτεραιότητα στην εμβάθυνση του Mercosur, πρόδρομο της ευρωπαϊκής Ένωσης, η ΕΟΚ της νότιας Αμερικής. Το πρώτο του ταξίδι θα είναι στις ΗΠΑ, στο Πεκίνο και στις Βρυξέλλες. Όπου θα επιδιώξει την εμβάθυνση των σχέσεων με την ΕΕ, όπως δήλωσε.

Μετά από όλα αυτά δεν είναι να απορεί κανείς για την ομόθυμη καταδίκη των ορδών του Μπολσονάρο σε όλο τον κόσμο.

Από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, από τον Πρόεδρο Μπάιντεν, που δήλωσε άμεσα ότι βρίσκεται στο πλάι των Δημοκρατικών θεσμών της Βραζιλίας και του σεβασμού του εκλογικού αποτελέσματος, τον Πρόεδρο Μακρόν, που εξέφρασε πρώτος την δίχως καμία επιφύλαξη αμέριστη υποστήριξή του στη Βραζιλιανική Δημοκρατία και τον εκλεγμένο Πρόεδρο, τον Γερμανό Καγκελάριο, τον Ισπανό Πρωθυπουργό, την Ιταλίδα Πρωθυπουργό, τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τον Πρωθυπουργό της Κίνας, τον Πρόεδρο της Νότιας Αφρικής, τον Πρόεδρο της Κίνας, ακόμη και τον Βλαντιμίρ Πούτιν, που είχε στενότατες σχέσεις με τον Μπολσονάρο όπως και με τον βορειοαμερικάνο πορτοκαλί δίδυμό του. Και φυσικά, όλες μα όλες τις χώρες της Λατινικής Αμερικής, από το Μεξικό ως την Κολομβία, την Αργεντινή και τη Χιλή δίχως καμία εξαίρεση. Μια υποήπειρο δημοκρατιών πλέον, που αναζητούν τον δικό τους δρόμο ανάπτυξης στη διεθνή σκηνή, σε έναν πολυπολικό κόσμο, με την ουσιαστική ηγεσία της μεγαλύτερης οικονομίας και χώρας της περιοχής, της Βραζιλίας.

Οι μόνοι που δυσκολεύονται όπως φαίνεται να βρουν να πουν δυο λόγια είναι οι ηγέτες των ρεπουμπλικάνων στη Βουλή των Αντιπροσώπων και στη Γερουσία, των οποίων η πλειοψηφία και η ενότητα κρέμεται από μια μειοψηφία Ορκ αντίστοιχων αυτών που εισέβαλαν στο δικό τους Κογκρέσο και καθοδηγούνται από το πορτοκαλί φιλαράκι του Πούτιν και του Μπολσονάρο, που για τα μάτια του κόσμου σφυράνε αδιάφορα απ΄ την ωραία Φλόριδα.

Να τονίσουμε ακόμη πως υπήρξε λάθος της Ελληνικής Κυβέρνησης το ότι δεν εστάλη υψηλότερου επιπέδου αντιπροσωπεία στην ορκωμοσία του Λούλα, όπως πήγε ο Ισπανός Βασιλιάς και ο Γερμανός Πρόεδρος, χάνοντας την ευκαιρία να στείλει την Ελληνίδα Πρόεδρο της Δημοκρατίας μαζί με τον ΥΠΕΞ στην καρδιά της Λατινικής Αμερικής.

Ο Λούλα κοιτάει προς την Ευρώπη ως τον τρίτο πόλο ενός κόσμου όπου οι ΗΠΑ και η Κίνα σήμερα και αύριο η Ινδία, η Νότια Αφρική και η Βραζιλία θα παίζουν σημαντικό και ισότιμο ρόλο.

Η πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης εμπνέει τα έθνη της Νότιας Αμερικής στην εμβάθυνση του Mercosur, της δικής τους τεράστιας κοινής αγοράς, που είναι σημαντική ευκαιρία για την Ευρώπη. Ήταν σαφέστατα πολιτικό λάθος της κυβέρνησης επίσης να εκχωρήσει στον λαϊκιστή Τσίπρα την ευκαιρία να ποζάρει με τον δημοκράτη, λαοφιλή, φιλοευρωπαίο και ρεαλιστή πολιτικό Ιγνάθιο Λούλα Ντα Σίλβα που, με όποια διαφωνία θα μπορούσε να έχει κανείς μαζί του, στάθηκε απέναντι στον φασισμό αυτή τη φορά στα 79 του χρόνια και τον κέρδισε δημοκρατικά. Ο Έλλην ψευτόμαγκας αιγίνης ούτε ως προσωπικότητα και ανθρώπινη ιστορία ούτε ως πολιτικός έχει καμία ομοιότητα ή κάτι άλλο κοινό με τον Βραζιλιάνο ηγέτη. Αλλά είναι άριστος στο καπέλωμα και την προπαγάνδα εκ παραδόσεως και παιδείας.

Γιώργος Γιαννούλης - Γιαννουλόπουλος

Y.Γ. στις συνημμένες εικόνες θα βρείτε τις επιδόσεις ανάπτυξης, χρέους της Βραζιλίας στην περίοδο 2000 - 2003 και τις δυο πρώτες θητείες του Προέδρου Λούλα (2003-2011). Ακολούθησαν οι δυο μάλλον μέτριες θητείες της διαδόχου του από τον ίδιο πολιτικό χώρο από το 2011 έως την αποπομπή της και την εκλογή του Μπολσονάρο από το 2018. Η οποία είχε εκτός των άλλων και εξαιρετικά μέτρια οικονομικά αποτελέσματα σε σχέση με συγκρίσιμες χώρες, τόσο όσον αφορά την ανάπτυξη όσο και το χρέος. Σημειώνεται ότι ο Λούλα από τις πρώτες δηλώσεις του έκανε σαφές ότι θα τηρήσει το φράγμα χρέους και ελλείμματος μέχρι κεραίας παράλληλα με τις κοινωνικές πολιτικές.