Ο φιλελευθερισμός και ο κορωνοϊός

Δυστυχώς, τόσο η Βρετανία όσο και η Ολλανδία θα έχουν χειρότερες συνέπειες και στην οικονομία και στην υγεία από όσους προνόησαν πιο έγκαιρα και ρεαλιστικά. Τα ιερά της εργασίας και οικονομίας των προτεσταντικών εθνών δεν τους προστάτευσαν αυτή τη φορά. Η οικονομία, όπως και η ζωή, εκτός από ιδεολογία και αρχές είναι προπαντός ρεαλισμός. Τι λειτουργεί και τι όχι σε συγκεκριμένες συνθήκες.

Ο αληθινός φιλελευθερισμός, σε αντίθεση με άλλες ιδεολογίες, δεν είναι μια ιδεοληψία της αγιότητας της εργασίας και της αγοράς, ούτε μία εκ προοιμίου καταδίκη της δημόσιας δράσης. Είναι ένας πραγματιστικός ανθρωπισμός που τείνει προς κάποιες αρχές: την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ατομική ελευθερία κι ευθύνη, τις ίσες ευκαιρίες, τον επί ίσοις όροις ανταγωνισμό της αγοράς με όποιο μέσο και ρύθμιση χρειάζεται για επιτευχθούν αυτά. Γιατί έτσι γίνονται καλύτερες, ασφαλέστερες και πλουσιότερες οι ζωές όλων των ανθρώπων. Οι οποίες για τον φιλελεύθερο είναι το πολυτιμότερο αγαθό.

Η οικονομική και ανθρώπινη ζημιά στις χώρες αυτές θα είναι μεγαλύτερη.

Τα αυστηρά μέτρα που τελικά επέβαλαν με καθυστέρηση θα πρέπει να συγκρατήσουν τώρα περισσότερα κρούσματα σε μεγαλύτερο πλήθος ανθρώπων και να τα αντιμετωπίσουν υγειονομικά. Το έπαθε και η δεύτερη πατρίδα μου, η Ισπανία, για άλλους λόγους.

Η επιστροφή σε μια ελεγχόμενη κατάσταση οικονομικής λειτουργίας με social distancing και πιο ελαφρούς περιορισμούς θα αργήσει παραπάνω. Δεν θα προλάβουν πιθανότατα το καλοκαίρι πριν την έκρηξη της διάδοσης. Κάποιοι δυστυχώς δεν θα προλάβουν τα φάρμακα που θα βγουν. Το οικονομικό κόστος επίσης θα είναι υψηλότερο.

Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος

15 μέρες που άλλαξαν τον κόσμο

Αυτές οι εικόνες θα παραμείνουν στην ιστορία ίσως ως η μεγαλύτερη συνέπεια ενός μικροσκοπικού αμείλικτου ιού: η πανάκριβη οικονομικά και σε ανθρώπινες ζωές ήττα του λαϊκισμού, του τυχοδιωκτισμού, της ανικανότητας, της κουτοπονηριάς και της ανηθικότητας. ("Θα πεθάνουν μερικοί αλλά θα βγούμε κερδισμένοι"). Φυσικά δεν θα πεθάνουν μερικοί ούτε ακόμη περισσότερο θα βγουν κερδισμένοι από μια ανθρωπιστική καταστροφή που θα διαλύσει το βασικό συστατικό της παραγωγής στον σύγχρονο κόσμο: το ανθρώπινο κεφάλαιο. Τώρα θα πεθάνουν "απλώς" πολλοί περισσότεροι και το κόστος της συγκράτησης θα είναι γεωμετρικά μεγαλύτερο, στο σύστημα υγείας, στην παραγωγή, στην ανάκαμψη.

Την ίδια ήττα, την ιδεοληπτική καθυστέρηση που επέβαλαν οι αριστεροί ομογάλακτοι του Μπόρις λαϊκιστές των Ποδέμος που συγκυβερνούν στην Ισπανία, με εξαιρετικό επίσης σύστημα υγείας, η χώρα την πληρώνει ήδη ασύγκριτα ακριβότερα και οικονομικά και σε ανθρώπινες ζωές.

Είναι ο ίδιος άνθρωπος ο ίδιος πρωθυπουργός, ο Μπόρις Τζόνσον, που στις 4 τελευταίες εικόνες ανακοινώνει σήμερα, 24 Μαρτίου, το lockdown της Βρετανίας, ο ίδιος που πριν μόλις 15 μέρες, 15 μέρες που μόλυναν τον κόσμο, παραφράζοντας το περίφημο μυθιστόρημα, παραμύθιαζε τους πολίτες του για την εύκολη ανοσία αγέλης. Ο ίδιος με τον σύμβουλό του στις πρώτες 4 εικόνες.

Δεκαπέντε μέρες που δεκάδες χιλιάδες θετικοί ενός εξαιρετικά μολυσματικού ιού που δεν το γνώριζαν ανακατεύονταν στα σχολεία, τα πανεπιστήμια, στο μετρό πακετωμένοι, στους δρόμους, στις pub, στις συναυλίες, τα γυμναστήρια, ταξίδευαν στο πιο απομακρυσμένο μέρος (!)...

Θα αποδειχθούν οι δεκαπέντε πιο ακριβές μέρες της ιστορίας της Βρετανίας του τελευταίου αιώνα μάλλον.

Και ακόμη, το μεγάλο παγόβουνο της έλλειψης ηγεσίας, η μεγαλύτερη, η ακριβότερη ήττα των ίδιων αντιλήψεων στον κόσμο, είναι μπροστά. Είναι το παγόβουνο που κρύβεται κι ανεβαίνει στον αφρό κάτω από τις ΗΠΑ.

Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος

Το άδηλο πρόσωπο του μέλλοντός μας

Δεν ξέρω αν θα είμαι ζωντανός σε ένα χρόνο από τώρα, όπως κανείς μας.

Επίσης, δεν συμπαθώ καθόλου τις δεσποτικές αντιλήψεις και καθεστώτα, έστω κι αν στηρίζονται σε αποτελεσματικές γραφειοκρατίες και σε βαθιές παραδόσεις πειθαρχημένης συμπεριφοράς, και στην οικονομία της αγοράς, όπως η κομφουκιανή Κίνα.

Πιστεύω και θα πιστεύω πάντα στην υπεροχή της κλασικής έννοιας της ελευθερίας και της ευθύνης. Της κοινότητας ελεύθερων ανθρώπων, των πολιτών και της Πόλεως.

Μετά όμως τα πρόσφατα διαγγέλματα των ηγετών των παλαιότερων δημοκρατιών της Δύσης, του Τραμπ και του Τζόνσον, που ουσιαστικά λένε πως όσοι είναι να πεθάνουν ας πεθάνουν να τελειώνουμε (δεν θα ήθελα να εξηγήσω το γιατί, αυτό σε άλλη ανάρτηση), θα ήθελα να κάνω μια πικρή διαπίστωση και μια εξίσου πικρή πρόβλεψη.

Η διαπίστωση

Εκ του αποτελέσματος, η δεσποτική Κίνα φέρθηκε με μεγαλύτερο ανθρωπισμό στους πολίτες της από τη Δύση. Έδωσε μεγαλύτερη αξία στην ανθρώπινη ζωή,  Σχεδίασε με στόχο το πώς θα σώσει περισσότερους στο σύνολο και αγνόησε το άμεσο κόστος των μέτρων που έπρεπε να λάβει. Και οι πολίτες πειθάρχησαν, όχι μόνο από τον φόβο του κράτους, αλλά γιατί ήξεραν πως έτσι έπρεπε να κάνουν. Το νοσηλευτικό προσωπικό και η διοίκηση έκανε το μέγιστο με αυταπάρνηση και αποτελεσματικότητα. Και πέτυχε οργανωμένα να ελέγξει τη διάδοση, με τη θνητότητα να πέφτει από 6% στο 0.6%. και τα νοσοκομεία της πλέον να μπορούν να αντιμετωπίσουν τα βαριά περιστατικά σχετικά ομαλά, ενώ τα νέα κρούσματα μειώνονται.

Η πρόβλεψη

Η επιλογή αυτή στις ΗΠΑ και στη Βρετανία, και η μέτρια σε διορατικότητα και ταχύτητα συνολικά αντίδραση στη Δημοκρατική Δύση θα οδηγήσει σε μια μακρόχρονη οικονομική αποδιοργάνωση σε μια κρίσιμη διεθνή συγκυρία διεθνούς ανταγωνισμού ισχύος. Που θα την υποβαθμίσει και στους άλλους τομείς που διαθέτει πλεονέκτημα: επιστημονική έρευνα, καινοτομία, παραγωγή και, τελικά, στρατιωτική και διπλωματική ισχύ.

Η Κίνα θα αρχίσει να παράγει πλήρως πάλι σε 2-3 μήνες, ενώ η Δύση θα παραπατάει ακόμη οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά.

Σε ένα χρόνο από σήμερα η Κίνα θα έχει βρεθεί στο επίκεντρο της παγκόσμιας παραγωγής, βιομηχανική και τεχνολογική ατμομηχανή της παγκόσμιας οικονομίας, με τους συσχετισμούς ισχύος ριζικά αντεστραμμένους υπέρ της.

Κάπως έτσι άρχισε το μακρόχρονο τέλος και η παρακμή της Ρώμης. Κάπως έτσι, από έναν απρόβλεπτο λοιμό, ξεκίνησε το τέλος του Χρυσού Αιώνα, έχασε τον Πελοποννησιακό πόλεμο η λαμπρή Αθήνα από τη μιλιταριστική Σπάρτη και ουδέποτε ανέκτησε την ηγεμονία της. Η ύβρις των Αθηναίων στη Μήλο είχε αυτές τις συνέπειες, μαζί με την Τύχη που ούτε οι Θεοί δεν μπορούν να υποτάξουν. Αυτά προέβλεψε ο Σοφοκλής, αφηγήθηκε ο Ευριπίδης και κατέγραψε ο Αριστοφάνης.

Εύχομαι να διαψευσθώ και να μείνουν αυτές οι ψηφιακές ψηφίδες, σκαλισμένες στο αχανές διαδίκτυο ένα βράδυ του Μαρτίου, μια ατυχής διατύπωση ενός άσημου ανθρώπου της εποχής.

Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος

εικόνα: "Αθηνά Σκεπτόμενη" (λεπτομέρεια), 5ος π.Χ. αιώνας, μουσείο Ακρόπολης

Η μέρα της γυναίκας (για μια μαστόρισσα)

Για κάποιο λόγο χαίρομαι περισσότερο για την πρόοδο και την ελευθερία και των γυναικών και των ανδρών όταν βλέπω μια γυναίκα μαστόρισσα, παρά μια ακόμη πρωθυπουργό. Όσο κι αν φαίνεται παράδοξο από πρώτη άποψη, μου φαίνεται πολύ μεγαλύτερο βήμα προς την αληθινή ισότητα, δηλαδή την απελευθέρωση από τα καταπιεστικά στερεότυπα. Του αποκλειστικά βαρβάτου κι αναίσθητου ανδρισμού και της ντελικάτης και υπερευαίσθητης θηλυκότητας.

Και τα δύο κληρονομιά του πουριτανισμού κυρίως και του ρομαντισμού των ανώτερων τάξεων του 18ου και 19ου αιώνα, αυτά που ήδη κορόϊδευε ο Θερβάντες στις Δουλτσινέες και τους ιππότες ήδη από τον 16ο.

Για αιώνες είχαμε και γυναίκες αυτοκράτειρες, και βασίλισσες, γυναίκες που άσκησαν πραγματική εξουσία, μερικές με πολύ τσαγανό για τη διακυβέρνηση, καπατσοσύνη, πολλές φορές και αγριότητα, από το σεξ μέχρι τον πόλεμο. Από τη Θεοδώρα στην Αικατερίνη τη Μεγάλη, στη Ζαν ντ'Αρκ, στην Ίντιρα Γκάντι, τη Γκόλντα Μάγιερ, πιο πρόσφατα τη Θάτσερ, τη Μέρκελ και πολλές πολλές άλλες, παντού πλέον, και χαίρομαι γι' αυτό. Πρωθυπουργίνες και Προέδρους, υπουργούς, βουλευτίνες, διευθύντριες, δικαστίνες, γίνεται πλέον όλο και παραπάνω μια ευχάριστη όσο και αδιάφορη κανονικότητα.

Όμως για αιώνες επίσης οι γυναίκες έκαναν όλες τις δουλειές, το ίδιο σκληρές με τις αντρικές, στα χωράφια, στην αγροτική παραγωγή, στη βιομηχανία.

Η εικόνα της εύθραυστης ύπαρξης, που έχει ανάγκη αντρικής λατρείας και προστασίας για να υπάρξει, είναι μια διαστροφή που εμφανίζεται στις ανώτερες φεουδαρχικές τάξεις από τον 15ο αιώνα, βαθαίνει σταδιακά ως τον 19ο αιώνα και μετά γενικεύεται και στις μεσαίες και κατώτερες μέχρι τα μέσα του 20ού . Βαθιά καταπιεστική και ανελεύθερη, και για τις γυναίκες και για τους άντρες. Ένα στερεότυπο που μεταβάλλει τις γυναίκες από ανθρώπινες υπάρξεις κάθε μία με δυνατότητες και αδυναμίες, καλοσύνη και κακία, ομορφιά κι ασχήμια, σε κοινωνικά μπιμπελό. Και τους άνδρες το ίδιο, τους βαραίνει, από ανθρώπινες υπάρξεις με αντιφατικά, άλλοι με ευαισθησίες, άλλοι με επιθετικότητα, με στοργή ή με αδιαφορία, σε κοινωνικά ρομπότ που πρέπει να υποκρίνονται το πρότυπο της αναισθησίας και υποχρεωτικής γενναιότητας.

Λοιπόν, γι' αυτό χαίρομαι περισσότερο όταν βλέπω μια γυναίκα μαστόρισσα, ταξιτζού, οδηγό, μηχανικό, στρατιωτίνα μάχιμη, αγρότισσα με το τρακτέρ. Όσο κι όταν βλέπω έναν άντρα νηπιαγωγό, νοσοκόμο, φροντιστή ηλικιωμένων...

Γιατί κανενός φύλου δεν είναι προνόμιο ούτε η ευαισθησία, ούτε η αντοχή, ούτε η γενναιότητα, ούτε η στοργή. Γιατί αυτά τα πρότυπα, της γυναίκας μπιμπελό και του άνδρα ρομπότ, είναι καταπιεστική επινόηση που γεμίζουν και τους δύο ενοχές κι απογοητεύσεις. Γιατί το δημιουργικό μας μέρος είναι πάντα εκείνο από το άλλο φύλο που περιέχουμε επίσης καθένας από εμάς.

Γι' αυτό σήμερα, μέρα της γυναίκας, διαλέγω να την αφιερώσω ειδικά στην κοπελιά, στη μαστόρισσα που φτιάχνει άψογα τη μηχανή μου κάθε φορά, ίσια και καλύτερα με τους άντρες συναδέλφους της, στη μαγκιά και το μεράκι της.

Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος