Εκλογικός κύκλος και πρόωρες εκλογές

Δεν είναι ούτε υγιές ούτε παραγωγικό για μια δημοκρατία να μην τηρείται σχεδόν ποτέ ο εκλογικός κύκλος. Ακόμη περισσότερο όταν οι εκλογές γίνονται σε στιγμή συναισθηματικής φόρτισης με αφορμή ένα μονοθέμα, ένα σκάνδαλο, σήμερα την παρακολούθηση, άλλοτε το Βατοπέδι, όποιο και να είναι αυτό.

Δεν ήταν καθόλου καλή η διαδικασία και γι' αυτό ούτε το αποτέλεσμα των πρόωρων εκλογών του 2009, που έγιναν βιαστικά από τον τότε Πρωθυπουργό Καραμανλή, με κεντρικό θέμα το "σκάνδαλο" του Βατοπεδίου αντί για την οικονομική διαχείριση και τη χρεοκοπία. Αναπόφευκτα, η κυβέρνηση που εξελέγη ήταν απονομιμοποιημένη να λάβει τα μέτρα που έπρεπε, γιατί ο απολογισμός της προηγούμενης και οι προτάσεις των κομμάτων δεν είχαν γίνει. Ο πολίτης δεν είχε καταλάβει πόσο μεγάλο ήταν το πρόβλημα και τις επιλογές που είχε μπροστά του.

Πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα στο πολιτικό μας σύστημα εάν ο πρώην πρωθυπουργός αναλάμβανε να διαχειριστεί την κρίση που δημιουργήθηκε. Και εξηγούσε στον λαό την κατάσταση.

Στον απλό πολίτη όλα φαίνονταν παράλογα, γιατί κανείς δεν είχε βρεθεί στην υποχρέωση να του πει την αλήθεια. Κυρίως μάλιστα αυτός επί της ηγεσίας του οποίου προκλήθηκε η χρεοκοπία.

Ο επόμενος Πρωθυπουργός, έφτιαξε μια κυβέρνηση Φρανκεστάιν, μαζεύοντας μερικούς παλιούς και νέα τεφαρίκια από εδώ κι από εκεί, σε ένα κόμμα που με τα χρόνια είχε γίνει επίσης κόμμα του Φρανκεστάιν. Με αυτήν προσπάθησε να χειριστεί την πρώτη χρεοκοπία της χώρας μετά από δεκάδες χρόνια. Κόπηκαν οι ραφές και διαλύθηκε στα εξ ων συνετέθη.

Σύρθηκε όσο κράτησε, απέναντι στην οπορτουνιστική αντιπολίτευση του Σαμαρά, στο άλλο κόμμα του Φρανκεστάιν, στον πανικό του προέκυψε μια ιδέα για ένα σκανδαλώδες δημοψήφισμα, το οποίο τα στελέχη του ευτυχώς απέτρεψαν, συνεργάστηκε τελικά με την αντιπολίτευση, έβαλαν έναν σοβαρό άνθρωπο Πρωθυπουργό, τον Λουκά Παπαπαδήμο, που όμως του τράβηξαν και τα δυο κόμματα το χαλί στην πιο κρίσιμη περίοδο. Για να ξαναγίνουν εκλογές και τελικά να εκλεγεί πρώτα Πρωθυπουργός αφομοιώνοντας το κύριο κόμμα της κεντροαριστεράς, λόγω της κρισιμότητας της κατάστασης, ο κύριος Σαμαράς. Κι έπειτα, όταν τελικά κι αυτός κατέρρευσε, όπως κατέρρευσε, καταλήξαμε να εκλεγεί ο λαϊκισμός του κ. Τσίπρα στην εξουσία και να κάνει ανενδοίαστα το σκανδαλώδες δημοψήφισμα που είχε αποτραπεί λίγο καιρό νωρίτερα, για να αντιμετωπίσει το κόμμα του και τις ψευδείς προσδοκίες που είχε ο ίδιος καλλιεργήσει. Του οποίου το αποτέλεσμα αναγκάστηκε να ανατρέψει ο ίδιος με νέες πρόωρες εκλογές, ώστε να επαναφέρει τη χώρα σε κάποια ομαλότητα και να μην του σκάσει στα χέρια.

Η κυβέρνηση μετά από αυτό εξάντλησε σχεδόν την τετραετία της. Στο διάστημα αυτό έκανε πάρα πολλά πράγματα με τα οποία διαφωνώ. Όμως εφάρμοσε ένα πρόγραμμα, αρκετά πλήρως, αυτό που συμφώνησε με τους δανειστές. Πέτυχε και κάποια, ελάχιστα, που συνέβαλαν στη βελτίωση της θέσης της χώρας και τα δικαιώματα των πολιτών της. Έκανε σοβαρότατες πατάτες, το Μάτι, την Νοβάρτις. Και για τα μεν και για τα δε κρίθηκε. Επιτυχίες και αποτυχίες. Όπως κρίθηκε.

Για τους ίδιους λόγους δεν νομίζω ότι οι εκλογές εν θερμώ για ένα κυρίαρχο θέμα, εάν δεν είναι ζήτημα για το οποίο χρειάζεται νέα νομιμοποίηση μια πλειοψηφία, υπήρξαν ποτέ παραγωγικές. Οι πολίτες δεν έχουν χρόνο να κρίνουν το σύνολο του έργου, να θυμηθούν επιτυχίες και αποτυχίες, υποσχέσεις και έργα. Κυρίως δεν τους δίνεται η ευκαιρία να επιλέξουν για το μέλλον από την αντιπαράθεση ιδεών και προγραμμάτων των κομμάτων. Να κατανοήσουν την πραγματικότητα στα αλήθεια!

Ψηφίζουν χωρίς σκέψη υπό το κράτος του θυμού, της βιασύνης και της συναισθηματικής φόρτισης.

Γι' αυτούς τους λόγους νομίζω ότι και η παρούσα κυβέρνηση πρέπει να έχει το κουράγιο να ολοκληρώσει τον τετραετή κύκλο της. Να βελτιώσει τη δημοκρατία με αυτό. Θα είναι μεγάλη προσφορά.

Να δώσει χρόνο ώστε οι πολίτες να συζητήσουν τον απολογισμό της. Τα σημαντικά θετικά που πέτυχε, τα έκτακτα που αντιμετώπισε, αυτά που δεν κατόρθωσε ή δεν επιδίωξε σε σχέση με το πρόγραμμά της, τα μικρά και μεγαλύτερα λάθη και τις παραλείψεις της, όπως το -σημαντικό- τωρινό με την ΕΥΠ.

Κυρίως όμως να ξεδιπλώσουν όλες οι παρατάξεις με ψυχραιμία το πρόγραμμα και τις προτάσεις τους για την επόμενη τετραετία.

Να ψηφίσουν οι πολίτες όπως πρέπει για το μέλλον, όχι το παρελθόν. Να γίνει συζήτηση προς τα πού θέλουμε να κινηθεί η χώρα για τα επόμενα τέσσερα χρόνια, και ρεαλιστικά μέχρι πού μπορεί να φτάσει. Δημόσιος διάλογος. Αντιπαράθεση προτάσεων.

Ο κ. Μητσοτάκης φυσικά θα αντιμετωπίσει έντονη αντιπολίτευση από τον κ. Ανδρουλάκη. Ας το αποδεχθεί και, κυρίως, ας το αποδεχτούν οι οπαδοί και οι φίλοι του. Ας μην επιχειρούν να απαξιώσουν τον αντίπαλο με ανόητες προσωπικές επιθέσεις.

Βάλσαμο είναι αυτό για τη Δημοκρατία. Χρειάζονται δυο εναλλασσόμενοι πόλοι σταθερότητας. Δεν φτάνει ένας. Όταν έρθει η ώρα να αφήσει την Κυβέρνηση, είναι σημαντικό ποιος θα είναι αξιωματική αντιπολίτευση για να αναλάβει. Φυσικά δεν είναι καθόλου υποχρεωτικό, όπως το αντιμετωπίζουν μερικοί, να συγκυβερνήσει το ΠΑΣΟΚ με τη ΝΔ. Ούτε και αναγκαίο είναι να μη γίνει. Ούτε είναι το μόνο βιώσιμο σχήμα.

Αυτό θα το κρίνουν τελικά οι πολίτες. Ανάλογα τα αποτελέσματα όταν γίνουν εκλογές και το εκλογικό σύστημα που θα τα μετασχηματίσει σε έδρες. Τις προτάσεις, τις θέσεις, τις συγκλίσεις και τις εναλλακτικές τους.

Το βασικό είναι να περιοριστεί ο χώρος του λαϊκισμού, τόσο στα αριστερά όσο και στα δεξιά.

Αυτό μπορεί να γίνει μόνο όταν τα δυο κόμματα-κορμοί της Δημοκρατίας, αυτό που αντιπροσωπεύει την Κεντροαριστερά και αυτό που αντιπροσωπεύει την Κεντροδεξιά, συγκρούονται και εναλλάσσονται. Όχι όταν συγκυβερνούν. Αυτό πρέπει να είναι η εξαίρεση, όχι ο κανόνας. Τουλάχιστον σε ένα σύστημα ενισχυμένης αναλογικής. Γιατί τότε η αντιπολίτευση περνάει στα χέρια τσαρλατάνων. Τους τσαρλατάνους, τύπου ΣΥΡΙΖΑ, ή Καμμένους, ή Βελόπουλους κοκ. Τα ρεύματα που εκφράζουν όμως οι Τσαρλατάνοι είναι υπαρκτά. Οφείλουν τα σοβαρά κόμματα να τους αφομοιώσουν καταλλήλως και ενδεχόμενα να συγκυβερνήσουν με κάποιους από αυτούς, εάν είναι αναγκαίο, αλλά από θέση ισχύος.

Δεν έκανε κακό στην Ισπανία η συγκυβέρνηση Σοσιαλιστών-Ποδέμος, ούτε η αντίστοιχη στην Πορτογαλία. Οι σοσιαλιστές όμως ήταν σε θέση ισχύος. Και περιόρισαν τους καιροσκοπισμούς. Δεν ήταν το μικρό κόμμα. Μειώθηκε έτσι η επιρροή των Ποδέμος.

Θα τους διαδεχτεί πιθανότατα η Κεντροδεξιά. Που ξαναβρίσκει τις δυνάμεις της από τα λάθη, τις παραλείψεις αλλά και την έλλειψη νέων ιδεών από τους σοσιαλιστές. Με ισχυρό εταίρο το κεντροδεξιό κόμμα και όχι τη λαϊκίστικη και πιο ακραία δεξιά.

Θετικό θα είναι επίσης. Οι "καλοί" και "σοβαροί", για να τους ακολουθήσουν περισσότεροι, δεν πρέπει να βρίσκονται μαζί αλλά απέναντι.

Να προτείνουν διαφορετικούς κατά τι δρόμους. Να αντιπαρατίθενται έντονα. Να αισθάνεται ο πολίτης ότι είναι διαφορετικοί. Πως οι διαφορετικές επιλογές που προτείνουν είναι ρεαλιστικές και υπαρκτές. Ενώ να μη βάζουν στην αντιπαράθεσή τους αυτά που είναι δεδομένα και απαραίτητα για όποια κατεύθυνση: την επιδίωξη οικονομικής σταθερότητας και τη διεθνή θέση της χώρας. Να αντιπαρατίθενται σε όλα τα άλλα που τους χωρίζουν.

Από αυτή την άποψη, στη σωστή κατεύθυνση είναι το ανέβασμα των τόνων από τον κ. Ανδρουλάκη απέναντι στη ΝΔ και η άρνηση να γίνει εκ προοιμίου και αυτοκτονικά το μικρό κεντροαριστερό κόμμα που στηρίζει τη ΝΔ όποτε δεν έχει πλειοψηφία.

Ο κ. Ανδρουλάκης επιδιώκει τη θέση της Αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ευχόμαστε να τα καταφέρει. Θα είναι καλό για τον τόπο. Καλό για τον ίδιο και το κόμμα του, θα μπορεί να ηγηθεί συντομότερα ή πιο αργά μιας σοβαρής κυβερνητικής πλειοψηφίας. Καλό και για την όποια κυβέρνηση έχει απέναντί του. Οι αγορές και οι πολίτες επενδύουν σε μια χώρα που ξέρουν πως αυτός που θα έλθει μετά δεν θα πισωγυρίσει τη χώρα. Δεν θα θέσει σε κίνδυνο τα βασικά. Καλή αντιπολίτευση θα είναι και η ΝΔ.

Στη σωστή κατεύθυνση είναι και η επιμονή του Πρωθυπουργού ότι θα ολοκληρωθεί κανονικά ο εκλογικός κύκλος και η Κυβέρνηση θα κριθεί από το έργο της (αρνητικά / θετικά) και κάθε κόμμα από τις προτάσεις του για την επόμενη τετραετία. Όχι από ένα συγκυριακό γεγονός ή ένα σκάνδαλο. Ελπίζω να μην αλλάξει γνώμη.

Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος