Ενσυναίσθηση και κατανόηση, όχι οπαδισμός

Άσχετα από τη συμπάθεια που μπορεί να έχει κάποιος για τους Ισραηλινούς φίλους, που δέχονται ρουκέτες τυφλές, ή τους Παλαιστίνιους, που είναι κλεισμένοι σε μια ανοιχτή φυλακή στη Γάζα και βλέπουν τις πόλεις και τις γειτονιές τους να συρρικνώνονται βιαίως εντός του Ισραήλ, αυτοί του οποίου είναι πολίτες, η βία είναι βία και, ως συνήθως, δεν οδηγεί πουθενά εκτός από πόνο, καταστροφή και νέες συμφορές.

Χρησιμοποιείται για να φανατίσει πληθυσμούς των οποίων - όταν δεν προκαλεί τη φυσική εξόντωση - φέρνει την κοινωνική υποβάθμιση, που με τη σειρά της δημιουργεί νέο φανατισμό και, φυσικά, διαιωνίζει στην ηγεσία τα πιο αδιάλλακτα στοιχεία.

Το Ισραήλ δημιουργήθηκε το 1947 με βάση το Βρετανικό σχέδιο αποαποικιοποίησης και την εξουσιοδότηση του ΟΗΕ να δημιουργηθεί από τη Βρετανία ένα κράτος για τους Εβραίους στην περιοχή, αμέσως μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Στο οποίο θα συνυπήρχαν με τους τοπικούς πληθυσμούς των παλαιστινίων.

Έγινε αυτή η απόφαση αρνητικά δεκτή από τις γειτονικές αραβικές χώρες, που το εξέλαβαν ως μια συνέχεια της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας, κυρίως της βρετανικής, που τόσα δεινά έφερε στην περιοχή. Πριν και μετά την αποαποικιοποίηση χαράζοντας αυθαίρετα σύνορα ανάμεσα στα νέα κράτη, κάποια από τα οποία ποτέ δεν υπήρξαν ως τέτοια πριν και δεν έχουν κάποια εθνική συνοχή. Κυρίως στις περιοχές που υπήρχε πετρέλαιο διαιρώντας τες σε μικρά αδύναμα βασιλεία διεφθαρμένων φυλάρχων, όπως το Ιράκ, το Κουβέιτ, τα Εμιράτα, η Σαουδική Αραβία κλπ, με τη λογική του "διαίρει και βασίλευε".

Το Ισραήλ πολεμήθηκε γι' αυτόν τον λόγο έντονα και "άδικα", αν μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει τη λέξη στην ιστορία, από τα γειτονικά κράτη, τα οποία αισθάνονταν τότε ισχυρότερα, με απανωτούς πολέμους. Τους οποίους το Ισραήλ κέρδισε επεκτείνοντας δια της βίας την αρχική του έκταση καταλαμβάνοντας νέα εδάφη, τα οποία επίσης κατοικούνταν από Άραβες Παλαιστίνιους κυρίως κατοίκους αλλά και άλλες μικρότερες εθνότητες.

Το γεγονός παραμένει ένα: το 20% των σημερινών πολιτών του κράτους του Ισραήλ με πλήρη δικαιώματα είναι δύο εκατομμύρια άνθρωποι αραβικής καταγωγής και αυτοπροσδιορίζονται με διάφορους τρόπους: 17% θεωρούν τον εαυτό τους Ισραηλινό παλαιστίνιο, ένα μεγάλο ποσοστό, που λόγω της βίας μεγάλωσε, "παλαιστίνιο Άραβα στο Ισραήλ" κ.ο.κ.

Ο γεωγραφικός διαχωρισμός που επέλεξε το Ισραήλ, όπου επιπλέον Ισραηλινοί Εβραίοι με οριακά νόμιμες μεθόδους εγκαθίστανται στις περιοχές των παλαιστινίων, εκδιώκοντάς τους από εκεί και συμπιέζοντάς τους σε μικρότερες εκτάσεις, ενώ αντίστροφα αυτοί δεν μπορούν να διασπαρούν στο υπόλοιπο κράτος με διάφορα προσκόμματα, ενίσχυσε την πόλωση και τις ακραίες δυνάμεις και από τη μια και από την άλλη μεριά.

Πρακτικά οι λύσεις είναι τέσσερις:

1. H τελική λύση, να αφανιστούν τα δύο εκατομμύρια πολιτών του Ισραήλ, που φυσικά δεν είναι αποδεκτή ούτε εφαρμόσιμη.

2. Ο γεωγραφικός διαχωρισμός, με κάποιες ρυθμίσεις που θα κάνουν βιώσιμη τη συνύπαρξη κάθε κοινότητας και κάποια μορφή αυτόνομης κυβέρνησης κι εκπροσώπησης της μειονότητας μαζί με την ελεύθερη μετακίνηση, εμπόριο κλπ.

3. Η εθνοκάθαρση με τη βίαιη πίεση, εξώσεις, καταλήψεις στις περιοχές τους, για να φύγουν δύο εκατομμύρια άνθρωποι (να πάνε πού; δεν υπάρχει αρκετός χώρος πλέον στην Ιορδανία, την Αίγυπτο και τον Λίβανο) με όλες τις μόνιμες εχθρότητες που θα δημιουργήσει. Και θα εμποδίσει την πλήρη εξομάλυνση των σχέσεων με αυτό που είναι οι φυσικές αγορές του Ισραήλ, για εμπόριο, ανταλλαγές τεχνογνωσίας αλλά και για ομαλή ρύθμιση της κατανομής κι εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων, κυρίως του νερού. Η οποία είναι προς αμοιβαίο όφελος.

4. Η ενσωμάτωση όσων το επιθυμούν και η συστηματική προσπάθεια να γίνουν κάθε φορά περισσότεροι. Η διευκόλυνση της διασποράς τους εντός του Ισραήλ με τα δικαιώματα μιας μειονότητας που έχει συμφέρον να ζει σε ένα κράτος με υψηλότερα στάνταρντ ζωής και περισσότερες προοπτικές για το σύνολο στο μέλλον.

Δεν είναι εύκολη εξίσωση. Το κλειδί της όμως βρίσκεται, όπως πάντα, στα χέρια του ισχυρότερου.

Ειδικά η τρίτη και η τέταρτη λύση απαιτούν πολλή προσπάθεια και χρόνο για να αλλάξουν σταδιακά οι αντιλήψεις και τα αισθήματα. Με πρωτοβουλία του ισχυρότερου.

Επιδιώχθηκε σε όλα τα σχέδια που απέτυχαν η τρίτη λύση, που τη σαμποτάρισαν ακραία στοιχεία εντός κι εκτός Ισραήλ, με αποκορύφωμα τη δολοφονία του Γιτζάκ Ράμπιν, του μόνου ισραηλινού ήρωα πολέμου και πρωθυπουργού που μπορούσε τη δεδομένη στιγμή, το 1995, να τη φέρει εις πέρας χωρίς κανείς να μπορεί να του προσάψει μειοδοσία.

Μόνον αυτές, η 3η ή η 4η, φαίνεται να μπορούν να δημιουργήσουν αμοιβαίο όφελος. Ασφάλεια για το Ισραήλ και τους γείτονές του (συνεργασία και εμπόριο, στο οποίο η μειονότητα μπορεί να γίνει η γέφυρα), και λιγότερα πρόσθετα σοβαρά προβλήματα ηθικά ή πρακτικά (διαρκής κατάσταση πολέμου, εμπλοκή ξένων δυνάμεων, αδυναμία ανάπτυξης των οικονομικών δυνατοτήτων όλων και του Ισραήλ στην περιοχή).

Αυτή είναι η κατάσταση.

Σε αυτό το πλαίσιο, δεν νομίζω ότι η δική μας οπαδική αντιμετώπιση βοηθάει ούτε το Ισραήλ που όλοι αγαπάμε. Κακό του κάνει μάλλον, ακόμη κι όταν είναι φανατικά υπέρ του, γιατί το πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί χωρίς κάποιας μορφής καταλαγή, η συντονισμένη πρωτοβουλία για την οποία είναι πάντα στα χέρια του ισχυρότερου. Ούτε την αποκλιμάκωση της βίας που όλοι απεχθανόμαστε προωθεί.

Ούτε αντιστοίχως βοηθά τους Παλαιστίνιους να τους στηρίζει κανείς οπαδικά, παρότι είναι οι πιο αδύναμοι, γιατί σπρώχνονται στα χέρια των δικών τους φανατικών, όσο η βία και καταπίεση είναι δυσανάλογη και δεν προσφέρει κάποια ελκυστική διέξοδο.

Δεν είμαι αισιόδοξος, καθώς η διεθνής κοινότητα είναι διαιρεμένη και τα κράτη χρησιμοποιούν το πρόβλημα για τα δικά τους γεωπολιτικά συμφέροντα. Αυτό ενισχύει τις προσδοκίες για κέρδη καθενός από τους τοπικούς ηγέτες και αρχηγούς και τις πιο φανατικές ή ακραίες πρακτικές και τάσεις σε κάθε πλευρά.

Μόνο θλίψη αισθανόμαστε για το ατελείωτο αυτό επεισόδιο βίας και αίματος της σύγχρονης ιστορίας.

Αποτέλεσμα αφενός της άθλιας αποικιοκρατικής πολιτικής αιώνων των ευρωπαϊκών στην περιοχή και άλλων δυνάμεων εν συνεχεία και αφετέρου των παγκόσμιων πολέμων και της πιο ακραίας φρίκης τους, που η σύγκρουση των ευρωπαϊκών δυνάμεων μεταξύ τους δημιούργησε. Συνεχίστηκε η εκκρεμότητα και η βία μετά λόγω των συγκρούσεων του ψυχρού πολέμου ανάμεσα στα βιομηχανικά κράτη που χρησιμοποιούσαν τη μία ή την άλλη πλευρά και τις χώρες επιρροής τους για δικούς τους γεωστρατηγικούς λόγους. Η ίδια βία συνεχίζεται ακόμη και σήμερα αμείλικτη λόγω των νέων σημερινών γεωπολιτικών ανταγωνισμών των μεγαλύτερων δυνάμεων, που δεν τους επιτρέπουν να ομονοήσουν, να στηρίξουν και να επιβάλουν μια ισορροπημένη και βιώσιμη λύση.

Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος

Εικόνα:

Ισραηλινά αντιαεροπορικά βλήματα συγκρούονται με παλαιστινιακούς πυραύλους (REUTERS/Amir Cohen)