Ξαφνικά, η ζωή κάποιων τυχερών ή άτυχων απλών ανθρώπων διακόπτεται από ένα δραματικό γεγονός που δείχνει να τους ξεπερνά κατά πολύ. Κάτι σαν αυτό που βάζει έναν μικρό μετανάστη, υπάλληλο ενός περιφερειακού σουπερμάρκετ του Παρισιού, αντιμέτωπο με τραγικά διλήμματα στα οποία πρέπει γρήγορα να αποφασίσει. Και μαζί με αυτά τον μπλέκει στα γρανάζια της ιστορίας.
Σε αυτές τις στιγμές λειτουργούν τα αντανακλαστικά της ψυχής
των ανθρώπων και μόνο. Η κίνησή της από δειλία ή θάρρος, αδιαφορία ή καθήκον,
ατομισμό ή ανθρωπιά και αλληλεγγύη, είναι εντέλει ανεξάρτητη από την τυπική
μόρφωση, την κοινωνική τάξη, τη θρησκεία, το επάγγελμα. Είναι κάτι πολύ
βαθύτερο αυτό που την ορίζει. Είναι ίσως ένα χάδι της μάνας, ή ένα έλκηθρο
παρατημένο όπως αυτό του Πολίτη Κέιν, ή ένα ηλιοβασίλεμα σε μια σκονισμένη πόλη
του Μάλι. Είναι η πάστα του ανθρώπου, αυτό το μικρό καρύδι από συναισθήματα και
αξίες, που φωλιάζει στη ρίζα του εγκεφάλου - ή στην καρδιά, λέγαν άλλοι - και την
κρίσιμη στιγμή κάνει τον αφανή σπουδαίο ή τον σπουδαίο ένα τίποτε. Διότι ο ένας
το περιείχε, ενώ στον άλλον έλειψε.
Ο νεαρός αυτός, που δεν είχε το θάρρος να κοιτάξει την κάμερα
κατά την επίσημη τελετή, χωμένος μέσα σε ρούχα που δεν τα φορούσε αλλά τον φορούσαν, δήλωσε πως το ίδιο θα έκανε αν συνέβαινε πάλι. Πως δεν
είναι ήρωας, αλλά απλά ο Lassana.
Ένας από τα εκατομμύρια νέους ανθρώπους που αναζητούν και δουλεύουν για μια
καλύτερη ζωή σε κάθε γωνιά της Ευρώπης, μακριά από τον τόπο που γεννήθηκαν. Το
παλεύουν ευχαριστημένοι με τις μικρές καθημερινές δυσκολίες, γκρινιάζοντας με
τις μικρές ή μεγάλες αναποδιές, αισθάνονται χαρά με τις μικρές καθημερινές ελπίδες. Μια καλύτερη δουλειά, ένα
καλύτερο περιβάλλον, τα κορίτσια, τα αγόρια, ένας σύντροφος, μια προαγωγή στο μικρό σουπερμάρκετ, μια αύξηση, διακοπές, μια βόλτα για διασκέδαση, μικρά ανθρώπινα σχέδια κι όμως τόσο μεγάλα για τον καθένα. Τόσο σημαντικά όσο τίποτε άλλο για τους ανθρώπους.
Σε αντίθεση με τον κύριο
Lassana Bathily,
οι εξτρεμιστές συνομήλικοί του, που ήταν
πιο ευνοημένοι από την τύχη, Γάλλοι υπήκοοι, δεν φαίνεται να εργάζονταν στο
υπόγειο ενός σουπερμάρκετ, πόσο μάλλον μαζί με εβραίους. Δεν είχαν να ανησυχούν αν είναι σωστά τακτοποιημένα τα προϊόντα στα ράφια, να μην λείπει η ταμπελίτσα, να γεμίζουν τα
γάλατα, να είναι καθαρές οι λάμπες, να μη μένουν ληγμένες crème brûlée στα
ψυγεία και σκόνες πάνω στα κουτάκια με το fois gras. Θέλησαν να ξεκινήσουν από Γενικοί Διευθυντές και παραπάνω. Ηγέτες των ζωών των άλλων. Αυτοδιορισμένοι σωτήρες όλων, τάχθηκαν (όπως πολλοί άλλοι φανατικοί που προηγήθηκαν και θα ακολουθήσουν) υπηρέτες και μοναδικοί εκπρόσωποι μιας Μεγάλης
Ιδέας επί γης. Δοκίμασαν την εθιστική ντρόγα της Μεγάλης εξουσίας, του απόλυτου
δικαιώματος επί της ζωής και του θανάτου όλων, για λογαριασμό των
καταπιεσμένων, της εργατικής τάξης, των μισθωτών, των ολυμπιακών, των
παναθηναϊκών, των χριστιανών, των μουσουλμάνων, των προσβεβλημένων, ακόμη και του
Μεγαλοδύναμου. Και έδειξαν την καταστρεπτική τους δύναμη απέναντι σε κάθε έναν
που δεν έδωσε σημασία και νόημα στην α-νόητη, άδεια και άσκοπη ζωή τους.
Τι απύθμενη δίψα και τι ατέλειωτη πείνα, πόση στέρηση από
μικρές χαρές κι ελπίδες χρειάζεται για να στεγνώσει έτσι η ψυχή του ανθρώπου! Η αυτοκαταστροφική βία αυτού του είδους σκάει από ένα εκρηκτικό μείγμα κενού και απελπισίας.
Πώς
σπρώχθηκαν σε αυτή την ντρόγα; Από μια δυσκολία, μια έλλειψη, μια στραβή ή μάλλον από όλα αυτά μαζί. Ο δολοφόνος του σουπερμάρκετ, Amedy Coulibaly, είχε
εργαστεί παλαιότερα στην COCA COLA. Είχε μάλιστα επισκεφθεί τον τότε Πρόεδρο
Σαρκοζί στο Ελυζέ, μαζί με άλλους, στο πλαίσιο μιας πρωτοβουλίας απασχόλησης, και
είχε πει μετά ότι έλπιζε πως θα του βρει μια δουλειά. Μέχρι να ξαναπέσει στη
μικροπαραβατικότητα και στο μεγάλο έγκλημα στη συνέχεια, ζώντας στο περιθώριο των αστικών ερήμων των banlieues, των ατέλειωτων Παρισινών προαστίων, και να
τον κυριεύσει η οργή και το μίσος. Μπαινοβγαίνοντας
από φυλακή σε φυλακή, δικτυώθηκε και
τελικά παραδόθηκε πλήρως στη δική του Μεγάλη Ιδέα, που γέμισε με (φριχτό)
νόημα μια ορφανή ζωή.
Ο κ. Lassana Bathily, αντίθετα, με τα μικρά του όνειρα, είχε ήδη κάνει αίτηση να λάβει τη Γαλλική υπηκοότητα από το
περασμένο καλοκαίρι. Ίσως να μην ήξερε τi συνέβη στη Γαλλία τη νύχτα του
Αγίου Βαρθολομαίου ούτε ποιους ακριβώς αποκεφάλισαν οι εξεγερμένοι στη Γαλλική
Επανάσταση. Μπορεί να μη γνώριζε και πολύ καλά ποιος είναι ο Ρακίνας και ποιος ο Ντιντερό, ο Saint-Just ή ο Delacroix. Μπορεί και να μη γνώριζε πού ακριβώς πέφτει η πράσινη Οβέρνη και πώς φαντάζουν οι Πύργοι του Λίγηρα καθώς παραλλάσσονται στα νερά του αρχαίου ποταμού. Μπορεί αυτό
που ξέρει να είναι μόνο πως επιθυμεί το κορίτσι του, μια εβραιοπούλα ίσως, όπως
λέει, αφού έτσι ελεύθερα ήταν τα πράγματα ανάμεσα στους νέους ανθρώπους στο
μικρό παρισινό σουπερμάρκετ. Kαι πως θέλει να βοηθήσει την οικογένειά του πίσω στη χώρα
του.
Ήξερε όμως, παρόλα αυτά, κάτι άλλο πολύ σπουδαίο, ίσως το πιο
σπουδαίο από όλα: την κρίσιμη στιγμή να κάνει το σωστό.
Ήξερε να ηγηθεί μιας ομάδας τρομαγμένων ανθρώπων σε μεγάλο
κίνδυνο και να τους προστατέψει όπως μπορούσε.
Ο Πρωθυπουργός Manuel Valls και ο Υπουργός Εσωτερικών
Bernard Cazeneuve απέδωσαν άμεσα στον νεαρό μετανάστη τη Γαλλική υπηκοότητα σε
μια ειδική τελετή, λέγοντάς του ότι πλουτίζει τη Γαλλία, ενώ ο Πρωθυπουργός του
Ισραήλ τον ευχαρίστησε γιατί έσωσε τη ζωή επτά ομοθρήσκων του.
Κι αυτός, με τα χαρακτηριστικά γαλλικά του αφρικάνου μετανάστη της πρώτης γενιάς, ανταπέδωσε
με έναν άτσαλο χαιρετισμό για την
ελευθερία, τη φιλία, την αλληλεγγύη και τη Γαλλία. Και αποχώρησε από τη σκηνή της Ιστορίας, στην οποία έλαμψε για λίγο σαν ένας από εκείνους τους
μικρούς κρυστάλλινους κόκκους άμμου, που αστράφτουν για μερικές στιγμές ανάμεσα στους μεγάλους τροχούς που τρίζουν καθώς παρασέρνουν τις ζωές μας.
Όποια και νάναι η μοίρα του, η ζωή του θα αλλάξει, προς
μια κατεύθυνση ή μια άλλη. Μακάρι να ζήσει πολλά χρόνια για να αφηγείται τις
στιγμές αυτές στα εγγόνια του, σαν παραμύθι για μια περασμένη εποχή που άνθρωποι
σκότωναν ακόμη αθώους ανθρώπους στους δρόμους και στις αγορές, για έναν Θεό, μια Μεγάλη Ιδέα, μια φαντασίωση, μια έλλειψη, μια στέρηση, μια τρέλα.
Γιώργος Γιαννούλης-Γιαννουλόπουλος
Για περισσότερες πληροφορίες, εικόνες και τη συνέντευξη του Lassana Bathily στο BBC δείτε στους ακόλουθους συνδέσμους:
Πρώτη δημοσίευση: marketnews.gr
No comments:
Post a Comment