Monday, April 11, 2022

Oι κάλπες στην Ευρώπη είναι γκαστρωμένες φίδια


Share/Bookmark


Το διακύβευμα των Γαλλικών εκλογών για όλους, Γάλλους λοιπούς Ευρωπαίους και τον κόσμο, είναι βασικό.

Η Γαλλία είναι η πολιτική συνείδηση της Ευρώπης. Ταυτόχρονα, είναι η δύναμη που ενσαρκώνει και προωθεί όσο καμία άλλη την ιδέα της στρατηγικής αυτονομίας και μιας ανεξάρτητης αμυντικής και εξωτερικής πολιτικής της Ευρώπης από τις ΗΠΑ, την πρώην και νυν αγγλοσαξωνική ''κοινοπολιτεία''.

Απομονωμένη, έγκλειστη στον εαυτό της, φοβική, μικρή χωρίς τον Ευρωπαϊκό μοχλό ουδετεροποιείται. Και μαζί με αυτήν η προοπτική εμβάθυνσης της Ένωσης. Η Ευρώπη χτίζεται από τη Γαλλογερμανική Ένωση και χωρίς αυτήν πεθαίνει.

Το αίολο και έωλο πρότζεκτ της Λεπέν, άμεσης συμμάχου του Πούτιν, συνίσταται στο αντίθετο ακριβώς από αυτό που δηλώνει. Μια έγκλειστη αυτοευνουχισμένη Γαλλία, που νοσταλγεί τα αυτοκρατορικά μεγαλεία τα οποία μόνη είναι αδύνατον να προσεγγίσει. Στην πράξη δεν θα πετύχει τίποτα πέρα από τη διακοπή των ενοχλητικών πρωτοβουλιών του Μακρόν, οι οποίες σταδιακά άρχισαν στην Ευρώπη να αποδίδουν καρπούς. Η εμφάνιση του ακόμη πιο ακραίου ρωσόφιλου και φανατικού Ζεμούρ στα δεξιά της, που την έκανε να φαντάζει πιο αποδεκτή, δεν ήταν μάλλον τυχαία. Πλάι στη μαμά τέρας βάζεις ένα χειρότερο τέρας, το άλιεν παιδάκι της, που την κάνει να δείχνει εκείνη τρυφερή κι ανθρώπινη.

Προσθέστε σε αυτό την παράξενη δολοφονία ενός αυτονομιστή στην Κορσική στο κελί του, την παράδοξη επίθεση του illiberal Πρωθυπουργού της Πολωνίας στον Μακρόν παραμονές εκλογών, διότι ''μιλάει με τον Πούτιν'' προσπαθώντας να έχει θέση η Ευρώπη στο τραπέζι της λύσης. Του ίδιου εκείνου Πρωθυπουργού που προώθησε νόμο που προβλέπει ποινές φυλάκισης για όποιον υπονοήσει ότι η Βαρσοβία (δηλαδή και Πολωνοί) ευθύνονται για τον θάνατο εκατομμυρίων Εβραίων στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Και μίλησε σε Ισραηλινό δημοσιογράφο και για ''εβραίους αυτουργούς'' προκαλώντας θύελλα στο Ισραήλ.

Και παρά την αναμφισβήτητη οικονομική πρόοδο και ανάκαμψη της Γαλλίας λόγω της συγκρατημένης φιλελεύθερης πολιτικής Μακρόν (έχει τους καλύτερους ρυθμούς ανάπτυξης μετά τον κόβιντ έχοντας ήδη ανακτήσει το ΑΕΠ της), η άνοδος των τιμών που ροκανίζει τα εισοδήματα των φτωχότερων στρωμάτων δημιουργεί μια ευρύτερη δυσφορία. Τιμές που ανεβαίνουν πολύ περισσότερο λόγω των κυρώσεων που αναγκάστηκε να υιοθετήσει η Ευρώπη προς τη Ρωσία, οι οποίες δεν φαίνεται να κλονίζουν ιδιαίτερα το καθεστώς του Πούτιν (δεν είναι ιδιαίτερα ευάλωτο ένα τέτοιο καθεστώς σε αυτά), ενώ αντίθετα δημιουργούν τη βάση πάνω στην οποία καλλιεργείται το διαλυτικό πουτινικό αφήγημα των συμμάχων του στην Ευρώπη. ''Οι ελίτ τη βγάζουν καθαρή, εσείς πληρώνετε τις κυρώσεις, τον πληθωρισμό, τις αυξήσεις'' (τους μετανάστες τους άφησε στον Ζεμούρ να γρυλίζει, για να κρατήσει χαμηλό προφίλ femme d' etat).

Αυτό είναι το διακύβευμα των εκλογών για μεγάλη μερίδα των Γάλλων ψηφοφόρων, σε αντίθεση με το πραγματικά σημαντικό που θα καθορίσει το μέλλον της Ευρώπης και το δικό τους. Προσθέστε σε αυτό τον πραγματικό θυμό που συστηματικά καλλιέργησε η λαϊκίστικη τροτσκιστική αριστερά του Μελανσόν στη βάση του "όλοι ίδιοι είναι", νάτες πάλι "οι κακές ελίτ". Προσθέστε και μια δόση αδιαφορίας και μπλαζέ ειδικά στους νεώτερους, που τα θεωρούν όλα δικαιωματικά δεδομένα (περίπου 55% ήταν η συμμετοχή στο Παρίσι που ποτέ δεν ψηφίζει Λεπέν, 20 μονάδες κάτω από τον Εθνικό μέσο όρο), και έχετε ένα εκρηκτικό μείγμα έτοιμο να απασφαλίσει.

Με δυο λόγια, ο πραγματικός πόλεμος με τον ολοκληρωτισμό και τις μεθόδους του δεν είναι κυρίως στα μέτωπα της Ουκρανίας, όσο φοβερά κι αν είναι αυτά που συμβαίνουν εκεί, αλλά πολύ περισσότερο στα μέτωπα της καθημερινότητας των σουπερμάρκετ, των βενζινάδικων και των λογαριασμών στο Pas de Calais, στα χωράφια της Aix en Provence και στα ψαροχώρια της Γαλικίας στην Ισπανία, όπου ανεβαίνει το αντίστοιχο VOX.

Είναι εκεί που η εναλλακτική πραγματικότητα δαγκώνει ανθρώπους που όλα αυτά τους μοιάζουν πολύ μακρινά, όσο δεν τους βγαίνει να κλείσουν τον μήνα ή βλέπουν τη ζωή τους να χειροτερεύει. Κάποιοι δραματικά, όσοι είναι στα όρια, κάποιοι λιγότερο, όμως η αίσθηση είναι ότι κάτι χάνουν που δεν το επέλεξαν, ''που τους το κλέψανε''. Και είναι πάντα συγκριτική αυτή η αίσθηση. Μοιάζει κάπως αυτό με τις κυρώσεις σαν να πυροβολήσαμε τα πόδια μας, χωρίς προειδοποίηση να τα τραβήξουμε κάπως.

Διότι οι κυρώσεις είναι ένας πόλεμος, ένας εμπορικός πόλεμος. Και κάθε πόλεμος έχει απώλειες και από τις δυο πλευρές. Χάνει λίγο παραπάνω πάντα όποιος έχει πιο πολλά να χάσει ως οικονομία, αλλά σίγουρα αισθάνονται την απώλεια παραπάνω αυτοί που τα χαμένα αποτελούν μεγάλο μέρος της καθημερινής οικονομίας τους. Δηλαδή, ένα νοικοκυριό που οι δαπάνες για ρεύμα, τρόφιμα και μετακίνηση αντιπροσωπεύουν το 90% των εσόδων του δεν χάνει ίδια με ένα νοικοκυριό που ήταν μόλις το 50% ή το 10%.

Κερδίζει ως χώρα τον πόλεμο όποιος έχει μεγαλύτερη αντοχή να αντέξει τις συνέπειές τους και μηχανισμούς να ελέγξει τη δυσαρέσκεια ή, στις δημοκρατίες, μηχανισμούς να πείσει τους πολίτες ότι όλα είναι δίκαια καμωμένα και το κόστος δίκαια μοιρασμένο. Αυτός που θα δείξει στους πολίτες μια προοπτική νίκης και εξόδου με σαφήνεια.

Υπάρχει απ' τη μια η απλοϊκή προοπτική, που δείχνει το δάχτυλο της κάθε Λεπέν, του κάθε Ορμπάν, αυτή της εθνικής αναδίπλωσης, δηλαδή μια διαρκής ήττα, μικρών χωρών που ξαναγίνονται αποικίες.

Υπάρχει και η άλλη μιας νέας Ευρώπης. Αυτόνομης, ισχυρής, ικανής να αμύνεται για τον εαυτό της και να προασπίζει από κοινού τα συμφέροντά της. Η δεύτερη όμως δεν φτάνει με τρόπο κατάλληλο στα χωριά της Aix και τα ψαροχώρια της Γαλικίας, ούτε στα φτωχά προάστια των μεγαπόλεων.

Ενώ η πρώτη έχει πολλούς και ισχυρούς πάτρωνες. Φτάνει αυτό το στιγμιαίο για το 1-2% που χρειάζεται να γίνει το κακό; Έφτασε στο Brexit.

Εκτός από τους Αμερικανούς, η χαοτική κατάσταση που εκκολάπτεται στην Ευρώπη, σε περίπτωση νίκης της Λεπέν, θα ωφελήσει αναμφίβολα και τον Βλαντιμίρ Πούτιν και τις βλέψεις του. Μπορεί οι Αμερικανοί βασίμως να ελπίζουν ότι μια οριστική ρήξη Ανατολής-Δύσης εκ νέου θα τους κάνει αδιαμφισβήτητους δερβέναγες στο δυτικό μαντρί, όπως το φαντάζονται απέναντι στην ανερχόμενη Κίνα. Όμως κάποια πρόβατα ίσως προτιμήσουν τον κακό λύκο ή τους κακούς λύκους (διαλέγετε και παίρνετε). Εκλογές έρχονται πολλές.

Στην άλλη άκρη της Ασίας, την ίδια ακριβώς στιγμή, ανατράπηκε ο Πρωθυπουργός του Πακιστάν από το εκεί βαθύ κράτος. Ο οποίος διεκδίκησε μια μεγαλύτερη αυτονομία από τον μεγάλο υπερατλαντικό σύμμαχο. Φτάνοντας στον βαθμό με μεγαλύτερη δική του παρά ινδική αυτοσυγκράτηση (του αναγνωρίζεται αυτό από όλα τα διεθνή μέσα), να αποτρέψει μια νέα σύγκρουση ανάμεσα στις δυο χώρες. Έβλεπε ίσως ένα αμοιβαίο μεγαλύτερο όφελος στη συμφιλίωση των δύο χωρών, που ίσως έχει αρχίσει να βλέπει και η Ινδία;

Όμως, εάν λύσουν τα συνοριακά τους με παραχωρήσεις αμοιβαίες, προς τι οι εξοπλισμοί και η αντιπαράθεση και με ποιον στη συνέχεια;

Ποιος θα χρειάζεται διαιτητή και διαμεσολάβηση;

Κάτι σαν τον Τουρκοελληνικό ανταγωνισμό ένα πράγμα, μια σύγκρουση με αρνητικό όφελος και για τα δυο γειτονικά έθνη, πολύ μακριά από το πολλαπλάσιο αμοιβαίο όφελος την όποιας συνεννόησης. Ο Ερντογάν και η Τουρκία, ο μεγαλύτερος ίσως ωφελημένος, μεσολαβητής στην Ουκρανία και συνομιλητής του Πούτιν, επιστρέφει σύντομα στα αμερικανικά εξοπλιστικά προγράμματα, όλοι οι νέοι σημαντικοί αγωγοί προς την Ευρώπη (από Αζερμπαϊτζάν, Τουρκμενιστάν) περνούν από το έδαφός του, και ακόμη και αυτοί που θα μπορούσαν να περάσουν απέξω δεν υπάρχει περίπτωση να γίνουν χωρίς την έγκρισή του και κατάλληλο μερίδιο. Το καλό είναι πως περνούν και από την Ελλάδα όσο δεν βγάζει μεγάλη γλώσσα.

Ας κλείσουμε αυτά τα σπαράγματα σκέψεων όπως τα ξεκινήσαμε: οι κάλπες φέτος είναι γκαστρωμένες φίδια. Και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Θα έχουμε τον χρόνο, την ψυχραιμία και το καθαρό μυαλό να τα σκοτώσουμε πριν ξεμυτίσουν απ΄ το αυγό τους; Μπορούν οι πολίτες να νικήσουν τον θυμό τους με τη σκέψη και κάποιας μορφής βάσιμη ορθολογική ελπίδα;

Το διακύβευμα της 24ης Απριλίου, που προσωποποιείται στον Εμανουέλ Μακρόν, είναι ταυτόχρονα η ψυχή και η ειρήνη της ηπείρου μας για τις επόμενες μια με δυο γενιές. Είναι εκατοντάδες χιλιάδες, εκατομμύρια ζωές που μπορεί με μιας να αλλάξουν ρότα με τρόπο πολύ διαφορετικό από ό,τι νομίζουν.

Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος


Sunday, April 3, 2022

Εμπρός στον (Ουγγρικό) δρόμο που χάραξε ο Πούτιν


Share/Bookmark


Χωρίς να θέλω να σας στεναχωρήσω, βγαίνουν σήμερα τα αποτελέσματα των Ουγγρικών εκλογών.
Τα οποία σύμφωνα με τον Guardian (Viktor Orbán wins fourth consecutive term as Hungary’s prime minister) δεν είναι καθόλου καλά.

Συμβαίνει το εξής παράδοξο.

Η ΕΕ προσπαθεί να πείσει τη δεύτερη υπερδύναμη στον κόσμο να αντιταχθεί στη Ρωσία του Πούτιν, που στο κάτω κάτω έχει τα δικά της στρατηγικά συμφέροντα, άλλη παράδοση και πολιτικό σύστημα, και δεν θα ήθελε να μπλέξει με έναν πόλεμο που λίγο την αφορά ή την επηρεάζει στην άλλη άκρη του βόρειου γείτονά της.

Ενώ εντός της Ευρώπης οι αρχές και η ιδεολογία της illiberal democracy του ίδιου Πούτιν θριαμβεύουν στη μικρή Ουγγαρία.

Ο Βίκτωρ Ορμπάν φαίνεται να εξασφαλίζει τέταρτη συνεχή θητεία με νέα υπερπλειοψηφία των δύο τρίτων στο κοινοβούλιο. Αυτή που του επέτρεψε να αναδομήσει τους θεσμούς και το σύνταγμα της χώρας, ενάντια στις βασικές αρχές του κράτους δικαίου: διάκριση εξουσιών, αποδοχή των βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων, ελευθερία του λόγου. Ο ίδιος άνθρωπος που δεν κατάφερε να καταδικάσει απερίφραστα τη Ρωσική εισβολή, διατηρώντας τις αποστάσεις του, όπως ακριβώς έκαμε και η Κίνα. Με μόνη διαφορά ότι η Κίνα είναι στην άλλη άκρη του κόσμου και υπερδύναμη. Η μικρή Ουγγαρία είναι στην καρδιά της Ευρώπης και μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ σε απόσταση αναπνοής από τα πεδία των μαχών. Ο Πρόεδρος Σι θα χαμογελάει με τα μαθήματα που προσπαθούν να του δώσουν οι Ευρωπαίοι καθ' υπόδειξη των Αμερικανών.

Αλλά και η βορειότερη Πολωνία, που όχι μόνο καταδίκασε την εισβολή αλλά είναι από τις πιο μαχητικές χώρες εναντίον των Ρώσων, μέχρι που κάλεσε τους Αμερικανούς να βάλουν νέα πυρηνικά στο έδαφός της (!), δεν φαίνεται να διαφοροποιείται ιδιαίτερα από την Πουτινική αντίληψη για τη διάκριση εξουσιών, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου, όπως ξέρουμε ήδη. Μάλλον πρωτοπορεί στην Ευρώπη στην προώθηση των ίδιων με τον Ορμπάν ιδεών. Ο οποίος, ας μην το ξεχνούμε αυτό, εξετράφη πολιτικά στον φιλελεύθερο χώρο τον οποίο βάλθηκε να διαλύσει. Όπως κάποτε ο Μουσολίνι είχε εκτραφεί στη σοσιαλδημοκρατία πριν επινοήσει τον φασισμό.

Η Ευρωπαίοι δεν μπορέσαμε να κάνουμε ζάφτι την ιδεολογία του Πούτιν εντός μας. Ούτε κι οι Αμερικανοί, απ' ό,τι φαίνεται. Κάτι κάνουμε λάθος μάλλον όσοι το βλέπουμε να έρχεται και ομφαλοσκοπούμε με περηφάνια γιατί νομίζουμε ότι οι Ουκρανοί πολεμούν τον δικό μας πόλεμο.

Κάπου αποτύχαμε ίσως.

'Η μήπως απλά να το δούμε μοιρολατρικά ως μια νέα τροπή της ιστορίας; Δεν ήταν το τέλος της Ιστορίας το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, όπως τότε είχαν νομίσει κάποιοι αφελείς αναγνώστες του Φουκουγιάμα.

Ίσως όμως ήταν η αρχή του τέλους μιας εποχής δύο αιώνων, που το πρόσωπο το ανθρώπου είχε πάρει κεντρική μορφή στο θυμικό μας. Όπως έλεγε ο Μισέλ Φουκώ, αυτό δεν ήταν πάντα έτσι ούτε είναι απαραίτητο ότι θα είναι πάντα έτσι, μπορεί ένα κύμα να το σβήσει όπως τα βήματά μας στην άμμο.

Η Ρωσία του Πούτιν, ο οποίος χαίρει αποδοχής πάνω από 70-80% σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις παρά τις κυρώσεις, μπορεί να χάνει κάποιες μάχες στα υπό διαμόρφωση νέα σύνορα, όπου ήδη έχει καταλάβει νέα εδάφη και διαπράττει εγκλήματα, ενώ στα πεδία των μαχών χάνονται χιλιάδες ανθρώπινες ζωές, όνειρα, ανθρώπινος κόπος πολλών δεκαετιών.

Φαίνεται όμως να κερδίζει ή να έχει πιθανότητες να κερδίσει κάποιες άλλες μάλλον κρισιμότερες μάχες, αρκετά δυτικότερα από τα μέτωπα του θερμού πολέμου.

Μόνο να ελπίζουμε μπορούμε ότι ο Πούτιν δεν θα κερδίσει ακόμη ''δυτικότερα'' αυτόν τον μήνα στην Ευρώπη και υπερατλαντικά τον Νοέμβριο.

Εμείς θα επιμένουμε ότι η Δημοκρατία και η Ευρώπη όπως την ξέρουμε βρίσκεται σε κίνδυνο όχι τόσο από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, αυτό μάλλον είναι μικρότερο κακό, όσο κι αν είναι τρομερό. Αλλά από το κακό σαράκι στα πραγματικά πεδία των μαχών, εντός αυτού που αποκαλούμε, όχι χωρίς ένα αθέλητο ίχνος μαύρου χιούμορ στην αντιφατική του κυριολεξία, που ενδεχόμενα και να μας διασώζει ψυχικά, ''η Δημοκρατική Φιλελεύθερη Δύση''.

Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος



Αποσπάσματα από το άρθρο του Guardian:

....“The entire world can see that our brand of christian democratic, conservative, patriotic politics has won,” a smiling, swaggering Orbán – with members of his cabinet behind him told the crowd, standing in frigid temperatures. “We are sending Europe a message that this is not the past – this is the future.”
Orbán also made reference to criticism directed at him by Zelenskiy, who has repeatedly challenged the Hungarian leader over a perceived lack of support and an unwillingness to condemn Vladimir Putin in person for the invasion of Ukraine.
“This victory will be memorable because we had to deal with great turmoil, including the president of Ukraine,” he said.
“I would like to thank the international media and the president of Ukraine also helped,” Orbán said to laughter from the crowd....

Orbán, who has forged a close relationship with the Russian leader and met him 12 times, retooled his election campaign after the outbreak of war on 24 February to position Fidesz as the “peace” party, vowing to stay out of a conflict that he insisted had nothing to do with Hungary.
He said reducing energy dependency on Russia – which provides an estimated 90% of its gas and 65% of its oil – would wreck Hungary’s economy...