Tuesday, March 20, 2018

The Greek collusion?


Share/Bookmark
Όσο οι αποκαλύψεις βαθαίνουν (έρευνα Μίλερ/ΗΠΑ, υπόθεση Cambridge Analytica/facebook, Τσεχία, Γαλλία/Λεπέν, Ιταλία/Λέγκα, Ισπανία/Καταλωνία, Μεγάλη Βρετανία/Brexit, σχεδόν παντού...) για την έκταση, τις μεθόδους και τεχνικές για τη χειραγώγηση της κοινής γνώμης μέσα από τη χειραγώγηση των social media και του διαδικτύου, τόσο πιο ανησυχητικά είναι τα νέα για τις Δημοκρατίες.

Τόσο πιο ευάλωτες φαντάζουν σε καμπάνιες μαζικής παραπληροφόρησης, εντοπισμού και διέγερσης των πιο βαθιών φόβων ή των πιο άλογων ελπίδων ομάδων του πληθυσμού, με στόχο τον αποπροσανατολισμό από τη λογική σκέψη και κρίση σε ζητήματα πολιτικών επιλογών.

Η επένδυση σε αυτές τις μεθόδους κοστίζει πολύ λιγότερο από τις παραδοσιακές πολιτικές εκστρατείες, ενώ κοστίζει ελάχιστα σε σχέση με τις παραδοσιακές διεθνείς τακτικές διπλωματικού, οικονομικού ή πολεμικού ανταγωνισμού για να αποσταθεροποιήσεις τον αντίπαλο. Πολλαπλασιασμός ψευδών ή ημιαληθών ειδήσεων, φούσκωμα των συναισθημάτων (μέσω μεγιστοποίησης ή και πρόκλησης γεγονότων που αγγίζουν εθνικές ή τοπικές ή κοινωνικές ευαισθησίες), έγκαιρος και έντεχνος διασυρμός των σοβαρότερων και ορθολογικών φωνών, ακόμη και εκβιασμοί, παγίδες.

Απαιτούν πολύ καλή οργάνωση και εξειδικευμένη τεχνογνωσία, κατάλληλα ανθρωποδίκτυα και τεχνικές υποδομές και πρόσβαση σε εκτεταμένες βάσεις big data, όπως αυτές που μπορούν να δημιουργηθούν μέσω του δικτύου που μας φιλοξενεί, ικανές με κατάλληλους χειρισμούς να αναπαράγουν ως διαταξικό και διαγεωγραφικό ηχείο τον ψίθυρο των ψιθυριστών. Μεγάλες χώρες με πολύ ισχυρούς θεσμούς, όπως οι ΗΠΑ και η Βρετανία, πιάστηκαν απροετοίμαστες και κλονίζονται τα θεμέλια των Δημοκρατιών και της ισχύος τους. Μπορεί κανείς εύκολα να υποθέσει πως δεν ήταν η Ελληνική Δημοκρατία καλύτερα προετοιμασμένη. Ίσως κάπως μετρίασε την επίπτωση στα πρώτα χρόνια η ψηφιακή υστέρηση της χώρας μας, αλλά ελάχιστα και για λίγο. Διότι η διεφθαρμένη πληροφορία διαχέεται αργά ή γρήγορα σε όλα τα media και από όλα τα media.

Ιδωμένο υπό αυτό το φως, αυτό που ζήσαμε (και ζούμε εν πολλοίς ακόμη) στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα όσοι ανεξάρτητοι πολίτες τα τελευταία χρόνια θέλησαν να ασχοληθούν με τα κοινά και όσοι ενεργοποιήθηκαν μέσω της πύλης ελευθερίας που φαίνονταν να αποτελεί το διαδίκτυο, αποκτά μια διαφορετική διάσταση.

Δεν φαίνεται ιδιαίτερα πιθανό ότι η εκτενέστατη και οργανωμένη δράση και χρήση των τεχνικών αυτών στα social media και στο υπόλοιπο διαδίκτυο, στα Ελληνικά πολιτικά πράγματα, με τρόπο παραπλανητικό, με συγκεκριμένη στόχευση σε πρόσωπα, οργανώσεις, πράγματα και με προχωρημένες μεθόδους, είναι κάτι που θα μπορούσε να έχει οργανώσει τόσο συστηματικά και αποτελεσματικά όσο οργανώθηκε ο μηχανισμός ενός περιθωριακού κόμματος αχρήστων και ανεπάγγελτων καφενόβιων τεχνοφοβικών μεσηλίκων, κάποιων πρώην πασόκων των κλαδικών, που δεν ξέραν πώς μοιάζει το πληκτρολόγιο, και μερικών εξίσου τεχνοφοβικών χουλιγκανομπαχαλάκηδων.

Ούτε πριν ούτε καν στα υπόγεια του Μαξίμου μετά. Πιθανότατα όχι χωρίς τη βοήθεια (?), τη στήριξη (?), το συμβόλαιο (?), τη συμπαιγνία (?) με αυτούς που ξέρουμε ότι έχουν τη δυνατότητα να το κάνουν.


Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος


Tuesday, March 13, 2018

Επικίνδυνο χάος στον Λευκό Οίκο


Share/Bookmark
Δυστυχώς επιβεβαιώθηκε η πρόβλεψή μας όταν ανακοινώθηκε η συνάντηση του Τραμπ με τον Κιμ, ότι δεν ήταν αποτέλεσμα σχεδιασμού της Αμερικανικής διπλωματίας, όπου θα επιβεβαιώνονταν μια συμφωνία που είχε ήδη επιτευχθεί, αλλά Τραμπικός αυτοσχεδιασμός. Πολύ επικίνδυνος, εάν αποτύχει, διότι ειρηνικό plan b δεν υπάρχει, αν αποτύχει συνάντηση κορυφής. Στην οποία μάλιστα συμμετέχουν δυο απρόβλεπτοι ηγέτες, όπου και οι δυο παίζουν την πολιτική (και ίσως όχι μόνο) επιβίωσή τους.

Δεν πέρασαν μερικές ημέρες και μαθαίνουμε ότι η Αμερικανική διπλωματία δεν είχε ιδέα για την ανακοίνωση, ούτε ο τρίτος τη τάξει στην Αμερικανική Διοίκηση, μετά τον Πρόεδρο και τον Αντιπρόεδρο, ο μετριοπαθής και σοβαρός Υπουργός εξωτερικών Τίλερσον, πρώην Γενικός Διευθυντής της ΕΧΧΟΝ.

Μετά από πολλούς μήνες τριβών και υπονόμευσης από τον Πρόεδρο, όπου προσπάθησε να μετριάσει τη μεταστροφή της Αμερικανικής πολιτικής σε μια ακραία προστατευτική και τυχοδιωκτική πολιτική, που απομακρύνει από τους Συμμάχους και την Ευρώπη και δημιουργεί εστίες έντασης, όπως με την απειλή αποχώρησης του Τραμπ από τη συμφωνία για τον έλεγχο των πυρηνικών του Ιράν, ο Τίλερσον απολύθηκε. Μόλις λίγες μέρες μετά την παραίτηση του Διευθυντή του Οικονομικού Συμβουλίου του Λευκού Οίκου, που διαφώνησε στη στροφή στους δασμούς και τον προστατευτισμό.

Καθώς ο ένας μετά τον άλλον οι συνεργάτες του Προέδρου αποχωρούν ή απολύονται, σε ένα διαρκές χάος, φαίνεται ότι οι Αμερικάνικοι θεσμοί (και ο κόσμος μαζί) σε καιρούς πολύ επικίνδυνους, κλονίζονται.

Λίγες ώρες μετά την απόλυση Τίλερσον, ανακοινώθηκε και η απόλυση του υφυπουργού εξωτερικών Steve Goldstein, ο οποίος δημόσια έδωσε άλλη εικόνα για τον τρόπο απόλυσης του Τίλερσον από την ειδυλλιακή του Λευκού Οίκου!

Ο Πρόεδρος ανακοίνωσε το όνομα του νέου Υπουργού που προτείνει (πρέπει να κυρωθεί από τη Γερουσία), του τωρινού Αρχηγού της CIA.

Πρόβλεψη: πιθανότατα θα δούμε πολύ ακραίες καταστάσεις σύντομα στη θεσμική ισορροπία των ΗΠΑ. Ο χρόνος πριν εισέλθουν οι θεσμοί των ΗΠΑ σε μια δυναμική χωρίς επιστροφή μετράει αντίστροφα.

Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος






Thursday, March 8, 2018

Με ή χωρίς τις ΗΠΑ;


Share/Bookmark
Ενώ ο Πρόεδρος Τραμπ επέβαλε νέους δασμούς στις εισαγωγές ατσαλιού και αλουμινίου, ο κόσμος προχωρά χωρίς τις ΗΠΑ.

Τι ειρωνεία! Στο Σαντιάγο της φιλελεύθερης και δημοκρατικής  Χιλής (που πέτυχε το οικονομικό της θαύμα χάρη στην παρέμβαση των ΗΠΑ, έστω και αμφιλεγόμενη κάποια εποχή), έντεκα χώρες έθεσαν σε ισχύ το Σύμφωνο Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership (CPTPP) που αντικατέστησε το Trans-Pacific Partnership, από το οποίο απεχώρησαν οι ΗΠΑ του Προέδρου Τραμπ πριν ένα χρόνο.

Το σύμφωνο δημιουργεί μια αγορά 500 εκατομμυρίων καταναλωτών και παραγωγών στην οποία περιλαμβάνονται οι Αυστραλία, Μπρουνέι, Μαλαισία, Καναδάς, Χιλή, Ιαπωνία, Μεξικό, Νέα Ζηλανδία, Περού, Σιγκαπούρη και Βιετνάμ. Χώρες ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες με μεγάλες αγορές, οι οποίες συμφώνησαν να απελευθερώσουν περαιτέρω το μεταξύ τους εμπόριο και επενδύσεις με σειρά μέτρων απελευθέρωσης και ενοποίησης των αγορών:

- Τη δραστική μείωση των δασμών

- Τον περιορισμό των μη δασμολογικών εμποδίων στο ελεύθερο εμπόριο και στις επενδύσεις με την εναρμόνιση ρυθμίσεων και προδιαγραφών ώστε να γίνουν πιο διαφανείς, την προώθηση κοινών ελάχιστων εργατικών και περιβαλλοντικών απαιτήσεων και με τη δημιουργία κοινού μηχανισμού επίλυσης διαφορών, που επιτρέπει στις εταιρείες να προσφύγουν δικαστικά εναντίον των κυβερνήσεων όταν πιστεύουν πως τυχόν αλλαγές που προώθησαν απροειδοποίητα και άδικα πλήττουν την κερδοφορία τους.

Για πρώτη φορά οι ΗΠΑ βρίσκονται σε μειονεκτική θέση σε αυτήν την αγορά (συμμάχων). Οι Αμερικανικές εταιρείες θα πρέπει να εγκατασταθούν και να παράγουν σε κάποια από αυτές τις χώρες για να πωλούν χωρίς δασμούς και περιορισμούς, με τους όρους και τις προδιαγραφές που θα καθορίζουν οι χώρες αυτές με βάση τη συμφωνία τους, χωρίς τη δυνατότητα να τις επηρεάσουν θεσμικά. Σε διαφορετική περίπτωση θα αντιμετωπίζουν τα εμπόδια που αντιμετωπίζει μια τρίτη χώρα, δασμούς και ρυθμίσεις τις οποίες δεν επηρεάζουν με κανέναν τρόπο και δεν έχουν τη δυνατότητα να επιβάλουν.

Διότι ο Πρόεδρος Τραμπ έκρινε ότι κάποιοι τομείς της αμερικάνικης οικονομίας (αυτοί από τους οποίους προέρχονται πιθανότατα οι δυνητικοί ψηφοφόροι / πελάτες του, οι ταξιτζήδες και ναυτεργάτες  της Αμερικής κατ' αναλογία  με τα Ελληνικά δρώμενα)  θα μειονεκτούσαν. Πράγμα φυσικό. Δεν μπορείς να παράγεις τα πάντα ανταγωνιστικά. Κάπου κερδίζεις και κάπου χάνεις. Κάτι πουλάς και κάτι εισάγεις. Ειδικεύεσαι σε αυτό που κερδίζεις και, με μέρος από το όφελος, στηρίζεις πολιτικές αλληλεγγύης και προσαρμογής, ώστε το ανθρώπινο δυναμικό και οι πόροι να μεταφερθούν στους ανταγωνιστικούς κλάδους.

Ο Τραμπ έρχεται σε ανοιχτή αντίθεση με την πολιτική ελεύθερου εμπορίου, ενός αιώνα και παραπάνω, και των ρεπουμπλικάνων και των δημοκρατικών, που έκανε τις ΗΠΑ ισχυρές. Η διαφωνία ανάμεσα στα δυο κόμματα έγκειται στην έκταση της στήριξης στο εργατικό δυναμικό για να προσαρμοστεί  και να μεταφερθεί στους παραγωγικούς κλάδους και το δίχτυ ασφαλείας. Δεν διαφωνούν στην ίδια την απελευθέρωση του εμπορίου, την επένδυση στην ανταγωνιστικότητα, την οποία παγίως προώθησαν οι ΗΠΑ και δεν αμφισβητήθηκε από κανένα κόμμα, με τεράστιο όφελος.

Η συνέπεια είναι ότι οι ανταγωνιστικοί τομείς της αμερικάνικής οικονομίας θα βρεθούν σε μειονεκτική θέση και θα πληρώσουν το κόστος αυτών που μειονεκτούν ή θα αναγκαστούν να μεταφέρουν την παραγωγή τους εκτός ΗΠΑ.

Τελικά φαίνεται ότι ο κόσμος θα απαντήσει στην προστατευτική συντεχνιακή  πολιτική που επιχειρεί να προωθήσει ο Τραμπ, όχι τόσο με προστατευτικά αντίμετρα αλλά με μεγαλύτερη απελευθέρωση εκτός ΗΠΑ.

Ο κομμουνισμός πέθανε αλλά η φεουδαρχία επιχειρεί να ανασυσταθεί. Η ελεύθερη οικονομία και οι ανοιχτές και ομογενοποιημένες αγορές είναι πιο παραγωγικές (ρωτήστε και τους πρώην κομμουνιστές γι' αυτό). Όποιος το αρνήθηκε στην ιστορία τους πέντε τελευταίους αιώνες,  μεσοπρόθεσμα υποχώρησε και αποσυντέθηκε. Και πολλές φορές αισθάνθηκε τον πειρασμό να χρησιμοποιήσει (ανεπιτυχώς) βία όσο διαθέτει κατάλοιπα ισχύος. Έτσι γεννήθηκαν οι μεγάλοι πόλεμοι. Τους οποίους οι περισσότερο φεουδάρχες ή προστατευτικοί έχασαν όλους ανεξαιρέτως.

Ας ελπίσουμε ότι η δημιουργική κι  ελεύθερη Αμερικάνικη κοινωνία θα βρει τη δύναμη στους θεσμούς της να αντισταθεί στην επικίνδυνη και φοβική προοπτική του προστατευτισμού,  που περιέχει την παρακμή της (μαζί με αυτήν την Δύσης, πιθανότατα).

Γιώργος Γιαννούλης-Γιαννουλόπουλος 



πηγή πληροφοριών:
ΒΒC http://www.bbc.com/news/business-43326314



Tuesday, March 6, 2018

Προσοχή, "ειδήσεις"!


Share/Bookmark
Κυκλοφορούν διάφορα "έκτακτα" και "περίεργα" δημοσιεύματα αυτές τις μέρες, με πολεμική θεματολογία και ανεξακρίβωτες πηγές ή αναξιόπιστες ειδήσεις. Τη μια "έκτακτo, η Ελλάδα σφράγισε τον εναέριο χώρο", μια στο Αιγαίο, μια στον Έβρο, την άλλη σχετίζουν κινήσεις αμερικανικών πολεμικών πλοίων με τις γεωτρήσεις στην Κύπρο, χωρίς αποδείξεις, μετά διάφορες πληροφορίες και  ευφάνταστα "άρθρα" για την περιπέτεια των Ελλήνων στρατιωτικών στον Έβρο, άλλα με διάφορα δήθεν μυστικά όπλα του Ελληνικού στρατού και υπεροπλίες, άλλα για δήθεν ήττες του Ερντογάν κλπ. Τα περισσότερα στην κατεύθυνση σύγχυσης, έντασης και ίσως σύγκρουσης.

Μισές ή καθόλου αλήθειες σχετισμένες με ψέμματα και επινοήσεις. Πολλά από αυτά εχουν σαφή προέλευση: το sputnik και τo RT, βασικούς αποδεδειγμενα μηχανισμούς προπαγάνδας των Ρωσικών Αρχών στη Δύση, χειραγώγησης και στρέβλωσης της κοινής γνώμης (Αμερικανικές εκλογές, brexit, Γαλλικές εκλογές, Καταλονία, εκλογές στη Γερμανία, Ολλανδία, Ιταλία πρόσφατα...).

Ταυτόχρονα εμφανίζονται δήθεν "άρθρα" σε δεκάδες ανεξακρίβωτης προέλευσης blogs και δήθεν ειδησεογραφικά sites, που αναπαράγονται από περίεργα πρόσωπα σε δεκάδες ομάδες, και πολλά στη συνέχεια από καλοπροαίρετους ανθρώπους.

Είναι πολύ ανησυχητικό για την Ελλάδα.

Η Ρώσικη στρατηγική με χαμηλής έντασης κυβερνοπόλεμο είναι η δημιουργία αστάθειας, εντάσεων και περιφερειακών συγκρούσεων στη Δύση και η εξασθένιση της ενότητας και των θεσμών της, κυρίως της ΕΕ, του ΝΑΤΟ και το θεσμικό και πολιτικό μπλοκάρισμα των ΗΠΑ. Η τεταμένη σχέση Ελλάδας - Τουρκίας προσφέρεται γι' αυτό.

Με δεδομένο ότι η Ελλάδα, σε αντίθεση με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, έχει μηδενικούς μηχανισμούς κρατικής άμυνας σε αυτά και η πολιτική της τάξη, και ιδιαίτερα η Κυβέρνηση, ελάχιστη αξιοπιστία, θεωρώ πως πρέπει τουλάχιστον τα σοβαρά κόμματα της αντιπολίτευσης και τα φιλικά προς αυτά media να προσέχουν διπλά τι αναπαράγουν. Όπως και κάθε ένας από εμάς.

Είναι οι καιροί που μας έτυχαν ενδιαφέροντες, δηλαδή πολύ επικίνδυνοι.

Εκτός αν τoυς Έλληνες μας διασώζει η ανοσία της ανοησίας μας: όλα τα πιστεύουμε όπως και τα αντίθετά τους, και τέλος τίποτε δεν παίρνουμε στα σοβαρά.

Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος



Monday, March 5, 2018

Βάζει ο Ντούτσε τη στολή του...


Share/Bookmark
"Βάζει ο Ντούτσε τη στολή του και τη σκούφια την ψηλή του, μ' όλα τα φτερά..."

Αυτό που σήμερα μας φαίνεται γελοίο δεν ήταν τέτοιο όταν δημιουργήθηκε. Αντίθετα, ενέπνευσε μερικούς από τους σημαντικότερους πνευματικούς ανθρώπους και πολιτικούς της εποχής.

"Το φιλελεύθερο κράτος είναι μια μάσκα πίσω από την οποία δεν υπάρχει πρόσωπο, είναι μια σκαλωσιά που πίσω της δεν βρίσκεται κανένα κτήριο.....
Η αλήθεια είναι ότι οι άνθρωποι κουράστηκαν απ’ την ελευθερία.... 
Η δημοκρατία είναι όμορφη στη θεωρία. Στην πράξη είναι μια πλάνη."

Ο φασισμός δεν γεννήθηκε στην Γερμανία το '30 αλλά στην Ιταλία στη δεκαετία του 1910 και πιο νωρίς. Πατέρας του ο Μπενίτο Μουσολίνι, μέλος του σοσιαλιστικού κόμματος και ειρηνιστής, έβαλε τα τάγματα των μελανοχιτώνων του, που χρησιμοποιούσαν ως σύμβολο το fascio, (φάσκες), ένα ρωμαϊκό ραβδί με τσεκούρι, να καταπνίξουν τις εργατικές απεργίες και διαδηλώσεις τις οποίες φτιάχτηκαν αρχικά για να περιφρουρήσουν. Σταδιακά διαμόρφωσε μια ιδεολογία με ειδικά χαρακτηριστικά, με επιλεκτικές ρίζες από διάφορους ιδεολογικούς χώρους, που στη συνέχεια τους κατεδίωξε: σοσιαλιστικές, αντιθρησκευτικές, αντικληρικαλιστικές, αντικαπιταλιστικές και αντιφιλελεύθερες και, κυρίως, εθνικιστικές και συντεχνιακές, με  εμμονή στα σύνορα, την επέκτασή τους και τον γεωγραφικό χώρο απέναντι στο εμπόριο και στις ανταλλαγές των φιλελευθέρων.

Διοίκησε την Ιταλία για περίπου 25 χρόνια, πριν μπει στον Παγκόσμιο Πόλεμο, αφού κατέλαβε την εξουσία με την ανοχή της ελίτ της στην αρχή, με τη στήριξη και των φιλελευθέρων στην αρχή (!). Ενέπνευσε ενδιαφέρον και θαυμασμό σε πολλές προσωπικότητες της εποχής, που δεν διείδαν περί τίνος επρόκειτο. Ανάμεσά τους ο Έζρα Πάουντ, ο Καζαντζάκης, ο Μπέρναρ Σω, ο ίδιος ο Γουίνστον Τσόρτσιλ, ακόμη και ο διεθνής και αμερικανικός Δημοκρατικός τύπος, ο Λόυντ Τζορτζ, ο Ρούσβελτ, μέχρι και τις παραμονές του πολέμου σχεδόν.

Αξίζει να διαβαστεί το σύνολο του λήμματος της Γουίκι, είναι συνοπτικό και διδακτικό, μέρες που είναι και πράγματα που συμβαίνουνε, ένθεν κακείθεν του Ατλαντικού: πύραυλοι, συνοριακές διαφορές και επεκτάσεις, προστατευτισμός, εμπορικοί πόλεμοι, γενικευμένη δυσαρέσκεια ορισμένων στρωμάτων και σε μερικές χώρες ανεύθυνες ελίτ, συντεχνιασμός, ένα βαθύ κίνημα αμφισβήτησης της ωφελιμότητας της φιλελεύθερης αστικής δημοκρατίας και των απρόσωπων θεσμών της, των ανοιχτών συνόρων, του εμπορίου, των Διεθνών Οργανισμών και συμφωνιών, της ενοποίησης της Ευρώπης.

Αντιγράφω μερικά αποσπάσματα:

" Ο πατέρας του, Αλεσσάντρο, ήταν σιδηρουργός και ανήκε στον σοσιαλιστικό συνδικαλιστικό χώρο. Η μητέρα του, Ρόζα Μαλτόνι, ήταν δασκάλα. Έλαβε το όνομα Μπενίτο (υποκοριστικό του ονόματος Βενέδικτος), λόγω του θαυμασμού του πατέρα του προς τον σοσιαλιστή πρόεδρο του Μεξικού Μπενίτο Χουάρες."

"Στις αρχές του πολέμου της Ιταλίας κατά της Τουρκίας το 1911 βρίσκεται φυλακισμένος για αντιπολεμική δράση, εξ αιτίας των ειρηνιστικών του απόψεων. Με την αποφυλάκισή του διορίζεται αρχισυντάκτης της επίσημης εφημερίδας του ιταλικού σοσιαλιστικού κόμματος Avanti! (Εμπρός!) και μετακομίζει στο Μιλάνο. Τον καιρό εκείνο στις πολιτικές του απόψεις υποχωρεί η ριζοσπαστική φιλοσοφία του Καρλ Μαρξ και αρχίζει να κερδίζει έδαφος η φιλοσοφία του Φρειδερίκου Νίτσε, οι επαναστατικές πεποιθήσεις του Γάλλου ριζοσπάστη διανοητή Ωγκύστ Μπλανκί (Auguste Blanqui) και η συνδικαλιστική θεωρία του Ζωρζ Σορέλ (Georges Sorel).

Με την κήρυξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου το σοσιαλιστικό κόμμα τάσσεται κατηγορηματικά κατά οποιασδήποτε επεκτατικής πολεμικής επιχείρησης από πλευράς του Ιταλικού Βασιλείου. Με αυτή τη γραμμή συντάσσεται και ο Μουσολίνι. Μερικούς μήνες αργότερα, όμως, αλλάζει άποψη και συμπαρατίθεται με ένα τμήμα των συνδικαλιστών του κόμματος που υποστήριζε την είσοδο της Ιταλίας στον πόλεμο. Αυτοί διαμόρφωσαν μια ομάδα αποκαλούμενη Φάσι Επαναστατικής Διεθνιστικής Δράσης (Fasci d'azione rivoluzionaria internazionalista) και εξέδωσαν ένα μανιφέστο στις 5 Οκτωβρίου 1914. Η εμμονή του στην υποστήριξη του επεμβατισμού οδηγεί στην αποπομπή του από τη θέση του αρχισυντάκτη της Avanti!.

(σ.σ. Πρόσφατα αποκαλύφθηκε ότι εργαζόταν την περίοδο της μεταστροφής του αυτής ως πράκτορας της Αγγλικής ΜΙ6,  με περίπου αντίστοιχα 400 ευρώ τον μήνα, για την προσπάθεια εισόδου της Ιταλίας στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ)

........................
Στις 23 Φεβρουαρίου 1919 ιδρύει το κόμμα Fasci de Combattimento (Πυρήνες του Αγώνα), αλλά αποτυγχάνει να εισέλθει στο κοινοβούλιο. Η ομάδα του, κατά τη διάρκεια του μεγάλου απεργιακού κύματος του 1920 – 1921, δρα εναντίον των εργατών, οργανώνοντας εκστρατείες τιμωρίας. Έτσι κερδίζει τη συμπάθεια και τη στήριξη των βιομηχάνων. Το 1921 συμμετέχει στις εκλογές, κερδίζει 37 βουλευτικές έδρες και μετονομάζει το κόμμα του σε Partito Nazionale Fascista PNF (Εθνικό Φασιστικό Κόμμα). Η πολιτική θεώρηση του Μουσολίνι στηριζόταν στην υποτιθέμενη υπέρβαση των κατεστημένων πολιτικών οριοθετήσεων, της αριστεράς, της δεξιάς και του κέντρου, θέτοντας τον φασισμό πέρα και πάνω από αυτές. Επαγγελλόταν ριζοσπαστικές αλλαγές, χωρίς όμως ποτέ να παρουσιάζει επίσημο πρόγραμμα και τρόπους εφαρμογής τους. Γενικότερα, η πρακτική του είχε να κάνει με έντονο θεατρινισμό, οξεία ρητορεία, και τάσεις υπερβολής και εντυπωσιασμού. Η είσοδός του στο ιταλικό κοινοβούλιο σήμανε την αρχή του τέλους για τον εύθραυστο ιταλικό κοινοβουλευτισμό. Σε μία επιδεικτική κίνηση υπέρβασης των πολιτικών ορίων, παρέταξε τους βουλευτές του τοξοειδώς στα τελευταία έδρανα."

..........................
"Ο Μουσολίνι αποκρυσταλλώνοντας τη νέα φασιστική θεωρία του στάθηκε εχθρικός προς τον μαρξισμό, τον φιλελευθερισμό και τον συντηρητισμό, δανειζόμενος, όμως, έννοιες και πρακτικές και από τις τρεις ιδεολογίες. Ο φασισμός απέρριπτε τις αρχές της ταξικής πάλης και του διεθνισμού των εργαζομένων ως απειλές κατά της εθνικής ενότητας, και ταυτόχρονα εκμεταλλεύθηκε συχνά τις διαμαρτυρίες ενάντια στους κεφαλαιοκράτες και τους μεγαλοκτηματίες δημιουργώντας από αυτές θεωρίες συνωμοσίας. Απέρριπτε τα φιλελεύθερα δόγματα της προσωπικής ελευθερίας και των ατομικών δικαιωμάτων, του πολιτικού πλουραλισμού και της αντιπροσωπευτικής κυβέρνησης, όμως, υποστήριζε την ευρεία συμμετοχή στην πολιτική και μπορούσε να χρησιμοποιήσει τα κοινοβουλευτικά κανάλια ως κινητήριους μοχλούς ενίσχυσης της δυναμικής του.

Επιπλέον χρησιμοποιήθηκε από τη μεγαλοαστική και τη μέση οικονομική τάξη ως μέσο ανάσχεσης της επαναστατικής και συνδικαλιστικής δράσης των χαμηλόμισθων εργατών. Εκμεταλλευόμενος τις αδυναμίες της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και υποσχόμενος στους βιομηχάνους εισαγόμενες επενδύσεις και στρατιωτικά προγράμματα, ανέλαβε τον κρατικό έλεγχο της οικονομίας προκειμένου να μειώσει την κοινωνική τριβή.

Σαν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της φασιστικής διακυβέρνησης αναδείχθηκαν οι διαχωρισμοί και η δίωξη ή άρνηση της ισότητας για συγκεκριμένα τμήματα της κοινωνίας, επί τη βάσει επιφανειακών ιδιοτήτων ή συστημάτων πεποιθήσεων.

Μια φασιστική κυβέρνηση έχει πάντα μια κατηγορία πολιτών που θεωρείται ανώτερη και χρηστή εν αντιθέσει προς την άλλη, αυτή των παριών του συστήματος, που διαχωρίζονται κατά τις ανάγκες της εξουσίας με βάση τη φυλή, τη θρησκεία ή την προέλευση. Είναι δυνατό ταυτόχρονα η περιούσια τάξη να απολαμβάνει τη δημοκρατία και παράλληλα η καταπιεσμένη τάξη να υφίσταται το φασιστικό κράτος.

Στην Ιταλία του Μουσολίνι το ρόλο των παριών είχαν αρχικά οι αριστεροί και δημοκρατικοί πολίτες. Τουλάχιστον αυτοί, που ανοικτά εξέφραζαν την αποδοκιμασία τους στο καθεστώς. Διώκονταν συστηματικά και τους αποδιδόταν ο ρόλος του εσωτερικού εχθρού ή του αποδιοπομπαίου τράγου για κάθε αποτυχία που δεν έπρεπε να χρεωθεί στην ανικανότητα του καθεστώτος.

Αργότερα, ως απότοκο της συμμαχίας με τη ναζιστική Γερμανία, στους παρίες και τους εχθρούς περιελήφθησαν και οι Ιουδαίοι στο θρήσκευμα πολίτες. Η γιγαντιαία προπαγανδιστική εκστρατεία των ναζιστών εναντίον των Εβραίων μεταφυτεύθηκε και στην Ιταλία.

Είναι πάντως χαρακτηριστικό το γεγονός της πλάνης μέρους του πνευματικού και πολιτικού κόσμου, που έτεινε να βλέπει τον Μουσολίνι σαν χαρισματικό οραματιστή πολιτικό. Η ρητορεία του για την υπέρβαση των παλαιών πολιτικών και η επαγγελία του για ένα νέο σύστημα αξιών έδειχνε να πείθει μέρος της ιντελιγκέντσιας. Από τον Γκαμπριέλε Ντ’ Ανούντσιο, τον Ουίνστον Τσώρτσιλ έως και τον Έλληνα κορυφαίο λογοτέχνη Νίκο Καζαντζάκη εκφράζεται θαυμασμός προς το πρόσωπο του Μουσολίνι. Ο Καζαντζάκης μάλιστα σε μια επιστολή προς τη σύζυγό του Γαλάτεια αναφέρει: «Ανυπομονώ να δω πού βρίσκεται τόρα η Ιταλία, τί πνεματικά ρέματα, τί ανησυχίες, τί προσπάθειες στην τέχνη και στη σκέψη. Ένα κανείς διακρίνει: την κυριαρχία του φασισμού. Και φασισμός είναι ένα μεγάλο κοινωνικό (όχι μονάχα πολιτικό) ρέμα που παρασύρει την νεολαία όλης της Ιταλίας. Όπως είναι ο μπολσεβικισμός ένα σύνθημα πολιτικό, κοινωνικό, οικονομικό, πνεματικό κλπ. όμοια κι ο Φασισμός. Νέοι από 15 χρονών γυρίζουν τους δρόμους με τα μάβρα τους πουκάμισα, μάβρους σκούφους, σε διαρκή επιστράτεψη. Περιοδικά τέχνης πλήθος εκδίδονται με φασιστικό ιδανικό. Ίσως αφτό να μελετήσω είναι το κλειδί της σύχρονης πνεματικής Ιταλίας. Μπολσεβικισμός και φασισμός είναι οι δυο σύχρονοι πόλοι που περιστρέφεται η Εβρώπη. Ο Μουσολίνι είναι ίσως πολύ μεγαλήτερος απ' ό,τι ωστόρα συνηθίσαμε να θαρούμε. Πάντως αργότερα θα μπορέσω να κρίνω° τόρα Σου γράφω απλώς την πρώτη μου εντύπωση.»

Στις 26 Σεπτεμβρίου 1936, ο Τσώρτσιλ χαρακτήριζε τον Μουσολίνι ως μεγάλο άνδρα και σώφρονα ηγέτη. Στις 10 Οκτωβρίου 1937 έγραφε σε άρθρο του στην εφημερίδα News of the World ότι θα ήταν απερισκεψία να υποτιμήσει η Αγγλία τον παγκόσμιο ρόλο του Μουσολίνι. Ο Άγγλος πολιτικός Λόιντ Τζώρτζ, ο Μπέρναρντ Σω, ο Αμερικανός πρόεδρος Ρούσβελτ συγκαταλέγοντο μεταξύ των θαυμαστών του."

Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος






Thursday, March 1, 2018

Ρικάρντο versus Τραμπ


Share/Bookmark
Πάμε πάλι από την αρχή. Ο David Ricardo (1772-1823) απέδειξε πριν από δυο αιώνες τη σημασία του ελεύθερου εμπορίου απέναντι στις αρχές του κυρίαρχου τότε μερκαντιλισμού. Η απόδειξη της αρχής του συγκριτικού πλεονεκτήματος έγινε με το περίφημο παράδειγμα του εμπορίου κρασιού και υφασμάτων, ανάμεσα στην Αγγλία και την Πορτογαλία,  όπου και οι δυο οικονομίες ωφελούνται από την εξειδίκευση στο προϊόν στο οποίο έχουν συγκριτικό πλεονέκτημα η κάθε μία την εποχή εκείνη και την ανταλλαγή τους, αντί να προσπαθούν να παράγουν και τα δυο προϊόντα μόνες τους. Διότι εν συνόλω παράγεται περισσότερο κρασί και περισσότερο ύφασμα όταν εξειδικεύονται εκεί που έχουν πλεονέκτημα, το οποίο πλεόνασμα μοιράζονται με την ανταλλαγή. Είναι η θεωρία αυτή από εκείνες που άντεξαν στα χρόνια και διδάσκεται ακόμη ως βασική αρχή της Πολιτικής Οικονομίας. Ακόμη και στα σχολεία. Στα οποία, όπως φαίνεται, ο Πρόεδρος Τραμπ δεν σύχναζε ιδιαίτερα.

David Ricardo  
Φτάσαμε έτσι μετά από δυο αιώνες προσπαθειών, όλων των κυβερνήσεων των ΗΠΑ, εμπνευσμένων από την αρχή του μεγαλύτερου δυνατού ελεύθερου εμπορίου, με τα λιγότερα δυνατά εμπόδια, πάνω στην οποία  στήριξαν τον πλούτο τους και την τεχνολογική κυριαρχία τους, να επιστρέφουμε σε αρχές προστατευτισμού του 19ου αιώνα. Ο οποίος πρόσκαιρα θα προστατεύσει ένα τμήμα των βιομηχανιών των ΗΠΑ που είναι λιγότερο ανταγωνιστικό στη διεθνή αγορά. Αλλά θα πλήξει άμεσα ένα άλλο που είναι ανταγωνιστικό, όπως είναι φυσικό.

Η επιβολή δασμών 15% στο αλουμίνιο και 25% στον χάλυβα θα ανακουφίσει την αμερικανική βιομηχανία αλουμινίου και χάλυβα, που έχει απολέσει ανταγωνιστικότητα. Διότι αυτές οι πρώτες ύλες παράγονται και επεξεργάζονται οικονομικότερα στην Κίνα, στην Ιαπωνία, στη Νότια Κορέα, στη Γαλλία, την Ιταλία, τον Καναδά, τη Γερμανία και εν πάση περιπτώσει όχι στις ΗΠΑ. Που, παρόλα αυτά, διατηρούν μια μεγάλη βιομηχανία χάλυβα και αλουμινίου.

Τι συνέπειες έχει όμως αυτό; Ότι, προφανώς, στις ΗΠΑ η τιμή του αλουμινίου θα αυξηθεί έως και κατά 15% και του σιδήρου έως και 25%, καθώς οι εντόπιες βιομηχανίες θα σπεύσουν να επωφεληθούν από το περιθώριο προστασίας, μη αισθανόμενες πλέον την πίεση των ανταγωνιστών για βελτίωση της παραγωγικότητάς τους. Θα αυξήσουν την παραγωγή, λίγους περισσότερους εργαζόμενους, ενδεχόμενα υψηλότερους μισθούς, σίγουρα υψηλότερα κέρδη. Αλλά ... (όλα έχουν ένα κόστος) και υψηλότερες τιμές.

Όλα τα αμερικανικά προϊόντα τα οποία χρησιμοποιούν τις πρώτες ύλες (αλουμίνιο και σίδηρο) θα γίνουν ακριβότερα κατά το ποσοστό που η τιμή τους επιβαρύνεται από αυτά, και επομένως λιγότερο ανταγωνιστικά διεθνώς, ενώ ο Αμερικανός καταναλωτής θα χάσει ένα μέρος της αγοραστικής του δύναμης. Οι επιπτώσεις θα γίνουν αισθητές σε τεράστιους κλάδους της οικονομίας: κατασκευαστικός / οικοδομές, έργα, σιδηρόδρομοι, ναυτιλία, ναυπηγική, κινητήρες, οικιακές συσκευές, μηχανολογικός εξοπλισμός, αυτοκίνητα... σχεδόν τα πάντα. Η προστασία 100.000 θέσεων εργασίας στη βιομηχανία χάλυβα (που ήταν και οι μόνοι παρόντες στην ανακοίνωση του Τραμπ) σε σύγκριση με το 1.000.000 εργαζομένων μόνον της αυτοκινητοβιομηχανίας είναι ένα αστείο.

 Όλοι αυτοί οι κλάδοι θα απολέσουν ανταγωνιστικότητα. Για μεν τους Αμερικανούς καταναλωτές τα προϊόντα τους θα γίνουν ακριβότερα, εφόσον διατηρήσουν τα εργοστάσιά τους στην Αμερική, όπου οι πρώτες τους ύλες θα γίνουν ακριβότερες, όπως και για τους διεθνείς πελάτες τους. Οι απώλειες σταδιακά θα γίνουν αισθητές σε τζίρο, σε κέρδη, σε δουλειές.

Με τη σειρά τους, αργά ή γρήγορα,  θα απαιτήσουν προστασία, προκειμένου να αντεπεξέλθουν στον ανταγωνισμό των Ευρωπαϊκών αυτοκινήτων, που έχουν πρόσβαση σε φθηνότερο χάλυβα και αλουμίνιο. 'Η θα μετοικίσουν ή θα απαιτήσουν και άλλες φορολογικές μειώσεις για να μείνουν, άλλες μορφές έμμεσου προστατευτισμού. Με τι θα πληρώνουν τότε τον στρατό και τη διπλωματία τους οι ΗΠΑ;

Από την άλλη, οι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ προφανώς δεν θα μείνουν με σταυρωμένα χέρια. Από την πλευρά τους θα ανταπαντήσουν με δασμούς στα αμερικάνικα γεωργικά προϊόντα, για παράδειγμα (η Ε.Ε. πιθανότατα), ή σε άλλους τομείς ο Καναδάς, η Αυστραλία, η Κίνα, η Νότια Κορέα, η Ιαπωνία. Ανάμεσα σε αυτούς δεν βρίσκονται μόνο αντίπαλοι των ΗΠΑ, αλλά και βασικοί τους σύμμαχοι, οι οποίοι αφενός πλήττονται οικονομικά, αφετέρου απομακρύνονται πολιτικά.  Ενώ άλλοι κλάδοι της οικονομίας των ΗΠΑ θα πληγούν άμεσα.

Οι αγορές το αντιλήφθηκαν αμέσως: ο Dow έπεσε, παρότι οι βιομηχανίες χάλυβα και αλουμινίου ανέβηκαν. Και οι αμερικανικές ελίτ επίσης το αντιλήφθηκαν και πάγωσαν, ειδικά μετά το προηγούμενο των δασμών σε ηλεκτρικές συσκευές από το Μεξικό και τον Καναδά και στα ηλιακά πάνελς από την Κίνα και το Μεξικό (ειδικά στα δεύτερα οι δασμοί επιβαρύνουν το κόστος παραγωγής ενέργειας στο σύνολο της οικονομίας). Το γραφείο του ρεπουμπλικάνου Προέδρου της Αμερικανικής Βουλής των Αντιπροσώπων εξέδωσε ανακοίνωση που καλεί τον Πρόεδρο να το ξανασκεφτεί.

Και ο φαύλος κύκλος του προστατευτισμού (περισσότερος προστατευτισμός-μικρότερη ανταγωνιστικότητα - περισσότερος προστατευτισμός...) δεν θα έχει τέλος, εάν μπει η αμερικάνικη οικονομία και κοινωνία σε αυτόν.

Από τους πέντε κλασικούς οικονομολόγους, ο  Μάρξ διαψεύστηκε στα περισσότερα, ο Malthus επίσης. Ο Adam Smith και ο James Mill σε λίγα. Η θεωρία του συγκριτικού πλεονεκτήματος του Ρικάρντο, όμως, στέκει βασικός πυλώνας της κατανόησης της οικονομίας. Δεν έχει διαψευστεί ούτε μια φορά σε διακόσια χρόνια, ενώ έχει επιβεβαιωθεί αμέτρητες. Δεν θα είναι ετούτη η πρώτη.

Όπως από το ελεύθερο εμπόριο κερδίζουν όλοι (και από τον ελεύθερο ανταγωνισμό σε μια ισορροπημένα ρυθμισμένη αγορά, είτε Εθνική είτε Διεθνή), από τον εμπορικό πόλεμο και τις προστατευτικές πολιτικές χάνουν όλοι, λέει ο μεγάλος οικονομολόγος.

Όμως, αν διαβαστεί σωστά η θεωρία του, υπάρχει ένα πολύ ανησυχητικό σημείο για τις ΗΠΑ (και κατ' επέκταση για τον Ελεύθερο Κόσμο, του οποίου η Αμερική ηγείται): 

Από τον προστατευτισμό περισσότερα χάνει ο ισχυρότερος, ο πιο ανεπτυγμένος, αυτός που παράγει τα προϊόντα μεγαλύτερης προστιθέμενης αξίας, γιατί πολύ απλά ΕΧΕΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΝΑ ΧΑΣΕΙ, έχει πολύ δρόμο προς τα πίσω για να επιστρέψει, έχει μεγαλύτερη συγκριτική ισχύ να απολέσει. Και θα την απολέσει αναπόφευκτα σιγά-σιγά κι ανεπαίσθητα, ενόσω οι πολίτες και οι επιχειρήσεις του θα απομονώνονται κάθε φορά περισσότερο. Προκειμένου να αισθάνονται ισχυρότεροι πίσω από (χάρτινα) τείχη, θα αναζητούν νέες ενέσεις προστατευτισμού  (σε όλες τις αγορές, προϊόντων, υπηρεσιών, πρώτων υλών, εργασίας) και θα χάνουν όλο και περισσότερο τη συνείδηση της ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗΣ ισχύος τους. Θα αναζητούν εύκολες (και αναπόφευκτα αναποτελεσματικές) λύσεις απέναντι στην πρόκληση της αλλαγής. Θα ψάχνουν μια δόση ακόμη, μια ένεση ακόμη, για να βγάλουν τη μέρα. Κι έναν ακόμη ντίλερ να την πουλήσει.

Συνήθως, στο τέλος του δρόμου αυτού, ο ισχυρότερος και μεγαλύτερος μικραίνει συγκριτικά, ενώ οι άλλοι μεγαλώνουν ταχύτερα. Κι αν κάπου ενδιάμεσα δεν συναντήσει μια απότομη πολεμική καταστροφή, ανακαλύπτει στο τέλος του δρόμου ότι έχει συναντήσει την παρακμή του.

Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος