Η τράτα μας η κουρελού

Τελικά οι Έλληνες δείχνουν λίγο

 αφελείς.

Έχουν ακόμη την πίστη ότι κάποιοι κάπου έχουν ένα σχέδιο. Έστω αυτό των ψεκασμών. Τρομάζουν απέναντι στην πραγματικότητα ότι οι πολιτικοί τους δεν έχουν σχεδιάσει τίποτα γιατί δεν ξέρουν να το κάνουν. Και δεν το θεωρούν καν υποχρέωσή τους. Ότι όλα πάνε μέρα με την ημέρα. Βδομάδα με την βδομάδα, το πολύ. Η τράτα μας η κουρελού.

Κι όταν το μισοκαταλαβαίνουν, αναζητούν πανικόβλητοι το σχέδιο στα επουράνια, στις γραμμές των ψεκασμών, στις βαρούφες του κάθε ομώνυμού τους.

Η πραγματικότητα όμως έχει το δικό της σχέδιο και αργά ή γρήγορα το επιβάλλει. Ακινησία δεν υπάρχει.

Η σύγχρονη πολιτική (τις τελευταίες δεκαετίες στον προηγμένο κόσμο) κινείται από τρεις συν μία μεγάλες πολιτικές οικογένειες ιδεών που καταλήγουν σε πολιτικούς φορείς. Συντηρητικούς, σοσιαλδημοκράτες, την κεντρώα προοδευτική φιλελεύθερη τάση και την οικολογική προσέγγιση. Με τον διάλογο, σύγκρουση, εναλλαγή και σύνθεσή τους εξελίσσονται οι πολιτικές στο πλαίσιο του λογικού.

Στο περιθώριο κινούνται οι συνιστώσες της οπισθοδρόμησης: κομμουνιστές, αριστεριστές και ακροδεξιοί (υπό αυστηρό έλεγχο στο βαθμό και εφόσον κάποιοι τείνουν στην εγκληματικότητα).

Όσο πιο αξιόπιστες είναι οι σύγχρονες τάσεις, τόσο μικρότερο είναι το περιθώριο. Στην Ευρώπη, ανάλογα με την παράδοση, το περιθώριο κυμαίνεται περίπου στο 20% κατά μέσο όρο αθροιστικά είτε προς τα δεξιά είτε προς τα αριστερά. Όσο λιγότερο, τόσο καλύτερα αισθάνεται η κοινωνία με τις λογικές επιλογές της. Τόσο ασφαλέστερη με τη Δημοκρατία της.

Αυτό είναι το σχήμα που αργά ή γρήγορα θα αναδυθεί (και πρέπει να αναδυθεί) ως αναγκαία και ικανή συνθήκη για να παραμείνει και η δική μας χώρα σύγχρονη δημοκρατία, μέρος της Ευρώπης και του δυτικού κόσμου.

Και το αντίστροφο. Εφόσον κατορθώσει η χώρα μας να παραμείνει στον σύγχρονο κόσμο, το σχήμα αυτό θα αναδειχθεί υποχρεωτικά.

Αυτό το σχήμα ασφυκτιά κάτω από τα "πολυσυλλεκτικά" κόμματα με αρχές και στόχους αχταρμάδες που ακυρώνουν τον πολιτικό διάλογο.

Όσο οι πολιτικοί φορείς του σύγχρονου κόσμου δεν συγκροτούνται για να καταλάβουν τον χώρο του λογικού με τις αντιθέσεις τους και τη σύνθεσή τους, τόσο το περιθώριο θα μεγαλώνει.

Το γεγονός ότι το σχήμα αυτό στην Ελλάδα όλα αυτά τα χρόνια απόμεινε ένας λειψός και ουσιαστικά μονοκομματικός καθρέφτης με δύο όμοιες όψεις αχταρμάδες, κι επιπλέον δίχως κινητικότητα και εισροή νέων ανθρώπων, δημιούργησε εν πολλοίς το πολιτικό πρόβλημα.

Θα εκφραστούν αυτές οι σύγχρονες τάσεις σε τέσσερις, σε τρεις ή χειρότερα σε δύο φορείς που θα περιλάβουν κάπως και τις ευαισθησίες των άλλων;

Θα λέγονται μ’ αυτά τα ονόματα ή με κάποια άλλα;

Όλα αυτά είναι ανοιχτά ερωτήματα.

Το σχήμα της σύγχρονης Δημοκρατίας είναι πάντως αυτό και μόνο.

Κανείς δεν έχει φανταστεί ή προτείνει κάποιο άλλο.

Κάθε προσπάθεια που κινείται προς αυτή την κατεύθυνση είναι μια φυσιολογική αναζήτηση αυτού του πολιτικού σχήματος από μια σύγχρονη κοινωνία που ζει ήδη αυτές τις τάσεις, τις αρχές και τα καλώς νοούμενα συμφέροντα που εκφράζουν, αλλά δεν βρίσκει διέξοδο να τις επιλέξει γιατί την απωθούν τα πρόσωπα και οι υφιστάμενοι φορείς.

Ακόμη κι όταν οι άνθρωποι δεν είναι φθαρμένοι, κι όταν ακόμη είναι σοβαροί και άξιοι, οι πολίτες βλέπουν πρόσωπα αποκομμένα από την κοινωνική τους βάση, που μοιάζουν σαν να προέρχονται από άλλον κόσμο. Από άλλον τόπο. Σαν να μη ζουν στη χώρα αυτή. Να μην παίρνουν το μετρό, να μη μετρούν τα λεφτά τους στο τέλος του μήνα για να πληρώσουν τις υποχρεώσεις τους, να μη σπουδάζουν τα παιδιά τους στα ίδια σχολεία, να μη ζουν στις ίδιες γειτονιές με τις ίδιες αγωνίες και τις ίδιες ελπίδες.

Τα πρόσωπα κάθε χώρου δεν αντιστοιχούν στις ευαισθησίες του χώρου αυτού. Είναι φθαρμένα και γερασμένα από κάθε άποψη και όμως επιμένουν να το παλεύουν. Δεν παραδίδουν τη σκυτάλη σε νεώτερους, σε άλλους, σε καινούριους, σε νιοφερμένους. Τους λίγους που βρίσκουν τους χρησιμοποιούν σαν προκάλυμμα για να κρυφτούν από πίσω. Αρνούνται να αλλάξουν γενιά. Επιμένουν σε μια αέναη διασωληνωμένη γεροντοκρατία.

Ακόμη και στο περιθώριο, στους αριστεριστές, το πηδάλιο κρατούν μια χούφτα γερόντια, από τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης. Αλλά αυτοί είχαν την πονηράδα να αναδείξουν ένα μειράκιο πούναι πιο γέρος απ’ τους ίδιους.

Οι πολίτες δεν αναγνωρίζουν το πρόσωπό τους με τις αντιφάσεις και τις αδυναμίες τους σε αυτούς τους ανθρώπους, Αυτό είναι το πιο κρίσιμο στοιχείο. Τους βλέπουν σαν ξένους. Πιο ξένους κι απ’ τη Μέρκελ κι απ' τον Σόιμπλε κι από τον Ολάντ. Γι' αυτό αναζητούν τους εξωγήινους.

Για την ώρα μόνο ο συντηρητικός πόλος σχηματίζεται με μια σχετική σαφήνεια (μάλλον από τύχη) αλλά βαθιά γερασμένος, διεφθαρμένος, απολίτιστος κι ανίκανος να εμπνεύσει με ένα σχέδιο και μια ηγεσία για τη χώρα.

Οι άλλοι δύο ή τρεις πόλοι είναι σε διαρκή αναβρασμό. Καταγράφονται προσπάθειες, κινήσεις, νέα κόμματα. Και αυτό αφήνει το δημοκρατικό κενό, στο οποίο μεγαλώνει το περιθώριο.

Θα προλάβουν; Θα προλάβουμε; Νομίζω πως ναι. Πρέπει. Δεν έχουμε άλλη επιλογή.


Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος