- Με τι ασχολείσαι;
- Υπήρξα νομικός σε διεθνείς οργανισμούς, στην UNESCO στον ΟΑΣΑ...
- Ααα, ωραία, εγώ έκανα …κ.λπ
- Γύρισα πάλι στην πόλη μου, στη Βαρκελώνη, γιατί οι γονείς μου χρειάζονται φροντίδα… Έχω μείνει όμως σε πολλές πόλεις… για καιρό, λόγω δουλειάς.
Κουβέντα…
Μετά τις πρώτες συζητήσεις και κάμποσα ποτηράκια από ένα ανακουφιστικό κόκκινο κρασί, το φέρνει ο λόγος στις πόλεις που ζήσαμε, ανάμεσα σε αυτές το Παρίσι, όπου είχα ζήσει κι εγώ. Κοινές μνήμες από τόπους, πού έμεινες, πού έβγαινες και τα σχετικά. Εκείνος για σπουδές σε ένα καθολικό σχολείο από νωρίς, από έφηβος, μετά σπουδές, διδακτορικό, δέκα χρόνια κ.λπ.
Ωραία πόλη, καθένας με τις μνήμες, όμορφες και άσχημες. Παρέες, έξοδοι, νεανικές τρέλες. Κουβέντα για τους πιο άγριους καιρούς. Κι εκεί η συζήτηση σκοτεινιάζει, τα πράγματα που θέλουμε να ξεχάσουμε ή που απωθούμε, για τη βία και τον φόβο. Αλλά κυρίως γι' αυτό που μας καταδιώκει.
Απομόνωση και ανάγκη εξομολόγησης.
- Ξέρεις, ναι, μια φορά είχαμε βγει άλλοι τρεις φίλοι κι εγώ… - δισταγμός - μετά από ποτά περπατώντας για να γυρίσουμε, την γειτονιά μας βράδυ, είδαμε μια γυναίκα να τη μαχαιρώνουν … μπορεί να ήταν πόρνη…ίσως και όχι.
- Ααα, ωραία, εγώ έκανα …κ.λπ
- Γύρισα πάλι στην πόλη μου, στη Βαρκελώνη, γιατί οι γονείς μου χρειάζονται φροντίδα… Έχω μείνει όμως σε πολλές πόλεις… για καιρό, λόγω δουλειάς.
Κουβέντα…
Μετά τις πρώτες συζητήσεις και κάμποσα ποτηράκια από ένα ανακουφιστικό κόκκινο κρασί, το φέρνει ο λόγος στις πόλεις που ζήσαμε, ανάμεσα σε αυτές το Παρίσι, όπου είχα ζήσει κι εγώ. Κοινές μνήμες από τόπους, πού έμεινες, πού έβγαινες και τα σχετικά. Εκείνος για σπουδές σε ένα καθολικό σχολείο από νωρίς, από έφηβος, μετά σπουδές, διδακτορικό, δέκα χρόνια κ.λπ.
Ωραία πόλη, καθένας με τις μνήμες, όμορφες και άσχημες. Παρέες, έξοδοι, νεανικές τρέλες. Κουβέντα για τους πιο άγριους καιρούς. Κι εκεί η συζήτηση σκοτεινιάζει, τα πράγματα που θέλουμε να ξεχάσουμε ή που απωθούμε, για τη βία και τον φόβο. Αλλά κυρίως γι' αυτό που μας καταδιώκει.
Απομόνωση και ανάγκη εξομολόγησης.
- Ξέρεις, ναι, μια φορά είχαμε βγει άλλοι τρεις φίλοι κι εγώ… - δισταγμός - μετά από ποτά περπατώντας για να γυρίσουμε, την γειτονιά μας βράδυ, είδαμε μια γυναίκα να τη μαχαιρώνουν … μπορεί να ήταν πόρνη…ίσως και όχι.
Φωνή που αρχίζει να τρέμει.
- …;
- Φύγαμε, ναι, φύγαμε, φύγαμε τρέχοντας, έντρομοι, γυρίσαμε στο δωμάτιο. Πήραμε ένα ταξί και φύγαμε τρέχοντας… φοβηθήκαμε … -προσπάθεια αυτοδικαιολόγησης μάταιη - ήμαστε μικροί, 14-15, δεν θυμάμαι, παιδιά, έφηβοι. Όχι, ίσως στα 16 ήμαστε τελικά…. Γυρίσαμε και δεν είπαμε τίποτε σε κανέναν… Φοβηθήκαμε… …
- …
- Τι θα κάναμε; σκεφτήκαμε. Είχαμε εξετάσεις σε δυο μέρες, θα μας καλούσαν... ίσως και να μας κατηγορούσαν γιατί δεν βοηθήσαμε... ίσως να μας έδιωχναν… να βρισκόμαστε μπλεγμένοι… Δεν μιλήσαμε σε κανέναν… Όμως εδώ το έχω... δεν μπορώ να το ξεχάσω… το θυμάμαι όπως τώρα… δεν το έχω πει…
Τριάντα χρόνια μετά, βούρκωσε, σαν να συνέβη χτες στον άνθρωπο αυτόν. Μια φευγαλέα στιγμή δειλίας. Η (δίκαιη, άδικη;) ενοχή για εκείνη τη μια στιγμή πόσο βαθιά μπορεί να βάλει το μαχαίρι, για να κρατήσει τόσα χρόνια ανοιχτή την πληγή; Τόσο για να την αφηγηθεί σε έναν σχεδόν άγνωστο, ένα βράδυ ανοιξιάτικο, μισομεθυσμένος σε ένα μπαρ… σαν να βγαίνει η ψυχή …
Οι άσχημες πράξεις είναι το εύκολο. Να χτυπήσεις, να κλέψεις, να σκοτώσεις ακόμη. Τις αποδέχεσαι, μετανιώνεις, ζητάς συγγνώμη, συμφιλιώνεσαι με το γεγονός, γίνεσαι κάποιος άλλος καλύτερος ή βουτάς παραπάνω στο κακό. Οι παραλείψεις, στον καθένα χωριστά αλλά και στα σύνολα, και στα έθνη, είναι το πιο βαθύ παράπονο, ο πιο βαθύς καημός. Γιατί μένουν μετέωρες, κουβαλάνε ένα βασανιστικό "αν". Τι θα είχε συμβεί, πώς θα είχανε πάει τα πράγματα ΑΝ.. Αν είχαμε κάνει κάτι άλλο, αν είχαμε αντιδράσει εμείς που έτυχε να το δούμε... Την ώρα που συντελούνταν το κακό...σε έναν άνθρωπο, σε πολλούς, στους φίλους, σε ένα έθνος. Αν είχαμε έγκαιρα, τη στιγμή που έπρεπε, συμπεριφερθεί αλλιώς. Αν δεν είχαμε φοβηθεί για εμάς, αν δεν είχαμε βαρεθεί, αν δεν είχαμε αποφύγει να ρισκάρουμε τη βολή μας ή και τη ζωή μας, αν είχαμε αξιολογήσει διαφορετικά τις προτεραιότητες και τις αξίες, αν κάναμε αυτό που έπρεπε, αυτό που οφείλαμε.
Ίσως να ήταν μια ζωή διαφορετική, δική μας ή κάποιου άλλου ή όλων, ίσως να ήταν μια άλλη ιστορία. Μια ιστορία κάπως καλύτερη. Ίσως, μπορεί και όχι, μπορεί να είχαμε αποτύχει. Σίγουρα όμως θα ήταν πιο συνεπής, πιο ανθρώπινη, πιο γενναία, με λιγότερο βάρος. Όμως εντέλει αδοκίμαστη, ανεκπλήρωτη, απόμεινε εκεί σωριασμένη, να μας βαραίνει (αμφιβολία σκληρή πιο πολύ από τη βεβαιότητα), χωρίς να μπορεί πια να δικαιολογηθεί μήτε να αντιστραφεί, ασήκωτη μνήμη, στον πάγκο την ψυχής. Μέχρι να δοθεί (αν ποτέ δοθεί ) μια δεύτερη ευκαιρία.
Ανησυχητική μνήμη, μνήμη αγρύπνιας. Γιατί κάθε στιγμή μας μπορεί να είναι μια τέτοια στιγμή.
Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος
- …;
- Φύγαμε, ναι, φύγαμε, φύγαμε τρέχοντας, έντρομοι, γυρίσαμε στο δωμάτιο. Πήραμε ένα ταξί και φύγαμε τρέχοντας… φοβηθήκαμε … -προσπάθεια αυτοδικαιολόγησης μάταιη - ήμαστε μικροί, 14-15, δεν θυμάμαι, παιδιά, έφηβοι. Όχι, ίσως στα 16 ήμαστε τελικά…. Γυρίσαμε και δεν είπαμε τίποτε σε κανέναν… Φοβηθήκαμε… …
- …
- Τι θα κάναμε; σκεφτήκαμε. Είχαμε εξετάσεις σε δυο μέρες, θα μας καλούσαν... ίσως και να μας κατηγορούσαν γιατί δεν βοηθήσαμε... ίσως να μας έδιωχναν… να βρισκόμαστε μπλεγμένοι… Δεν μιλήσαμε σε κανέναν… Όμως εδώ το έχω... δεν μπορώ να το ξεχάσω… το θυμάμαι όπως τώρα… δεν το έχω πει…
Τριάντα χρόνια μετά, βούρκωσε, σαν να συνέβη χτες στον άνθρωπο αυτόν. Μια φευγαλέα στιγμή δειλίας. Η (δίκαιη, άδικη;) ενοχή για εκείνη τη μια στιγμή πόσο βαθιά μπορεί να βάλει το μαχαίρι, για να κρατήσει τόσα χρόνια ανοιχτή την πληγή; Τόσο για να την αφηγηθεί σε έναν σχεδόν άγνωστο, ένα βράδυ ανοιξιάτικο, μισομεθυσμένος σε ένα μπαρ… σαν να βγαίνει η ψυχή …
Οι άσχημες πράξεις είναι το εύκολο. Να χτυπήσεις, να κλέψεις, να σκοτώσεις ακόμη. Τις αποδέχεσαι, μετανιώνεις, ζητάς συγγνώμη, συμφιλιώνεσαι με το γεγονός, γίνεσαι κάποιος άλλος καλύτερος ή βουτάς παραπάνω στο κακό. Οι παραλείψεις, στον καθένα χωριστά αλλά και στα σύνολα, και στα έθνη, είναι το πιο βαθύ παράπονο, ο πιο βαθύς καημός. Γιατί μένουν μετέωρες, κουβαλάνε ένα βασανιστικό "αν". Τι θα είχε συμβεί, πώς θα είχανε πάει τα πράγματα ΑΝ.. Αν είχαμε κάνει κάτι άλλο, αν είχαμε αντιδράσει εμείς που έτυχε να το δούμε... Την ώρα που συντελούνταν το κακό...σε έναν άνθρωπο, σε πολλούς, στους φίλους, σε ένα έθνος. Αν είχαμε έγκαιρα, τη στιγμή που έπρεπε, συμπεριφερθεί αλλιώς. Αν δεν είχαμε φοβηθεί για εμάς, αν δεν είχαμε βαρεθεί, αν δεν είχαμε αποφύγει να ρισκάρουμε τη βολή μας ή και τη ζωή μας, αν είχαμε αξιολογήσει διαφορετικά τις προτεραιότητες και τις αξίες, αν κάναμε αυτό που έπρεπε, αυτό που οφείλαμε.
Ίσως να ήταν μια ζωή διαφορετική, δική μας ή κάποιου άλλου ή όλων, ίσως να ήταν μια άλλη ιστορία. Μια ιστορία κάπως καλύτερη. Ίσως, μπορεί και όχι, μπορεί να είχαμε αποτύχει. Σίγουρα όμως θα ήταν πιο συνεπής, πιο ανθρώπινη, πιο γενναία, με λιγότερο βάρος. Όμως εντέλει αδοκίμαστη, ανεκπλήρωτη, απόμεινε εκεί σωριασμένη, να μας βαραίνει (αμφιβολία σκληρή πιο πολύ από τη βεβαιότητα), χωρίς να μπορεί πια να δικαιολογηθεί μήτε να αντιστραφεί, ασήκωτη μνήμη, στον πάγκο την ψυχής. Μέχρι να δοθεί (αν ποτέ δοθεί ) μια δεύτερη ευκαιρία.
Ανησυχητική μνήμη, μνήμη αγρύπνιας. Γιατί κάθε στιγμή μας μπορεί να είναι μια τέτοια στιγμή.
Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος
Εικόνα: "Man in a Chair", by Lucian Freud, 1983-85
No comments:
Post a Comment