Η καταπραϋντική φαντασίωση της "εθνικής ταυτότητας"

Μόνο όποιος δεν έχει να επιδείξει από την προσωπικότητά του κάτι ανάλογο με τις φιλοδοξίες του - και κατά βάθος το συναισθάνεται όταν αντιμετωπίζει τον κόσμο - προτάσσει αυτό που ο ίδιος θεωρεί «εθνική του ταυτότητα». Τούτο είναι ένα πράγμα που νομίζει (ο άμοιρος) πως δεν χρειάζεται να το κερδίσει, πως είναι κάτι που του ανήκει δικαιωματικά, διότι μιλά μια γλώσσα, κουτσά-στραβά, χειρονομεί με έναν τρόπο και κατοικεί σε έναν τόπο. Γιατί έτυχε να είναι το παιδί των γονιών του και να γεννηθεί λίγα χιλιόμετρα νοτιότερα ή ανατολικότερα από εκεί που γεννιούνται οι «άλλοι».

Μέσω της «εθνικής του ταυτότητας» ο πάσχων ανακουφίζει τη δική του ανεπάρκεια, την έλλειψη λάμψης του πνεύματος και βάθους της δικής του παιδείας, εξισορροπεί την ανασφάλεια του είναι του. Αρπάζεται από αυτήν όπως ο σχιζοφρενής από τη φαντασίωσή του ή ο πνιγμένος από τα μαλλιά του, για να οικοδομήσει έναν κόσμο που του φαίνεται ασφαλέστερος, όπου ο ίδιος είναι πιο αποδεκτός, έναν χάρτινο πύργο από τραπουλόχαρτα - ή ακόμη χειρότερα ένα σκοτεινό σύμπαν που συνωμοτεί εναντίον του.

Και λίγο-λίγο, όταν αυτή η φαντασίωση απλώνεται, αφήνει πίσω τα αθώα χρόνια της νεότητας και γίνεται συλλογική, τότε μια ολόκληρη κοινωνία γλιστράει αργά και ανεπαίσθητα στην παράνοια του εθνικισμού, δηλαδή στην αποδοχή της αδυναμίας της. Εγκαταλείπει την προσπάθεια να πετύχει κάτι αληθινά σπουδαίο και αφήνεται στην παρακμή της. Όχι όμως ως συνειδητή επιλογή, αλλά ως αποτέλεσμα της αποτυχίας της. Ως ασυνείδητη αντίδραση απελπισίας απέναντι στην προελαύνουσα πραγματικότητα.

(Σκέψεις περπατώντας στις - σχεδόν - Χριστουγεννιάτικες Βρυξέλλες, τέλος Νοεμβρίου του '14, μετά από μια εβδομάδα αξιολόγησης ερευνητικών προτάσεων από και με εκατοντάδες επιστήμονες από όλη την Ευρώπη. Ανάμεσά τους και δεκάδες Έλληνες που δεν έχουν κανένα λόγο μήτε τίποτε να φοβούνται ούτε και να φθονούν).

Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος

Εικόνα: ανθισμένη λεβάντα, γνωστή για τις καταπραϋντικές της ιδιότητες