Οι μεγάλες επιδημίες δεν είναι σπάνιο
φαινόμενο στην ιστορία της ανθρωπότητας. Το ακριβώς αντίθετο. Από την επιδημία
που, σύμφωνα με τον Σαμουήλ, έπληξε τους Φιλισταίους που έκλεψαν από τα τέκνα
του Ισραήλ την κιβωτό με τις πέτρινες πλάκες με τις δέκα εντολές χαραγμένες από
το χέρι του Θεού, στην αρρώστια που είχε κατά τον Θουκυδίδη ξεκινήσει από την
Αιθιοπία, διέσχισε την Αίγυπτο και τη Λιβύη για να ξεκληρίσει το ένα τρίτο του
πληθυσμού της αρχαίας Αθήνας στη μέση του Πελοποννησιακού πολέμου και μαζί και
τον ηγέτη της, τον σοφό Περικλή.
Από τις επανερχόμενες επιδημίες στους
μακρούς χρόνους της Ρώμης του Αντωνίνου, του Βυζάντιου του Ιουστινιανού, του
Μεσαίωνα, ως τη μεγάλη πανδημία, τον Μαύρο Θάνατο, που θέρισε πάνω από τον μισό
πληθυσμό της Κίνας και τον μισό πληθυσμό της Ευρώπης σε τέσσερα χρόνια. Η Νότια
Ευρώπη κυριολεκτικά ερήμωσε χάνοντας το 75 – 80% του πληθυσμού της από τη
βουβωνική πανώλη. Ο Πάπας Κλήμης ο 6ος επιβίωσε κλεισμένος σε ένα τείχος από
φωτιά για πολλές εβδομάδες, την ίδια ώρα που η κοινή γνώμη κατηγορούσε τους
εβραίους για την επιδημία (ναι, πάλι αυτούς) κι εξαπέλυε πογκρόμ εναντίον τους
και εναντίον των μαγισσών, ενώ γύρω φίλοι, συγγενείς, γείτονες χόρευαν
σπρωγμένοι από τους σπασμούς της βουβωνικής πανώλης τον αποτρόπαιο Χορό του
Θανάτου. Σκεφτείτε το σήμερα, σαν να ξέρετε πως στην πολυκατοικία σας, στη
γειτονιά σας, στη δουλειά σας, που μπορεί τότε νάταν κάπου στη Μασσαλία ή στη
Νάπολη, ότι αργά ή γρήγορα έξι ή επτά στους δέκα θα φύγουν. Από αγαπημένους κι
από άγνωστους, Κι αν μείνετε ζωντανοί, θα μείνετε με όσους, λίγους, επιζήσουν
και τις μνήμες αυτού που κάποτε υπήρξε ο κόσμος σας.
Κι έπειτα, ως το 19ο αιώνα και τον 20ο,
η πανδημία της Ισπανικής γρίπης που θέρισε εκατό εκατομμύρια ανθρώπους με
προτίμηση στους νέους, που είχαν επιβιώσει από τα χαρακώματα του Μεγάλου
Πολέμου. Κι έκτοτε επανέρχεται σε παραλλαγές κάθε χρόνο εκκολαπτόμενη στο
οικοσύστημά μας, στη βιομάζα που συνιστούμε εμείς μαζί με το περιβάλλον μας,
που μας μεταμορφώνει και το μεταμορφώνουμε, κάθε φορά ένας ιός διαφορετικός και
παραλλαγμένος.
Και πάλι, το 1980, αυτός ο άλλος
παράξενος ιός που η γενιά μου μεγάλωσε μαζί του κι έδειχνε να έχει σεξουαλικές
προτιμήσεις, σαν να τον είχε στείλει κάποιος εκδικητικός Θεός που φοβόταν τον
έρωτα, ο HIV, που πήρε εκατοντάδες χιλιάδες νέους στην Αμερική και την Ευρώπη
και πολύ περισσότερους στην Αφρική.
Η φύση παίζει με τις παραλλαγές το
παιχνίδι της επιβίωσης. Κάθε στιγμή αμέτρητα τρισεκατομμύρια γονίδια
διασταυρώνονται σε άπειρους συνδυασμούς, μεταλλάσσονται αναβράζοντας, ενώνονται
και χωρίζουν στα μυστήρια χημικά τους, στην απρόβλεπτη βιολογία τους, και
δημιουργούν αυτό που είμαστε και αυτό που θα γίνουμε. Το όμορφο και το άσχημο,
το υγιές και το ασθενές, την αναγέννηση και την καταστροφή, τη διαρκή μετατροπή
σε κάτι άλλο, την επιβίωση και την εξαφάνιση. Κάθε λεπτό παίζεται η μοίρα μας
στα ζάρια ενός πανίσχυρου θεού, ενός μικρού παιδιού-βασιλιά, όπως λέει ο
Ηράκλειτος. Κάθε δευτερόλεπτο γυρίζει ο τροχός της ζωής σύμφωνα με νόμους που
μας διαφεύγουν κι όμως είναι εκεί, κρυμμένοι στο κιτάπι της Τύχης, κι ορίζονται
οι επιζώντες και οι προς αφανισμό.
Σήμερα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας
έχει σημάνει παγκόσμιο συναγερμό καθώς ένας άλλος ιός, ο Έμπολα, ένας φριχτός
αιμορραγικός πυρετός, επανέρχεται σε τακτικές εξάρσεις στη μήτρα της ζωής στην
Αφρική. Έχει ήδη εξαπλωθεί για πρώτη φορά σε τέτοια έκταση σε αρκετές χώρες.
Σχολεία κλείνουν, υπηρεσίες σταματούν, η καθημερινότητα αλλάζει ρυθμούς.
Αν το δει κανείς για λίγο από αυτή την
οπτική, πόσο ανόητη μπορεί νάναι τούτη η ανθρωπότητα! Πόσο εκτυφλωτικά λαμπερή
η ανθρώπινη βλακεία!
Πόσο λίγος και φοβισμένος είναι κάθε
ένας από εμάς τους υποτίθεται homo sapiens, που αθροίζουν «ορθολογικές
συμπεριφορές» κατά τους καημένους τους συναδέλφους μου οικονομολόγους που δεν
σκαμπάζουν τελικά τίποτε από χρόνο και από ιστορία!
Πόσο μελαγχολικά είναι ετούτα τα
φευγαλέα όντα που σκοτώνονται για μερικά τετραγωνικά χιλιόμετρα γης, που μισούν
ο ένας τα χνώτα του άλλου γιατί κάτι τους χαλάει, κάτι τους μυρίζει, γιατί
κάπως αλλιώς προσκυνούν τους Θεούς και τους φόβους τους, κάπως διαφορετικά, αλλά
τόσο ίδια τελικά, μοιράζονται τους ρυθμούς, τις μουσικές και το σώμα τους!
Πόσο μάταια όλα τα F-16 των ισχυρών και
οι φονικοί πύραυλοι των μανιασμένων! Πόσο φτηνές οι φιλοδοξίες κάθε πολιτικάντη
και κάθε μωροφιλόδοξου εξουσιαστή! Πόσο ανούσιες και φοβισμένες φαντάζουν οι
κραυγές του μίσους για τον γείτονα, τον διπλανό, τον απέναντι, για τη χαρά του
άλλου, σαν αυτή τη σκοτεινή φιγούρα της Γυναίκας της Ζάκυθος, που οικτίρει και
κατατρέχει το μόνο που τελικά μπορεί να ζεστάνει και να καταπραΰνει το σώμα και
την ψυχή από τον φόβο του θανάτου: μια στάλα ομορφιά, ένα καλό φαγητό, ένα
ποτήρι κρασί, οι ήχοι της μουσικής, το ανθρώπινο άγγιγμα, λίγες ζεστές λέξεις
από τους ποιητές, το μοίρασμα, μια αγκαλιά από ένα άλλο πλάσμα του είδους μας.
Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος
Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος
No comments:
Post a Comment