Ούτως ή άλλως, η Ελλάδα δεν έχει τη γεωπολιτική θέση, μέγεθος και ισχύ της Τουρκίας, ούτε το αυταρχικό σύστημα της γείτονος, που θα της επέτρεπε (ακόμη και να ήθελε, που καλώς δεν θέλει) μια άλλη θεώρηση των πραγμάτων. Δεν μπορεί να συμπεριφέρεται σαν σε ανατολίτικο παζάρι, όπως η γειτονική χώρα.
Αυτό είναι ένα το κρατούμενο. Ας το θεωρήσουμε δεδομένο.
Από εκεί και πέρα, το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι μέρος της Δυτικής Συμμαχίας, και πρωτίστως της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου και ανήκει γεωγραφικά, οικονομικά, πολιτικά, θεσμικά, συνεπάγεται την υποχρέωσή της να έχει τη δική της άποψη για τα συμφέροντα της Δύσης και πρωτίστως της Ευρώπης, στην οποία ανήκει. Ακόμη περισσότερο, όταν τα συμφέροντα αυτά είναι ζωής και θανάτου. Πολέμου και ειρήνης. Οικονομικής ή περιβαλλοντικής επιβίωσης. Σταθερότητας του άμεσου περιβάλλοντός της, της οικονομίας και της δημοκρατίας της.
Αυτή την άποψη οφείλει να την εκφράζει, με τους τρόπους που είναι απαραίτητοι, να συντάσσεται με εκείνες τις δυνάμεις της Δύσης που έχουν παρόμοια θέση και συμφέροντα, για να πετύχει το καλύτερο για την άμεση γειτονιά της και για την Ευρώπη. Αλλά και για τις αξίες που υπερασπίζεται μακροπρόθεσμα.
Γιατί, ας μην γελιόμαστε, δεν ταυτίζονται πλήρως οι στρατηγικές επιλογές και τα συμφέροντα όλων των ισχυρών παικτών της Δύσης, των ΗΠΑ, της Μεγάλης Βρετανίας, του Καναδά, της Ευρωπαϊκής Ένωσης (της Γαλλίας, Γερμανίας, Ισπανίας, Ιταλίας, Ολλανδίας, για να μιλήσουμε για τους βαρύνοντες εταίρους), των Δημοκρατικών χωρών της νοτιοανατολικής Ασίας, όπως η Αυστραλία ή η Νέα Ζηλανδία. Δεν ταυτίζονται φυσικά ακόμη περισσότερο ούτε με αυτά της Ινδίας, των χωρών της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής, της Νοτιοανατολικής Ασίας.
Δεν ταυτίζονται ούτε και οι μέθοδοι για την επίτευξη των στρατηγικών στόχων πάντα. Ούτε υφίστανται όλοι με τον ίδιο τρόπο τις συνέπειες των μεγάλων γεωπολιτικών επιλογών που για δικούς τους λόγους, τόσο στρατηγικής όσο και εσωτερικής ισορροπίας, μεταξύ των δικών τους λόμπυ συμφερόντων, κάνουν οι ΗΠΑ. Οι επιπτώσεις είναι πάντα ασύμμετρες.
Δεν κάνει λιγότερο δυτικούς ή αντιαμερικανούς για παράδειγμα τους Γάλλους, τους Γερμανούς, και άλλους δυτικούς συμμάχους που είχαν προειδοποιήσει για τις δραματικές συνέπειες της δεύτερης τυχοδιωκτικής εισβολής των ΗΠΑ στο Ιράκ, μαζί με την Αγγλία, την Ιταλία και την Ισπανία, η οποία αποσταθεροποίησε όλη την περιοχή και άνοιξε την πόρτα στον διάβολο. Είχαν δίκιο, όπως αποδείχθηκε τελικά. Και οι φίλοι Αμερικανοί θα έπρεπε να τους το αναγνωρίσουν και να μάθουν να ακούνε περισσότερο τους συμμάχους τους.
Ούτε κάνει αντιδυτικούς και αντιαμερικανούς όλους τους Ευρωπαίους που υπερασπίστηκαν τη συμφωνία για τον έλεγχο των πυρηνικών του Ιράν και την ενσωμάτωση της χώρας στο διεθνές σύστημα, την οποία επίσης τυχοδιωκτικά κατήγγειλε η προηγούμενη αμερικανική διοίκηση. Με αποτέλεσμα αφενός την ενίσχυση των πιο ακραίων φωνών στο Ιράν, και αφετέρου σήμερα, με τη ρήξη με τη Ρωσία, να είναι εκτός δυτικής αγοράς ένας από τους σημαντικότερους εναλλακτικούς παρόχους αερίου και αργού, συμβατού με τις ευρωπαϊκές ανάγκες.
Ούτε είναι αναγκαστικά αντιδυτικοί και αντιευρωπαίοι κι εχθροί των Ουκρανών όσοι στήριξαν τη διπλωματική προσπάθεια του Μινσκ για την εξεύρεση μιας ειρηνικής λύσης που μεσοπρόθεσμα θα ενίσχυε σταδιακά την ευημερία και ασφάλεια και ισχύ της Ουκρανίας, εάν είχε πετύχει έναν βιώσιμο συμβιβασμό με μικρότερο ανθρώπινο, οικονομικό ή και εδαφικό κόστος. Ο χρόνος δεν θα δούλευε εναντίον των Ουκρανών στην περίπτωση αυτή. Ποτέ δεν δουλεύει ο χρόνος εναντίον του πιο παραγωγικού τρόπου ζωής και σκέψης, ακόμη και σε μη ιδανικές συνθήκες, όπως έδειξε η επιτυχημένη παραγωγική κι εμπορική επιχειρηματικότητά τους πριν τον πόλεμο σε πολλούς τομείς.
Καλά λοιπόν θα κάνουν και οι Έλληνες να λένε, διπλωματικά, τη δική τους γνώμη μαζί με τους Ευρωπαίους εταίρους τους, χωρίς εκβιαστικό χαρακτήρα αλλά με θετικό πρόσημο για το καλό της Δύσης. Δεν το γνωρίζει μόνο ο πατριάρχης με τα συμπλέγματά του όπως όλοι, αυτό το καλό σε μια οικογένεια.
Η αδέξια και καουμπόικη πολλές φορές αμερικανική πολιτική των τελευταίων τριών δεκαετιών αποδείχθηκε ολοένα και λιγότερο σοφή για την προάσπιση των δυτικών αξιών και συμφερόντων. Και περισσότερο από όσο αντέχει η δυτική συμμαχία αλλά και η ίδια η χώρα, ανερμάτιστη, με υπερβολικές παρεμβάσεις σε περιπτώσεις που δεν χρειάζονταν και υπερβολική αδράνεια εκεί όπου χρειάζονταν να παρέμβουν. Πολιτική χωρίς επαρκές βάθος και διεθνή νομιμοποίηση, υποκινούμενη από ιδεολογήματα της εσωτερικής πολιτικής διαπάλης, πρόσκαιρους στόχους κι επιλογές που επέφεραν μεγάλο ανθρώπινο, πολιτικό και οικονομικό κόστος σε τεράστιες περιοχές του πλανήτη. Επιδιώκοντας την πρόσκαιρη διατήρηση της ηγεμονίας του δολαρίου και της τεχνοοικονομικής κυριαρχίας δια της επίδειξης της στρατιωτικής ισχύος, εν τέλει αδυνατίζουν την ηγεμονία των δυτικών αξιών και τα έθνη που τις έχουν υιοθετήσει ως φορείς αρχών δικαίου και παιδείας, δηλαδή αρχών που ισχύουν ίδια για όλα τα κράτη.
Η επιλογή αυτή μεσοπρόθεσμα δεν είναι βιώσιμη. Αρκεί μια ματιά στον χάρτη για να καταλάβουμε το γιατί. Τα 7/8 των 8 δισεκατομμυρίων του πληθυσμού του πλανήτη, 7 στους 8 ανθρώπους, κατοικούν σε χώρες που δεν βρίσκονται στη Δύση με τη στενή Αμερικανοευρωπαϊκή έννοια.
Εκεί βρίσκονται και τα μεγαλύτερα αποθέματα των φυσικών πόρων, ενέργεια, πρώτες ύλες, δυνατότητες παραγωγής. Αυτό το μέρος του κόσμου αναπτύσσεται ταχύτερα. Με διάφορους τρόπους και συστήματα. Δημοκρατίες, όπως οι πιο πολλές στη Νότια Αμερική, στην Ινδία σε μεγάλες χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας, κάποιες μεγάλες και στην Αφρική, όπως η Νότια Αφρική, καπιταλιστικές δεσποτείες κυρίως στην Ασία όπως η Κίνα, το Βιετνάμ, καπιταλιστικές μοναρχίες στη Μέση Ανατολή και όλα τα ενδιάμεσα.
Η μάχη για την ψυχή (όπως και για την ευμάρεια και την ασφάλεια) της Δύσης, είναι πρώτα από όλα μια μάχη για τη διασύνδεση, κατανόηση, αποδοχή, παράλληλη ειρηνική εξέλιξη και αλληλεπίδραση με τις αναδυόμενες δυνάμεις, κοινωνίες και οικονομίες. Η απόπειρα τεχνοοικονομικής και στρατιωτικής κυριαρχίας και επιβολής επί των 7/8 του πλανήτη, που διαθέτουν πλέον και τεχνογνωσία και τους πόρους να ακολουθήσουν δικούς τους δρόμους είναι αδιέξοδη. Η επιλογή που έχουμε είναι ανάμεσα στη συνεννόηση και την αλληλοκαταστροφή. Είτε μέσω οικονομικών πολέμων, είτε μέσω στρατιωτικών συγκρούσεων, ή της επιτάχυνσης από απραξία, όσο ασχολούμαστε με τα υπόλοιπα, της περιβαλλοντικής αλλαγής με τρόπο αναπόδραστο.
Με δυο λόγια. Ναι, ανήκουμε στη Δύση χωρίς καμία αμφιβολία. Για τον λόγο αυτό πρέπει και να στεκόμαστε και να μιλάμε όταν χρειάζεται σαν δυτικοί με ευρεία αντίληψη του κόσμου. Περήφανα κι ελεύθερα να παρουσιάζουμε τεκμηριωμένα την άποψή μας συμμετέχοντας στον διάλογο εντός της Δύσης.
Ο Έλληνας Πρωθυπουργός έχει μια σημαντική, ίσως μοναδική ευκαιρία στην επίσκεψή του στις ΗΠΑ να φωτίσει διπλωματικά αυτή την οπτική, αυτή τη συμμαχία αξιών, την αντίστοιχη στρατηγική της Δύσης σε έναν νέο κόσμο όπου δεν είναι δυνατή η απόλυτη κυριαρχία κανενός ούτε η επιδίωξή της. Όπως και τη σημασία της οπτικής αυτής για τη μεγάλη και φίλη χώρα.
Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος
No comments:
Post a Comment