Ο κ. Τσίπρας και ο …Μαρξ

Το άρθρο αυτό είχε αφορμή μια ανάρτηση του αγαπητού φίλου κ. Νίκου Νικολαΐδη, Έλληνα αιγυπτιώτη και  Έλληνα του κόσμου, δημιουργού νέων καινοτόμων επιχειρήσεων και ακόμη έφηβου με ανοιχτό μυαλό και ορίζοντες: «Υπολογίζεται ότι για να εκπαιδευτεί ένας επιστήμων κοστίζει στην Οικονομία της χώρας του (και τους γονείς του) περισσότερο από ένα εκατομμύριο Ευρώ. Με 200,000 που μας έφυγαν, σημαίνει ότι χαρίσαμε στη Γερμανία, Αγγλία, ΗΠΑ κ.λπ 200 δισεκατομμύρια... Αλλά, μπράβο μας, δημοσίους υπαλλήλους έχουμε μπόλικους...»  Young,gifted and Greek: Generation G – the world’s biggest brain drain (νέος, ταλαντούχος και Έλληνας. Γενιά Ε – η μεγαλύτερη φυγή εγκεφάλων του κόσμου. 200.000 Έλληνες εγκατέλειψαν τη χώρα από τη στιγμή που χτύπησε η κρίση»,  λέει ο βρετανικός Guardian.

Υπάρχουν δυο είδη οικονομικής σκέψης. Από τη μια όσοι δίνουν προτεραιότητα στα χρηματοοικονομικά και στον γρήγορο πλουτισμό μέσω της κερδοσκοπικής κίνησης κεφαλαίων, τα νομισματικά παιχνίδια, την πονηρή διαχείριση των δανείων, τη χωρίς όριο εκμετάλλευση άμεσα του φυσικού περιβάλλοντος χωρίς υπολογισμό του αυριανού κόστους. Και από την άλλη όσοι θεωρούν ότι ο πλούτος μιας κοινωνίας προέρχεται από την παραγωγική της βάση, που απαιτεί διάρκεια, σταθερότητα, διαρκή καινοτομία και αλλαγή, επένδυση στην παραγωγική γνώση και φαντασία των ανθρώπων, σε σταθερό νομισματικό και χρηματοπιστωτικό περιβάλλον.

Κατά παράξενο τρόπο στη δεύτερη κατηγορία δεν ανήκουν μόνο οι κλασικοί φιλελεύθεροι, οι κεϋνσιανοί, αλλά και ο Μαρξ. Στην πρώτη κατηγορία  ανήκουν σε μεγάλο βαθμό οι νεοκλασικοί και ένα μέρος των διαδόχων τους, οι Αμερικάνοι νεοσυντηρητικοί (που ουσιαστικά προωθούν αυτές τις πολιτικές) και ο… ΣΥΡΙΖΑ. Ο Μαρξ θα ανατρίχιαζε, εάν άκουγε πως το οικονομικό πρόβλημα παραγωγής πλούτου σε μια οικονομία μπορεί να λυθεί ως πρόβλημα χρέους και δανείων χωρίς να αλλάξει η παραγωγική της βάση. Πιθανόν προς μια κατεύθυνση που δεν συμφωνώ, παρωχημένη σίγουρα για τους καιρούς μας. Αλλά σίγουρα η πρώτη σκέψη του θα ήταν η παραγωγή, τα προϊόντα, οι γνώσεις και οι δεξιότητες της εργατικής τάξης της εποχής.

Ο κ. Τσίπρας λέει, λοιπόν, ότι ανησυχεί κι αυτός για το ότι εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι ψάχνουν και βρίσκουν δουλειές σε επιχειρήσεις στο εξωτερικό, από την Ευρώπη, τη Γερμανία, τις σκανδιναβικές χώρες, την Ισπανία,  ως την Αυστραλία, τις ΗΠΑ, τον Καναδά, τη Βραζιλία.

Και τι λέει; Ότι θα τους προσλάβει το Δημόσιο; Μα δεν βρίσκουν δουλειές στο Δημόσιο στις χώρες που πηγαίνουν. Οι περισσότεροι βρίσκουν σε ανταγωνιστικές επιχειρήσεις που εργάζονται και προοδεύουν. Από μικρές, καθημερινές δουλειές έως υψηλότερες θέσεις. Από μικρά καφέ και ξενοδοχεία, μικρομεσαίες επιχειρήσεις,  έως πολυεθνικές εταιρείες, πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα. Ή φτιάχνουν τις δικές τους δουλειές. Μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις που παράγουν, είναι ανταγωνιστικές, πληρώνουν μισθούς, δημιουργούν θέσεις εργασίας, εξάγουν.

Ισχυρίζεται ο κ. Τσίπρας ότι θα αντιστρέψει αυτή την πορεία ερήμωσης. Αυτό, αν διαβαστεί με άλλον τρόπο, ακούγεται κάπως απειλητικό για τους ακόλουθους λόγους.

Διότι το ερώτημα που ανακύπτει είναι τι θα κάνει ο κ. Τσίπρας για να αντιστρέψει αυτή τη φυγή και οι άνθρωποι να έλθουν πίσω με τη θέλησή τους; Ή να μην επιθυμούν να φύγουν για μια καλύτερη ζωή; Τι σχεδιάζει για να έρθουν αυτές οι επιχειρήσεις εδώ ή να γεννηθούνε και να μεγαλώσουν  εδώ; Και μαζί τους νάρθουν και οι δουλειές και οι άνθρωποι;

Θα μειώσει τα γραφειοκρατικά εμπόδια; Θα καταργήσει τους φόρους υπέρ τρίτων; Θα μεταρρυθμίσει την αγορά εργασίας; Θα αποκαταστήσει την ανεξαρτησία από τους πολιτικούς του Τραπεζικού συστήματος  και θα σταματήσει την αφαίμαξή του από το κράτος, ώστε να υπάρχουν κεφάλαια για να δανείζει τις επιχειρήσεις; Θα απελευθερώσει τη δυνατότητα καινοτομίας από τους πολίτες; Θα ανοίξει τις κλειστές αγορές κάθε είδους (δραστηριοτήτων, επιχειρήσεων, επαγγελμάτων); Θα την απελευθερώσει από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό του κράτους; Θα οδηγήσει την εκπαίδευση να στραφεί και να συνδεθεί με την παραγωγική διαδικασία;

Τίποτε από όλα αυτά δεν είναι στο πρόγραμμά του. Είναι ακριβώς τα αντίθετά τους.

Άρα, εάν το εννοεί πραγματικά, απομένει ένας μόνον τρόπος για να εμποδίσει τους ανθρώπους να φεύγουν.  Δοκιμασμένος ως προς τη βέβαιη αποτυχία του μετά από λίγο καιρό.Τα κομμουνιστικά καθεστώτα κατέρρευσαν καθώς οι παραγωγικοί άνθρωποι έφευγαν προς τις περιοχές που παράγεται πλούτος και τους έδιναν τη δυνατότητα να επωφεληθούν παράγοντας και αυτοί για να βελτιώσουν τη ζωή τους. Η μόνη εναλλακτική για να διατηρηθεί το καθεστώς είναι να απομονωθεί μια χώρα.

Είτε συνειδητά, με κουτοπόνηρες  ηθικολογικές δικαιολογίες για να δημιουργήσουν αισθήματα ενοχής, όπως αυτές προς τους ανθρώπους που προσπαθούν να προστατεύσουν την περιουσία τους (που ανήκει σε αυτούς και όχι στο κράτος) και αποσύρουν τις αποταμιεύσεις τους αισθανόμενοι ανασφάλεια στις Ελληνικές τράπεζες. Οι οποίες, δυστυχώς για τις ίδιες, τους καταθέτες και τους δανειολήπτες τους, βρίσκονται σε μια ανασφαλή χώρα με ένα ασταθές, αρπακτικό και αποτυχημένο καθεστώς. 

Ή μπορεί ο εγκλεισμός ενός έθνους να επέλθει ως συνέπεια της πραγματικότητας, λίγο λίγο, ανεπαίσθητα. Να επιβάλει σταδιακά κάθε είδους φορολογικά και διοικητικά εμπόδια στο να φύγει κάποιος από την Ελλάδα, η περιουσία του και αυτός ο ίδιος, πράγμα στο οποίο οι προκάτοχοι του κ. Τσίπρα έστρωσαν ήδη τον δρόμο. Το νομικό και διοικητικό οπλοστάσιο το έφτιαξαν ήδη το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ. Επιβάλλοντας μια μορφή ομηρείας, στην οποία ειδικεύονται τα καθεστώτα που προσπαθούν να συγκρατήσουν τον πληθυσμό τους πιασμένο στον γραφειοκρατικό εφιάλτη τους.  Ένα είδος άυλου τείχους του Βερολίνου. Που είχε προηγηθεί του πραγματικού τείχους, το οποίο κατέστρεψε μια γενιά σε χώρες με πολύ μεγαλύτερη παραγωγική βάση και αγορά από την Ελληνική: εδώ θα μείνετε, θέλετε δεν θέλετε, και θα σας κάνουμε σαν τα μούτρα μας. 

Τρίτος τρόπος δεν υπάρχει. Με ανοιχτά σύνορα ή αλλάζουμε ή αδειάζουμε. Ή, αναγκαστικά, τα σύνορα κλείνουν σταδιακά για τους ανθρώπους, όπως και για κεφάλαια και επιχειρήσεις. Όπως  κλείνουν και οι ορίζοντες και οι ρεαλιστικές προσδοκίες για μια καλύτερη ζωή. Διότι εκεί από όπου κανείς δεν μπορεί να φύγει όποτε θέλει, κανένας δεν έρχεται. Ούτε κεφάλαια, ούτε τεχνογνωσία, ούτε άνθρωποι.

Αυτό κατέληξε παραδόξως να είναι το επιμελώς κρυμμένο δίλημμα ενός λαού, που όποτε κατόρθωσε να ευημερήσει στην ιστορία του, πλούτισε από το εμπόριο, την κίνηση ανθρώπων, γνώσης, αγαθών, χρήματος. Αυτό είναι το πραγματικό, το μοναδικό  δίλημμα,  που σκιάζεται από τις ανούσιες περί χρέους συζητήσεις.

Γιώργος Γιαννούλης-Γιαννουλόπουλος