Thursday, October 22, 2015

Η παιδεία και η μπανανία


Share/Bookmark
Η επιβολή ΦΠΑ στις ιδιωτικές εκπαιδευτικές δαπάνες είναι μια ακραία εκδοχή από τις συνήθεις πρακτικές ενός αρπακτικού κράτους σε μια εντελώς στρεβλωμένη αγορά και, κυρίως, σε μια αυστηρά ταξική κοινωνία, με στεγανά μεταξύ των κυρίαρχων στρωμάτων και των υπολοίπων, τα οποία προσπαθεί με κάθε τρόπο να διατηρήσει. Γράφαμε το 2013, με αφορμή τις τότε απεργιακές αντιδράσεις ("Κι αν έχουν δίκιο και οι εκπαιδευτικοί;" ):

«Η δημόσια δαπάνη για την παιδεία στην Ελλάδα (στοιχεία 2011) ήταν το 4,08,% του ΑΕΠ έναντι του 5,34% του Ευρωπαϊκού μέσου όρου, 5,77% της Ολλανδίας ή 5,25% της Ιρλανδίας και 7,79% της Δανίας. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει όμως ότι, ενώ η δημόσια δαπάνη για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση στη χώρα μας είναι σχεδόν στις τελευταίες θέσεις, η δημόσια δαπάνη για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, με τα γνωστά θαυμαστά αποτελέσματα, βρίσκεται πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στο 0,91% του ΑΕΠ, ποσοστό ίσο με της Γερμανίας και όχι πολύ μακριά από αυτό της Ισπανίας ή της Ολλανδίας.

Το 2008, σύμφωνα με μελέτη του ΚΑΝΕΠ της ΓΣΕΕ, τα νοικοκυριά δαπάνησαν ποσό 0,6 δις ευρώ για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση και 1,75 δις ευρώ για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, δηλαδή περίπου το 1% του ΑΕΠ, μόνο για αυτές τις κατηγορίες.

Η στατιστική αυτή, όμως, μάλλον υποτιμά την πραγματικότητα, καθώς είναι δύσκολο να υπολογιστούν οι δαπάνες των νοικοκυριών για ιδιαίτερα μαθήματα, φροντιστήρια και λοιπές άτυπες δαπάνες. Αν λάβει κανείς υπόψη το μέσο κόστος ανά οικογένεια για ξένες γλώσσες, φροντιστήρια, άλλα μαθήματα, καλλιτεχνικά, δαπάνες για σπουδές και δαπάνες διαβίωσης στο εξωτερικό ή πόλεις της Ελλάδας άλλες από τον τόπο κατοικίας του φοιτητή, χωρίς δημόσια σίτιση, χωρίς φοιτητικές εστίες κλπ σε συνάρτηση με το σύνολο των μαθητών και φοιτητών της χώρας, η συνολική ιδιωτική δαπάνη δεν θα ήταν παράτολμο να εκτιμηθεί σε ποσοστό αρκετά πάνω από το 2% του ΑΕΠ, ανεβάζοντας έτσι τη συνολική δαπάνη της ελληνικής κοινωνίας για την Παιδεία στο ύψος της Φινλανδικής ή Δανέζικης.

Στις περισσότερες χώρες η ιδιωτική δαπάνη για το σύνολο της Παιδείας είναι εξαιρετικά χαμηλότερη..... Ενδεικτικά, στη Φινλανδία δεν ξεπερνά το 0,2%, στην Ισπανία το 0,7% και εκεί όπου είναι σχετικά υψηλή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στα ιδιωτικά τριτοβάθμια ιδρύματα, όπως στο Ηνωμένο Βασίλειο (τα οποία βεβαίως συνεισφέρουν στην καταγραφή και μέρους της Ελληνικής ιδιωτικής δαπάνης στη βρετανική οικονομία) ή σε άλλους ειδικούς παράγοντες.»

Αυτό ακριβώς το παράλληλο εκπαιδευτικό σύστημα καθίσταται αναγκαίο ιδιαίτερα για τα πιο αδύναμα στρώματα της Ελληνικής κοινωνίας διότι το Δημόσιο σχολείο, ο μεγάλος ενσωματωτής στην Ελλάδα και σε κάθε χώρα που διασφαλίζει την ισότητα ευκαιριών και την ευκαιρία ανέλιξης όλων των νέων ανθρώπων, ανεπαρκώς χρηματοδοτούμενο και κακά οργανωμένο δεν παρέχει προς όλους τις υπηρεσίες που απαιτούνται. Αυτές που είναι δεδομένες σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες.

 Αντιθέτως,
 - είναι σχεδιασμένο για να εξυπηρετεί μόνον τους υπαλλήλους (κυρίως δημόσιους) των οποίων η εργασία τελειώνει στις δυόμισι το μεσημέρι, ασύμβατο τελείως με το ωράριο της συντριπτικής πλειοψηφίας των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα,
 - δεν παρέχει πλήρη εκπαίδευση, όπως υποστήριξη στη μελέτη των παιδιών (ώστε ο ελεύθερος χρόνος τους επιστρέφοντας στο σπίτι να είναι πράγματι ελεύθερος), καλή εκπαίδευση ξένων γλωσσών, αθλήματα, ιδιαίτερα γνωστικά αντικείμενα και δεξιότητες.

Έτσι, η συντριπτική πλειοψηφία μέσων και φτωχότερων οικογενειών (και όχι μόνον οι εύπορες, όπως ψευδώς ισχυρίζεται η Κυβέρνηση) ΥΠΟΧΡΕΩΝΟΝΤΑΙ σε πολύ υψηλές ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ιδιωτικές δαπάνες για την εκπαίδευση των παιδιών τους και για τη φύλαξή τους κατά τη διάρκεια της εργασίας τους.

«Η ιδιωτική δαπάνη συντηρεί στην Ελλάδα ένα παράλληλο εκπαιδευτικό σύστημα σε κόστος, όχι όμως αυτοτελές σε λειτουργία, όπως στα υπόλοιπα κράτη, αλλά συμπληρωματικό του δημόσιου συστήματος με το οποίο διαπλέκεται. Μεγάλο μέρος της δαπάνης δεν αφορά ιδιωτικά σχολεία ή ιδιωτικά Πανεπιστήμια αλλά εκπαίδευση που θα έπρεπε να παρέχεται ή υποτίθεται πως παρέχεται από το δημόσιο σχολείο (όπως ξένες γλώσσες, ειδικά μαθήματα κλπ) ή - και κυρίως - εκπαίδευση συναρτημένη με τον εξεταστικό ρόλο του δημόσιου σχολείου (φροντιστήρια)», γράφαμε τότε και ισχύει ακόμη περισσότερο σήμερα.


Αυτή η δαπάνη, που (ανέρχεται περίπου στο 1- 1,5% του ΑΕΠ), αθροισμένη με τη δημόσια φτάνει τη συνολική δαπάνη για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση στο επίπεδο της Δανίας. Είναι όμως βαθιά άδικη, συντηρεί τις ανισότητες ευκαιριών μεταξύ των παιδιών των πλέον εύπορων οικογενειών και των λιγότερο εύπορων ή φτωχών νέων ανθρώπων. Επιβάλλει στα μεσαία και φτωχότερα στρώματα να ξαναπληρώνουν κάτι που έχουν ήδη πληρώσει μέσω των φόρων τους.

Τι κάνει λοιπόν η αυτοαποκαλούμενη «αριστερή» κυβέρνηση;

Προωθεί μήπως την καθολική εφαρμογή του ολοήμερου σχολείου, που παρέχει όλα αυτά που τώρα πληρώνονται από τους πολίτες ατομικά;

Όχι, βέβαια. Φορολογεί με έξτρα φόρο (επιβάλλοντας ΦΠΑ) αυτό το 1-1,5% του ΑΕΠ που αναγκάζονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο να πληρώνουν οι οικογένειες από το υστέρημά τους λόγω της έλλειψης της Δημόσιας Παιδείας, την οποία ήδη πληρώνουν με τους υψηλότατους φόρους τους, ακόμη και οι άνεργοι! Και ήδη το θεωρεί και "τεκμήριο" πλούτου και τους φορολογεί και για αυτό!

Παίρνει μήπως αυτόν τον πρόσθετο φόρο για να βελτιώσει το Δημόσιο σχολείο, να αναβαθμίσει τη λειτουργία και να κάνει καθολικό το ολοήμερο σχολείο ώστε να παρέχει τις υπηρεσίες που παρέχει σε όλες τις πολιτισμένες χώρες;

Όχι, βέβαια. Φρόντισε ήδη από φέτος να δρομολογήσει την κατάργηση  των ολοήμερων σχολείων που υπήρχαν και είχαν αρχίσει να επεκτείνονται σταδιακά! Όπως και το ψηφιακό σχολείο και κάθε άλλη δράση ανάπτυξης της δημόσιας παιδείας. Γιατί, λέει, δεν φτάνουν τα λεφτά!

Διευρύνει το χάσμα και εντείνει τον κοινωνικό αποκλεισμό των μεσαίων και φτωχότερων στρωμάτων από την κοινωνική ανέλιξη, μέσω του αποκλεισμού τους από την πρόσβαση στη γνώση και επομένως στην εξουσία, οικονομική και πολιτική.

Και από πάνω λέγεται πως σχολεία πολυτελείας παραμένουν εκτός της πρόσθετης φορολογίας όντας μη-κερδοσκοπικοί οργανισμοί, όπως το κολλέγιο Αθηνών. Εκεί που η ίδια η φραγκάτη ελίτ στέλνει τα παιδιά της. Και ο αρμόδιος υπουργός / Αντουανέτα, σνομπάρει κιόλας τους φτωχούς που δεν τρώνε παντεσπάνι με τα ψιλά τους.

Πιο ξεδιάντροπη, λατινοαμερικάνικου τύπου άρχουσα τάξη, πιο διεφθαρμένη ακόμη και από εκείνες τις παλιές των μπανανιών (σαν του Μπατίστα ή, πρόσφατα, της Γουατεμάλας), δεν γίνεται!  Χωρίς κανένα φραγμό, πολιτικό, οικονομικό, ηθικό. Μάλλον κι αυτές τις παραδειγματικά διεφθαρμένες ελίτ, που σχεδόν έχουν εκλείψει και στη Λατινική Αμερική πλέον, τις έχει ξεπεράσει προ πολλού.

Γιώργος Γιαννούλης- Γιαννουλόπουλος


Για περισσότερα στοιχεία και αριθμούς βλ. "Κι αν έχουν δίκιο και οι εκπαιδευτικοί;"  http://katoptra.blogspot.com.es/2013/05/blog-post_16.html



No comments:

Post a Comment