Δύο ψέματα σε συσκευασία ενός

Συγχέεται κουτοπόνηρα η γεννητικότητα με το δημογραφικό. Και οι αμβλώσεις με τη γεννητικότητα.

1. Ψέμα πρώτο.

Δεύτερο baby boom, που στην Ελλάδα εξασφάλισε παχυλές συντάξεις σε 50ρηδες ως τα 80 από τα παιδιά και τα εγγόνια τους, αντί για επενδύσεις, δεν πρόκειται να υπάρξει.

Είτε 1 είτε 10 παιδιά κάνει μια Ελληνίδα, δεν αλλάζει τίποτα στο δημογραφικό. Σε μια ανοιχτή Ευρωπαϊκή αγορά εργασίας θα τα πληρώσει, θα τα μεγαλώσει, θα τα σπουδάσει, και θα πάνε εκεί που έχουν περισσότερες ευκαιρίες.

Το δημογραφικό έχει μια και μόνο βασική παράμετρο: τις ευκαιρίες εξέλιξης που προσφέρει μια κοινωνία και η οικονομία της, τις θέσεις εργασίας, μεσαίες, μικρές, υψηλές (κυρίως τις δύο πρώτες), τις υπηρεσίες του κράτους, παιδεία, υγεία, πρόνοια, δικαιοσύνη, φορολογία, ασφάλεια, την ποιότητα ζωής, τον πολιτισμό της, για να μπορέσει να προσελκύσει νέους και μεγαλύτερους ανθρώπους να μείνουν ή να έρθουν σε αυτήν. Έλληνες, ελληνικής καταγωγής, Ευρωπαίους ... που θα μείνουν, θα ενσωματωθούν, θα πολιτογραφηθούν Έλληνες τελικά.

Χώρες με χαμηλό δείκτη γονιμότητας αυξάνουν τον πληθυσμό τους στην Ευρώπη και έχουν αισιόδοξες προβλέψεις. Εκεί που συγκεντρώνεται η οικονομική δραστηριότητα. Και όλα τα κίνητρα.
Αν τα παραπάνω βελτιωθούν, τα παιδιά και θα γεννηθούν και θα έρθουν από μόνα τους.

Αν όχι, είναι μάταιο. Η Ελλάς θα αδειάσει και θα γεράσει. Δεν πα να γεννάνε σαν κουνέλια.

2. Ψέμα δεύτερο.

Ο υψηλός δείκτης αμβλώσεων δεν σημαίνει τίποτε για τη γεννητικότητα. Έχει όμως να κάνει με την ανεπαρκή κουλτούρα κι ενημέρωση για τις μεθόδους αντισύλληψης, από το σχολείο ήδη. Αν θέλει κάποιος παιδί κι είναι αποφασισμένος να το φροντίσει και να το μεγαλώσει, θα κάνει. Με το στανιό παιδιά δεν γίνονται, αλλά αποπαίδια.

Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος

Οι γραφές, η προσφυγιά του Ιησού κι εμείς

Αφού όλοι ασχολούνται με το status του Ιησού κατά τη μετάβαση στην Αίγυπτο, ας προσπαθήσουμε να το διευκρινίσουμε.

Σύμφωνα με το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, έφυγε για να γλυτώσει τη σφαγή των νηπίων που είχε διατάξει ο Ιουδαίος Βασιλιάς Ηρώδης, με πρωτοβουλία του και όχι εντολή των Ρωμαίων. Διότι φοβόταν ο βασιλεύς των Ιουδαίων έναν αρχαίο μύθο, που έλεγε ότι ανάμεσά τους θα γεννιόταν ο νέος βασιλέας των Ιουδαίων που θα τον εκθρόνιζε. Ο μύθος αυτός είναι κοινό μοτίβο από την Ελληνική αρχαιότητα, από την εποχή του Κρόνου, που έτρωγε τα παιδιά του και ο Δίας μόνο διέφυγε στην Κρήτη, ή αργότερα τον μύθο του Οιδίποδα, γιο του Λάιου και της Ιοκάστης.

Εάν δεχθούμε ως αληθή τα γεγονότα που περιγράφονται στο κατά Ματθαίον, τότε πράγματι, με τη σημερινή ορολογία, ο Ιησούς και η οικογένειά του υπήρξαν εσωτερικοί πρόσφυγες, θύματα πολιτικής δίωξης, που διέφυγαν σε άλλη επαρχία της αυτοκρατορίας όπου δεν είχε εξουσία ο τοπικός δυνάστης, για να σώσουν τη ζωή του παιδιού τους.

Όπως, για παράδειγμα, εκατομμύρια Σύριοι που έφυγαν σε άλλες περιοχές της χώρας τους στον σημερινό πόλεμο ή, ακόμη καλύτερα, οι ελάχιστοι Ουκρανοί που κατόρθωσαν να διαφύγουν στις γειτονικές Σοβιετικές δημοκρατίες και κάποιοι τους κάλυψαν, κατά τη γενοκτονία έξι εκατομμυρίων Ουκρανών με τεχνητό λιμό, το Holodomor του Στάλιν.

Καλό είναι όμως να έχουμε κατά νου και την Ιστορία.

Η πλειονότητα των ιστορικών θεωρεί ότι η σφαγή των νηπίων δεν υπήρξε πραγματικό γεγονός. Δεν αναφέρεται από κανέναν άλλον ευαγγελιστή και από κανέναν από τους Ρωμαίους και αρχαίους Ιουδαίους βιογράφους του Ηρώδη, που δεν δίστασαν να καταγράψουν πολλές άλλες αγριότητες της ύστερης εποχής της βασιλείας του. Μήτε από τον σπουδαίο ιστορικό Φλάβιο Ιώσηπο, του 1ου αιώνα, ούτε έχουμε κάποιο άλλο σχετικό αξιόπιστο τεκμήριο για το γεγονός. Σήμερα μάλιστα πολλές εκκλησίες, ιδιαιτέρως οι Αγγλικανικές, το τοποθετούν στο επίπεδο των μυθολογικών συμβολισμών και όχι των πραγματικών γεγονότων. Ας μην επεκταθούμε σε αυτήν την επιστημονική συζήτηση όμως. Δεν είναι ο χώρος μήτε ο χρόνος.

Η σφαγή των νηπίων και η φυγή στην Αίγυπτο αντικατοπτρίζει συμμετρικά στην Καινή Διαθήκη την αντίστοιχη φυγή του Μωυσή από την Αίγυπτο προς την Ιουδαία.

Η συμβολική της σημασία όμως, μαζί με άλλα στοιχεία του νέου δόγματος, υπήρξαν η βάση της ρήξης του Χριστιανισμού με τον Ιουδαϊσμό, του οποίου υπήρξε το διάδοχο δόγμα. Με το οποίο έπρεπε να διαχωριστεί δραστικά και να αντιπαρατεθεί ως κάτι διακριτό, για να διαδοθεί και επικρατήσει στα έθνη ως καθολική παγκόσμια και όχι εθνική εβραϊκή θρησκεία ή αίρεση. Έτσι έπρεπε να απορριφθεί από τους θρήσκους Εβραίους και να γίνει δεκτός από τους φωτισμένους ευγενείς Μάγους ο νέος Μεσσίας.

Στη βάση αυτής της ρήξης με τον γεννήτορα Κρόνο αναπτύχθηκαν για αιώνες τα (ακατανόητα αλλιώς) αντισημιτικά αισθήματα των νέων εξουσιών, θρησκευτικών και κοσμικών, που κατέληξαν σε άλλες εκατομμύρια προσφυγιές και διώξεις. Από την εκδίωξη των Εβραίων από τους Ισπανούς καθολικούς βασιλείς, πρόσφυγες στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, στη σημερινή  δική μας Θεσσαλονίκη, όπου ζούσαν μέχρι την εποχή μας, ως τις μεγάλες βαρβαρότητες του 20ού αιώνα.

Δεν είχε προφανώς αυτό κατά νου ο Ματθαίος όταν έγραφε το Ευαγγέλιο, αν το έγραψε ο ίδιος ή παρεισέφρησε αργότερα το στοιχείο της σφαγής των νηπίων.

Δεν έχει όμως και τόσο μεγάλη σημασία πλέον, παρά μόνο για την επιστημονική κατανόηση της ιστορίας και των θρησκευτικών κειμένων εντός αυτής. Δεν είναι ιστορικά κιτάπια τα Ευαγγέλια, ούτε τα Κοράνια και οι Διαθήκες. Ούτε κτηματολόγια. Σχήματα ιδεών και ταυτότητας είναι, ενώ παράλληλα περιέχουν χρήσιμες τεχνικές οδηγίες χρήσης και κοινωνικής λειτουργίας μιας άλλης εποχής. Ας ξεχωρίσουμε τα πρώτα από τα δεύτερα.

Στις γραφές όλων των θρησκειών μπορούμε να βρούμε και το μήνυμα αγάπης και το άλλο το βίαιο, το παρωχημένο. Κάθε εποχή ανακαλύπτει και καμία φορά χειραγωγεί το δικό της.

Ας μείνουμε όμως σήμερα καλύτερα στον ευαγγελικό μύθο και στην ανάγνωσή του. Χριστούγεννα είναι.

Ας προσπαθήσουμε να κρατήσουμε εμείς αυτό το μέρος, το καλό, το όμορφο, αυτό της αγάπης.

Από αυτή την οπτική ας κρατήσουμε, ναι, τη μυθική προσφυγιά της οικογένειας του Ιησού και το μήνυμα της αγάπης και της αποδοχής, του καταφυγίου, το μήνυμα του ανήκειν στην κοινότητα των ανθρώπων κι όχι των θηρίων.

Ας αφήσουμε όλα τα άλλα για άλλες στιγμές και ας σκεφτούμε για μια στιγμή μόνο, αν υπήρξε ο Ιησούς κι αν ερχόταν στις μέρες μας και περιπλανιόταν στους δρόμους μας, πώς θα συμπεριφερόταν, τι θα μας ζητούσε .

Αυτή είναι η ουσία για τους πιστούς Του. Και για καθέναν από εμάς.

Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος

Εικόνα: 
"Η φυγή στην Αίγυπτο", Giotto di Bondone, 1303-1305, Cappella Scrovegni a Padova 

Ασφαλίστε τις διαδηλώσεις αντί για ποινική ευθύνη

Την πρόταση για τη ρύθμιση των δικαιωμάτων συνάθροισης ή διαδήλωσης, που είχε μπει στο συρτάρι, την είχε ήδη επεξεργαστεί ο Δήμος Αθηναίων επί Καμίνη με τον τότε Υπουργό Δημόσιας Τάξης.

Είναι σωστή. Ιδιαίτερα ο ορισμός Υπεύθυνου Συνάθροισης με αστική και ποινική ευθύνη και ένα πρόσωπο από τις Αρχές που θα μιλά μαζί του.

Επειδή όμως αυτό θα ανοίξει ένα παράθυρο για ορισμό Υπευθύνων Συνάθροισης πολιτικών προσώπων, βουλευτών, επωνύμων, ηλικιωμένων, ανθρώπων χωρίς την εξουσία, ξέρουμε δα πώς λειτουργεί η Ελλάς, θα πρότεινα κάτι πιο φιλελεύθερο. Την υποχρεωτική ασφάλιση έναντι τρίτων της συνάθροισης για αστική ευθύνη.

Η υποχρέωση ασφάλισης (εύκολη και on-line) πλέον σε οποιαδήποτε ιδιωτική ασφαλιστική θα δημιουργήσει μια νέα ασφαλιστική αγορά.

Όσοι οργανώνουν και περιφρουρούν τις εκδηλώσεις τους με αποτελεσματικότητα, θα πληρώνουν ελάχιστα. Οι άλλοι θα αναγκαστούν να το κάνουν, για να πετύχουν χαμηλό κόστος ασφάλισης. Αν δεν μπορούν οι ίδιοι και φοβούνται προβοκάτορες, ας προσλαμβάνουν εταιρείες security. Θα μειώνει το κόστος ασφάλισης.

Το δημόσιο και οι ιδιώτες, αν γίνουν ζημιές ή τραυματισμοί, θα έχουν από ποιον να απαιτήσουν την αποζημίωσή τους μέσω της δικαστικής οδού. Όχι πάντως από τους φορολογούμενους. Ούτε από ένα μόνο πρόσωπο, που πιθανόν δεν θα έχει λεφτά ή θα τον κάνουν ήρωα.

Η ποινική ευθύνη του υπεύθυνου ας γίνει και πταίσμα στην περίπτωση αυτή.

Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος

kathimerini.gr/Διαδηλώσεις με σεβασμό στον πολίτη

Οκτώ αντιδημοκρατικά εκατομμύρια

Δεν ξέρω τι θα αποφασίσει το δικαστήριο για την υπόθεση της ΧΑ. Μπορεί να αποδεχτεί τη νομική άποψη της εισαγγελέως, την οποία σέβομαι και δεν μπορώ να κρίνω. Μπορεί να θεωρήσει όμως και ότι τα υφιστάμενα τεκμήρια επαρκούν για την πέραν πάσης αμφιβολίας συγκρότηση εγκληματικής οργάνωσης. Σέβομαι τις αποφάσεις της δικαιοσύνης ακόμη κι όταν δεν μου αρέσουν.

Με σοκάρει όμως ότι, εάν τα τεκμήρια δεν επαρκούν, ασχέτως της συγκεκριμένης εγκληματικής δράσης, ένα μόρφωμα πολιτικοεγκληματικό που πέραν πάσης αμφιβολίας έχει στόχο την κατάλυση του πολιτεύματος δια της βίας και του τρόμου θα λάβει επιχορήγηση οκτώ εκατομμύρια ευρώ.

Δεν είμαι υπέρ της απαγόρευσης κομμάτων. Είμαι υπέρ της χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων, ακόμη και όσων έχουν πολύ διαφορετική από τη δική μου άποψη, γιατί είναι οργανισμοί θεμελιώδεις για την επεξεργασία απόψεων, θέσεων, προβολή τους, και τη λειτουργία του πολιτεύματος. Και της διαφάνειας των οικονομικών τους, τη δυνατότητα ατομικής ιδιωτικής δωρεάς σε αυτά από Έλληνες πολίτες και νόμιμους κατοίκους της χώρας, και τον αποκλεισμό των δωρεών από επιχειρήσεις .

Πιστεύω όμως ότι είναι θεμιτό και ηθικό η Δημοκρατία να μη χρηματοδοτεί η ίδια όσους φορείς αποδεδειγμένα (το καταστατικό, η δομή, οι δηλώσεις και οι πράξεις τους) αποσκοπούν στη δια της βίας κατάλυσή της και δεν αποδέχονται τους κανόνες της.

Νομίζω ότι η πρόβλεψη αυτή θα έπρεπε ρητώς να προστεθεί στον νέο εκλογικό νόμο, ώστε αυτά τα κόμματα που δεν αποδέχονται τους κανόνες του πολιτεύματος και αποσκοπούν στην άμεση δια της βίας κατάλυσή του, όπως και όποιο κόμμα τυχόν έχει αποδεδειγμένα στόχο την απόσχιση τμήματος της Ελληνικής επικράτειας, να αποκλείονται από κάθε μορφής κρατική επιχορήγηση και κρατική διευκόλυνση.

Η Δημοκρατία πρέπει να στηρίζει τις ανεξάρτητες πολιτικές αντιθέσεις εντός της, είναι γόνιμο και αναγκαίο για την ίδια. Τη δυναμώνει.

Μπορεί ακόμη να ανέχεται και τους εχθρούς της να είναι υποψήφιοι, όταν και όσο δεν παραβιάζουν το Σύνταγμα και τον νόμο, όσο απεχθείς κι αν είναι.

Δεν μπορεί και δεν πρέπει όμως αυτούς τους τελευταίους να τους διευκολύνει με οποιονδήποτε τρόπο θεσμικά και, ακόμη περισσότερο, να τους χρηματοδοτεί σαν να είναι μια δημιουργική δημοκρατική κανονικότητα. Διότι δεν είναι.

Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος

Τα ορυκτά καύσιμα και γιατί το επείγον

Τα παρακάτω γραφήματα απεικονίζουν το βασικό σενάριο του διεθνούς οργανισμού ενέργειας μέχρι το 2040.

Αν δει κανείς την ανάλυση του έγκυρου αυτού οργανισμού, προκύπτει ότι η ζήτηση πετρελαίου και αερίου δεν θα αυξηθεί σημαντικά ως το 2040 και μετά θα αρχίσει να μειώνεται. Η παραγωγή ενέργειας, κυρίως ηλιακής και αιολικής με την επανάσταση των offshore, και η μετατροπή πολλών δραστηριοτήτων και των μεταφορών σε ηλεκτροκίνηση, παρά την αύξηση πληθυσμού, θα καλύπτουν τις ενεργειακές ανάγκες .

Ιδιαίτερα χρήσιμη είναι η καμπύλη διαθέσιμων δυνατοτήτων πετρελαίου και αερίου, οι οποίες υποχωρούν μετά το '40 και περισσότερο το '50 .

Τα υφιστάμενα διαθέσιμα σε εύκολα προσβάσιμες περιοχές, χώρες του Κόλπου, Ρωσία, Βενεζουέλα, Περσία κλπ, και ήδη εγκατεστημένα offshore δείχνουν ότι επαρκούν και δεν μπορούν να στηρίξουν την τιμή υψηλότερα.

Σε αυτό το πλαίσιο η έρευνα και εκμετάλλευση πρόσθετων κοιτασμάτων υψηλότερου κόστους εξόρυξης, θαλάσσιων σε μεγάλα βάθη με υψηλή σεισμικότητα και γεωπολιτικού ρίσκου, όπως η περιοχή του Αιγαίου και της ανατολικής Μεσογείου, δεν φαίνεται ότι θα μπορούσε να αποτελέσει στόχο για μεγάλες εταιρείες.

Αν υπολογίσει κανείς τον κύκλο χρόνου από την έρευνα, εντοπισμό, μελέτη, μέχρι την εγκατάσταση πλατφορμών εξόρυξης μαζί με τα συμβατικά θέματα, όχι λιγότερο από 10 χρόνια, δύσκολα ακόμη κι αν υπάρχουν διαθέσιμα αποθέματα να είναι οικονομικά βιώσιμα σε βάθος χρόνου, που να αποδώσουν την επένδυση σε σχέση με άλλες, και με πρόβλεψη χαμηλότερης τιμής και σταθεροποίηση / κάμψη της ζήτησης. Οι μεγάλες πετρελαϊκές επενδύουν πια κυρίως αλλού.

Αυτό κάνει να σκεφτεί κανείς αν το κόστος όλης αυτής της περιφερειακής αντιπαράθεσης στην ανατολική Μεσόγειο αξίζει τον κόπο. Και μήπως, αν έστω είχε προκύψει μια λογική συμφωνία συνεκμετάλλευσης όλων των περιοχών από κοινού από όλες τις χώρες της περιοχής, με μια ποσοστιαία κατανομή με κάποια κριτήρια, πληθυσμιακά, ΑΕΠ, τη θαλάσσια έκτασή τους κλπ, που θα χρειάζονταν φυσικά υποχωρήσεις από όλους, κάποιο παζάρι, σήμερα θα είχαμε κάτι όλοι, τόσα χρόνια που είχαν κάποια αξία, αν είχαν; Αντί μηδέν, κάτι θα είχαμε εισπράξει από αυτό και θα εισπράτταμε ακόμη; Και θα είχαμε χαλάσει λιγότερα σε όπλα και αντιπαραθέσεις;

Έτσι κι αλλιώς, πιο πιθανό είναι, από την εικόνα και της αλλαγής τεχνολογιών και της ζήτησης, να διεκδικεί κανείς κακόβουλος σε λίγο τα νησιά και την υφαλοκρηπίδα τους για να τους βάλει ανεμογεννήτριες και ηλιακά παρά να ψάξει για πετρέλαιο και αέριο στα θαλάσσια βάθη.

Το αστείο είναι πως ίσως να μην το μάθουμε ποτέ.

Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος

https://www.iea.org/weo2019/

Out of the box

Πολλοί αναρωτιώνται, σωστά, τι θα γίνει αν η Τουρκία στείλει γεωτρύπανο σε περιοχές που θεωρεί αυθαίρετα δικές της.

Και ανακαλούν, καθώς άλλη στρατηγική ή ιδέες δεν έχουν να προτείνουν, ή βλέπουν ότι δεν μπορεί να την προτείνουν ανοιχτά γιατί δεν στέκει αν αναλογιστεί κανείς τις συνέπειες, την ιστορία με το Σισμίκ και την τότε αντίδραση της Ελλάδας.

Παραγνωρίζουν, όμως, ότι ο κόσμος και οι περιφερειακές και διεθνείς σχέσεις ισχύος του 2020 έχουν ελάχιστη σχέση με αυτές του 1987. Οι σχέσεις ισχύος Ελλάδας - Τουρκίας το 1987 ήταν σαφώς διαφορετικές στρατιωτικά, οικονομικά και ως παραγωγικές βάσεις. Σήμερα η Τουρκία είναι 19η στη λίστα με τις 20 μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου, με στιβαρή βιομηχανία κάθε είδους, παραγωγή οπλικών συστημάτων, έναν στρατό που πολεμάει σχεδόν διαρκώς επί 40 χρόνια σε διάφορες συγκρούσεις και μια κοινωνία που έχει συνηθίσει τις ανθρώπινες απώλειες από τους πολέμους. Κι η Ελλάδα μια χώρα που αγοράζει σχεδόν όλα τα οπλικά της συστήματα, σε φάση αποβιομηχάνισης, με χρέος 300 δις και μια κοινωνία που έχει διαβάσει για τις ανθρώπινες και υλικές απώλειες του πολέμου, όσο έχει, μόνο στα βιβλία.

Ακόμη περισσότερο, ο Ψυχρός Πόλεμος, που υποχρέωνε τη συσπείρωση της Δύσης και θα έκανε καταστροφική μια σύγκρουση δύο μελών του ΝΑΤΟ με υφιστάμενο το αντίπαλο δέος του άλλου μπλοκ λίγα χιλιόμετρα πιο πάνω, που τότε ήταν στην κορύφωση του, έχει εδώ και 30 χρόνια τελειώσει . Κι ένας νέος πολυπολικός κόσμος, πιο χαώδης, έχει δημιουργηθεί. Οι ΗΠΑ κυβερνώνται από έναν ασταθή και φιλοαυταρχικό Πρόεδρο, με στενή σχέση με τον Ερντογάν, ενώ αποσύρονται στρατιωτικά από τη διεθνή σκηνή αφήνοντας χώρο στις αυταρχικές τυραννίες.

Είναι προφανές ότι το '87 δεν μπορεί να επαναληφθεί το 2020 χωρίς τη μεγάλη πιθανότητα μιας εθνικής ήττας και τον κίνδυνο εδαφικών και σημαντικών οικονομικών και ανθρωπίνων απωλειών στην Ελλάδα και Κύπρο. Για τον απλό λόγο ότι η Ελλάδα δεν έχει πιθανότητα να κερδίσει τίποτα εδαφικά, λόγω γεωγραφίας, ενώ έχει μόνο να χάσει ή έστω να μείνει -πολύ απίθανο- στα ίδια, αν μείνει στη λογική της άμυνας. Να χάσει εδαφικά, οικονομικά και σε υποδομές και να βρεθεί να διαπραγματεύεται τελικά πετσοκομμένη. Οι οικονομικές απώλειες για μια χώρα που το ΑΕΠ της στηρίζεται στον τουρισμό και το εμπόριο θα είναι τεράστιες, με συνέπειες και στην ανεξαρτησία και ισχύ της.

Ακόμη και το '87, το βασικό σενάριο ήταν ότι μπορούσε να υπερασπίσει επιτυχώς 7-8 μεγάλα νησιά, των οποίων προσπάθεια κατάληψης θα σήμαινε βαριές απώλειες για την Τουρκία. Πολλά μικρότερα θεωρούνταν ότι αρχικά θα καταλαμβάνονταν, του Καστελόριζου περιλαμβανομένου. Αυτό που μέτρησε περισσότερο ήταν οι συσχετισμοί του Ψυχρού Πολέμου. Ας μην ξεχνάμε επίσης ποτέ την Κύπρο.

Τι μπορεί να γίνει άμεσα και πιο μακροπρόθεσμα, τότε;

Μακροπρόθεσμα, προφανώς, η ενίσχυση των ευρωπαϊκών δεσμών, η προώθηση της κοινής άμυνας, η δημιουργία ισχυρών ευρωπαϊκών και άλλων διεθνών συμφερόντων στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στις παραμεθόριες περιοχές της στο εμπόριο και στη βιομηχανία, ανθρώπων και επενδύσεων, η αναδιάρθρωση της βιομηχανικής βάσης, η ανάδειξη της Ελλάδας σε κόμβο εμπορίου, που θα κόστιζε παγκόσμια η διατάραξή του, η ενίσχυση από την επακόλουθη οικονομική ανάπτυξη των αμυντικών δυνατοτήτων της και κυρίως αυτών προβολής μακριά από τα σύνορα της, ώστε να αναπτυχθούν αμοιβαίου οφέλους συμμαχίες και υψηλό κόστος για τον επιτιθέμενο. Κάποια από αυτά όντως επιδιώκονται, έστω όχι τόσο αποτελεσματικά και με όση τόλμη θα ήταν απαραίτητο. Όμως τα πιο πολλά δεν εξαρτώνται από την Ελλάδα μόνο, αλλά από την εξέλιξη ενός ασταθούς κόσμου και κυρίως της Ευρώπης .

Άμεσα χρειάζεται όμως να κάνουμε κάτι. Και πρέπει νομίζω να σκεφτούμε "out of the box", με πρωτοβουλίες θετικές αμοιβαίου συμφέροντος με ευρύτερες συμμαχίες, που θα φέρουν σε θέση αμυνομένου την Τουρκία, αντί για τη διαρκή άμυνα στη δική της ατζέντα και την χαμηλής έντασης διαρκή προκλητικότητά της.

Μια από αυτές τις ιδέες θα μπορούσε να είναι η προώθηση του σχεδίου για τη δημιουργία ενός περιφερειακού διακρατικού τεχνοκρατικού οργανισμού, σαν μεγάλη κοινή εταιρεία Ανατολικής Μεσογείου, για την εκμετάλλευση από κοινού όλων των κοιτασμάτων της Ανατολικής Μεσογείου με πρωτοβουλία της Ελλάδας, της Κύπρου και της ΕΕ. Στον οποίο να προσκληθούν να συμμετάσχουν όλες οι χώρες της περιοχής με τα θαλάσσια assets τους. Το Ισραήλ, η Αίγυπτος, η Συρία, ο Λίβανος και, φυσικά, η Τουρκία και η Λιβύη. Με πιθανό αρχικό πυρήνα της πρωτοβουλίας την Ελλάδα/Κύπρο/ΕΕ, Αίγυπτο και Ισραήλ.

Η κατανομή των πιθανών εσόδων θα προτείνονταν να γίνει, όπου και να βρίσκονται οι πηγές, με κριτήρια την απόσταση του κοιτάσματος από τις ακτές κάθε χώρας, την πληθυσμιακή ένταση, το ΑΕΠ και άλλα πολλά, σε ένα τεχνοκρατικό σχήμα που μπορεί να γίνει αντικείμενο διαπραγμάτευσης. Και ένα σοβαρό ποσοστό τους να πηγαίνει σε ειδικό τεχνοκρατικό ταμείο υπό την εποπτεία της ΕΕ, που θα χρηματοδοτεί αποκλειστικά σχέδια διακρατικής περιφερειακής συνεργασίας και ανάπτυξης, δικτύων, υποδομών, λιμανιών, εμπορίου, ενέργειας στην περιοχή .

Το κλειδί θα ήταν πως προϋπόθεση συμμετοχής στον οργανισμό θα ήταν η αμοιβαία αναγνώριση της κυριαρχίας των κρατών όπως προκύπτει από το διεθνές δίκαιο και τις αποφάσεις του διεθνούς δικαστηρίου.

Όμως η κατανομή των εσόδων των εκμεταλλεύσεων θα λαμβάνει υπόψη και άλλα κριτήρια και πρόσθετες αμοιβαίου οφέλους διευθετήσεις, εμπορικές, διελεύσεων κλπ. Μεταφέρεται έτσι η συζήτηση στο θετικό οικονομικό όφελος όλων από το τωρινό μηδενικό άθροισμα, όπου κανείς δεν μπορεί να κάνει και να κερδίσει τίποτα. Αφήνεται ένας ισχυρός ταραξίας που έχει την αίσθηση του αδικημένου να προκαλεί ή να μπλοκάρει τους άλλους δια της απειλής της ισχύος, ενώ για την όποια εκμετάλλευση χρειάζεται ειρήνη και σταθερότητα.

Τα πλεονεκτήματα μιας τέτοιας ιδέας είναι πολλά. Χάνει το νόημά της η σύγκρουση γύρω από τις ΑΟΖ και μεταφέρεται σε ένα σετ κριτηρίων που τις λαμβάνει υπόψη και αυτές ως δεδομένο κυριαρχίας.

Κάνει δυνατή την άμεση εκμετάλλευση τυχόν κοιτασμάτων, με οικονομίες κλίμακας και κοινά μεγάλα συμβόλαια με τις μεγάλες εταιρείες που έχουν την τεχνογνωσία για έρευνες και εξορύξεις, πριν οι τιμές του πετρελαίου και αερίου μετά το 2030- 40, με την προβλεπόμενη σταθεροποίηση και μείωση της ζήτησης πετρελαίου και αερίου λόγω της μετάβασης στις νέες μορφές ενέργειας, την κάνουν μη ενδιαφέρουσα για offshore εκμεταλλεύσεις υψηλού κόστους, όπως συνάγεται από τις προβλέψεις του βασικού σεναρίου του Διεθνή Οργανισμού Ενέργειας. https://www.iea.org/reports/world-energy-outlook-2019. Περισσότερο μάλιστα σε βαθιά υποθαλάσσια και σεισμογενή περιβάλλοντα, όπως αυτό της Ελλάδας και της Ανατολικής Μεσογείου, σε σχέση με τα μεγάλα διαθέσιμα αποθέματα ήδη στην ξηρά. Κι ενώ οι μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες επικεντρώνουν πλέον την τεχνολογική έρευνα και επενδύσεις τους στην εκμετάλλευση των νέων τεχνολογιών ΑΠΕ.

Επιπλέον, θα δημιουργούσε ένα τετελεσμένο αναγνώρισης της κυριαρχίας σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, ενώ επιτρέπει να γίνουν συμβιβασμοί οικονομικής φύσης σε ένα win-win περιβάλλον.

Αυτό είναι το "καρότο" για όλους.

Από την άλλη, δημιουργεί διεθνή πίεση στην Τουρκία και κίνητρο να συμμετάσχει, υπό την προϋπόθεση της αναγνώρισης της ελληνικής κυριαρχίας και αυτής των άλλων γειτόνων της.

Με τη στήριξη της ΕΕ σε μια τέτοια πρωτοβουλία και χώρες με άμεσο συμφέρον συμμετοχής, όπως η Αίγυπτος, ο Λίβανος, το Ισραήλ και ενδεχόμενα η Λιβύη, που θα δει μια βιώσιμη εναλλακτική στην Τουρκική προσέγγιση, η μπάλα θα περάσει στο γήπεδο της Άγκυρας. Που θα βρίσκεται υπό διαρκή πίεση από ένα σύνολο χωρών να προσχωρήσει και να διαπραγματευτεί .

Στη χειρότερη περίπτωση της μη αποδοχής του σχεδίου και άρνησης να μπει σε διαπραγματεύσεις για την οικονομική κατανομή εσόδων και τα κριτήρια, αποδεχόμενη ταυτόχρονα την κυριαρχία των γειτόνων της, θα δημιουργήσει μια διαρκή διεθνή πίεση προς την πλευρά της. Και μια εν δυνάμει διεθνή συμμαχία, που θα πιέζει να προχωρήσει και χωρίς αυτήν.

Νομίζω πως τέτοιου είδους ιδέες, ή άλλες παρόμοιες "out of the box", θα πρέπει να επινοηθούν και να προωθηθούν άμεσα, με τη διακριτική αρχικά οικοδόμηση κατάλληλων συμμαχιών γύρω τους, για να αναστρέψουν μια αρνητική και αδιέξοδη για τα ελληνικά συμφέροντα βραχυχρόνια δυναμική. Αντί για επιμονή σε μια διαρκή αμυντική στρατηγική νομικιστικής βάσης, που δεν υπάρχει Διεθνής Αρχή ούτε συσχετισμοί για να την επιβάλουν και όπου το μόνο προς συζήτηση είναι πόσο θα χάσει η Ελλάδα και όχι πόσο μπορεί να κερδίσει. Και η χώρα μας και άλλες χώρες με παρόμοια συμφέροντα και ανάγκες. Ακόμη και η Τουρκία, που θα βρει μπροστά της ένα "καρότο" αλλά και ένα σοβαρό "μαστίγιο".

Βλέπω ήδη τις μόνιμες αντιρρήσεις: "Μα θα μας πάρουν τα πετρέλαια", "θα πρέπει να δώσουμε και να πάρουμε κάτι" κλπ κλπ. Αντιδράσεις ανασφάλειας και φόβου. Δεν μπορούν να σου πάρουν κάτι που δεν μπορείς και δεν τολμάς να εκμεταλλευτείς έτσι κι αλλιώς χωρίς συμμαχίες, που δεν ξέρεις αν υπάρχει και πού με βεβαιότητα, αν και πόσο αξίζει σήμερα κι αν θα αξίζει κάτι σε λίγα χρόνια. Το ζητούμενο είναι να κερδίσεις κάτι άμεσα από ένα μεγαλύτερο άθροισμα, οικονομίες κλίμακας χωρίς να απωλέσεις μια κυριαρχία που με τους υφιστάμενους συσχετισμούς δεν μπορείς να επιβάλεις. Και να δημιουργήσεις θετικό άθροισμα από την ένωση και ανάπτυξη πολύ μεγαλύτερο από το μηδενικό ή, καλύτερα, αρνητικό υφιστάμενο. Αντί ζημιές και κόστη φύλαξης χωρίς αποτέλεσμα, να κατανέμεις κέρδη χωρίς απώλειες κυριαρχίας. Ή, έστω, να μεταφέρεις τη διεθνή πίεση στον αντίπαλο, προτείνοντας μια διέξοδο με όφελος για όλους .

Χωρίς φυσικά να αλλάξει η μακροπρόθεσμη στρατηγική ανάπτυξης και ισχύος που προαναφέρθηκε.


Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος