Είπε αυτά που περίμεναν οι ακροατές του, το αμερικανικό establishment, να ακούσουν. Τόνισε την πλήρη υποστήριξη στην πολιτική των ΗΠΑ στο Ουκρανικό, της οποίας η Ελλάδα ανέλαβε το κόστος που της αναλογεί χωρίς κάποιο προφανές όφελος, οπότε προετοίμασε το έδαφος να μιλήσει έμμεσα γι' αυτό, την απειλή για τη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ από τον Τουρκικό αναθεωρητισμό. Μίλησε για την υπογραφή της νέας αμυντικής συμφωνίας, τη δημιουργία των νέων σταθμών LNG και την ευθυγράμμιση με την πολιτική ενεργειακού ελέγχου της Ανατολικής Μεσογείου από τις ΗΠΑ, αναγνωρίζοντάς τους πρωτεύοντα ρόλο και περιορίζοντας τον East Med σε αγωγό ρεύματος. Aνέπτυξε πλήρως τις βαθιές σχέσεις Ελλάδας-ΗΠΑ από την ίδρυσή τους, για να καταλήξει να διατυπώσει προσεκτικά τα δυο ζητήματα που απασχολούν την Ελλάδα: τα ελληνοτουρκικά, της Kύπρου περιλαμβανόμενης, τον εξοπλισμό της γείτονος, και από την άλλη την πιθανότητα αμερικανικών επενδύσεων στην Ελλάδα.
Δεν παρέλειψε επίσης, ορθά, έστω και διακριτικά να αναφερθεί στα τρέχοντα προβλήματα των δημοκρατιών, των ΗΠΑ σε μεγαλύτερο πλέον βαθμό, την αύξηση της επιρροής του λαϊκισμού με το παράδειγμα της Αθηναϊκής Δημοκρατίας. Xωρίς όμως να μπει στην εσωτερική κρίσιμη συζήτηση των ΗΠΑ, αν οι θεσμοί τους λειτουργούν αποτελεσματικά μετά από διακόσια χρόνια για να αντιμετωπίσουν τη διάβρωση της δημοκρατίας και τις αυταρχικές τάσεις.
Όσο μπορούσε πιο διακριτικά μίλησε για πολυμέρεια στη λήψη αποφάσεων, αφού αναγνώρισε την αμερικανική ηγεμονία.
Οτιδήποτε άλλο το αμερικανικό βαθύ κράτος θα το έβλεπε με καχυποψία σε μια περίοδο που η συνέχιση της ηγεμονίας του, που αποτελεί τον υπ' αριθμόν ένα στρατηγικό του στόχο (τουλάχιστον σε ένα μεγάλο μέρος του πλανήτη, αποκόβοντας το άλλο μέρος ως ''απέναντι'') δεν μπορεί να υποστηριχθεί έξω από μια στρατηγική αντιπαράθεσης Aνατολής-Δύσης. Στην οποία αναζητούνται αφενός πρόθυμοι ''κακοί΄΄ και συνεπώς ''καλοί'' ηγούμενοι, καθείς στην πλευρά του.
Η όλη επιχείρηση, όμως, αν τη δει κανείς από απόσταση, δεν άνοιξε τους αναμενόμενους διαύλους ευρείας απήχησης στο αμερικανικό κοινό, μέσω των μεγάλων ΜΜΕ, που πρόσκεινται και στα δυο κόμματα, που ελάχιστα ασχολήθηκαν με το γεγονός και τα λοιπά δίκτυα, τηλεοράσεις, εκπομπές μεγαλύτερης ακροαματικότητας κλπ.
Ούτε άγγιξε ιδιαίτερα τα ανεξάρτητα think tanks και opìnion makers που επηρεάζουν σε μόνιμη βάση την αμερικανική πολιτική. Εκτός από το Hill δεν βρήκα κάποια σοβαρή και σημαντική αναφορά στο γεγονός της επίσκεψης του Έλληνα πρωθυπουργού και στα διαμειφθέντα σε αυτήν. Και στον Ελληνικό αγγλόφωνο και ελληνοαμερικανικό τύπο.
Είναι αυτή η ευρύτερη δημοσιότητα όμως που κάνει το αμερικανικό establishment να υφίσταται την πίεση της κοινής γνώμης για τα ελληνικά θέματα. Δεν ξέρω αν έριχνε καμία πιο συγκεκριμένη κορώνα για τον πληθωρισμό, που απασχολεί τους Αμερικανούς, όσο και τους Έλληνες βέβαια, αν θα είχε καλύτερη τύχη από πλευράς δημοσιότητας. Θα δυσαρεστούσε σίγουρα όμως μέρος των οικοδεσποτών του.
Γενικώς, σιωπή.
Μεγαλύτερη σιωπή από προγενέστερες επισκέψεις του ίδιου ή άλλων Ελλήνων πρωθυπουργών στις ΗΠΑ. Αυτό βάζει μάλλον και το πλαίσιο της επίσκεψης όπως το φαντάστηκαν οι οικοδεσπότες: το αμερικανικό εκλογικό ημερολόγιο, με τις εκλογές του Νοεμβρίου για το Κογκρέσο και την αναγκαιότητα κάθε ψήφου για τη σημερινή πλειοψηφία, που δύσκολα θα παραμείνει. Αλλά και για κάποιους από τη μειοψηφία που έχουν να αντιμετωπίσουν την Τραμπική δεξιά. Και αναζητούν τις ψήφους των Ελληνοαμερικανών.
Φαίνεται ότι η επίσκεψη, ενέπλεξε κυρίως όσους από τους παράγοντες νομίζουν οι Αμερικανοί πολιτικοί πως μπορούν να ασκήσουν κάποια επιρροή στους Αμερικανούς ομογενείς. Στον βαθμό που κρίνουν ότι επηρεάζονται από έναν Έλληνα Πρωθυπουργό που θέτει ορισμένα ζητήματα της Ελλάδας και συναντιέται με ορισμένους πολιτικούς, από τον αρχιεπίσκοπο και την τοπική εκκλησία και άλλους παράγοντες της ομογένειας.
Πέραν αυτού δεν φαίνεται να υπήρξε αμερικανική πρόθεση ανοίγματος της συζήτησης για τα θέματα ελληνικού ενδιαφέροντος στο ευρύ αμερικανικό κοινό, πρόκλησης ευρύτερου ενδιαφέροντος ή προς άλλες κοινότητες think tanks και stakeholders.
Δεν κρίθηκε μάλλον παραγωγικό κάτι τέτοιο στο παρόν στάδιο της αμερικανικής στρατηγικής. Η οποία εξυπηρετείται επαρκώς, ελέγχοντας γραφειοκρατικά μόνο, χωρίς άχρηστες πιέσεις από τα ΜΜΕ και την κοινή γνώμη, τα πιθανά ανταλλάγματα και στήριξη στην Ελλάδα, ώστε να μην απειλείται πολύ άμεσα από την Τουρκία, αλλά να απειλείται τόσο ώστε να συνεχίσει να εξοπλίζεται αρκετά, με πολύ μεγάλο κόστος.
Ώστε να διαθέτει μια πολεμική μηχανή σε ετοιμότητα αναγκαία μεν στην ίδια σε σχέση με την Τουρκία, αλλά βεβαίως χρήσιμη στην αμερικανική στρατηγική στην περιοχή, την οποία αλλιώς δεν θα διατηρούσε.
Σημειώνεται ότι, εάν με έναν μαγικό τρόπο λύνονταν τα ελληνοτουρκικά θέματα και η Τουρκία έβρισκε συμφέροντα έναν στρατηγικό συμβιβασμό στο Αιγαίο και την Κύπρο που θα μετέτρεπε τη σχέση με την Ελλάδα σε σχέση θετικού αθροίσματος μέσω του εμπορίου και της διασύνδεσης, η μεν Τουρκία θα είχε άλλους λόγους να συνεχίσει να εξοπλίζεται ώστε να ασκήσει περιφερειακή στρατηγική μεσαίας δύναμης σε άλλες κατευθύνσεις, η Ελλάδα όμως όχι τόσους. Ενώ θα είχε πολύ μικρότερη ανάγκη την αμερικανική παρέμβαση και παρουσία για να κρατιούνται οι ισορροπίες. Και η πολιτική της θα προσαρμόζονταν αναλόγως.
Εν κατακλείδι, ο πρωθυπουργός έκανε μια πολύ καλή προσπάθεια. Είχε μια εξαιρετική παρουσία στις ΗΠΑ, μίλησε στο συναίσθημα, την άμεση λογική και συμφέροντα του αμερικανικού establishment.
Ελάχιστα όμως του επιτράπηκε να φθάσει σε διαύλους άμεσης επιρροής του ευρύτερου εκλογικού σώματος και των opinion makers των ΗΠΑ. Τόσο που αν αύριο γινόταν μια τουρκική εισβολή σε ένα μικρό νησί στο Αιγαίο ή ένα θερμό επεισόδιο, ελάχιστοι Αμερικανοί θα μπορούσαν έστω να καταλάβουν ελάχιστα το πρόβλημα ή να εντοπίσουν καν που βρίσκεται αυτό. Αφήνοντας στην πολιτική ηγεσία όλο το περιθώριο να το χειριστεί κατά το δοκούν και το συμφέρον.
Σε αντίθεση με την Ουκρανία, που ''δουλεύτηκε'' δημόσια για καιρό το θέμα.
Κατά κάποιον τρόπο ο Πρωθυπουργός πήρε ό,τι καλύτερο από αυτή την ευκαιρία που του δόθηκε, με δεδομένο το πλαίσιο και τα όρια. Χωρίς όμως να κάνει βήματα, δεν είχε προετοιμάσει το περιθώριο άλλωστε ούτε και μπορούσε πιθανότατα, δεδομένων των συγκυριών και της χρονικής στιγμής, για την αλλαγή αυτού του πλαισίου, στην κατεύθυνση της μόνης εναλλακτικής προοπτικής, που είναι η εμβάθυνση της Ευρωπαϊκής αυτόνομης αμυντικής και στρατηγικής συνεργασίας.
Συγχαρητήρια επομένως για την επιτυχή και ρεαλιστική παρέμβασή του παρά τις εγγενείς δυσκολίες και αμερικανικούς περιορισμούς του εγχειρήματος.
Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος
No comments:
Post a Comment