Μέρα ντροπής για την πολιτισμένη ανθρωπότητα

Σήμερα, 21 Μαΐου του 2015, είναι μέρα ντροπής για την πολιτισμένη ανθρωπότητα.

Παρά τις εκκλήσεις της UNESCO προς τις Κυβερνήσεις και το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για την προστασία της, το αυτοαποκαλούμενο Ισλαμικό Χαλιφάτο κατέλαβε τη μικρή πόλη της Παλμύρας με τα ερείπια της αρχαίας πόλης. Την αρχαία πρωτεύουσα της Αυτοκρατορίας της Βασίλισσας Ζηνοβίας, κατοικημένη από Ελληνιστικά φαντάσματα, νέους που ξεπρόβαλαν ολοζώντανοι από την πέτρα, ψηφιδωτά, εικόνες, τον Ήλιο και τη Σελήνη, εκεί, καταμεσής της ερήμου, στην όαση αυτή που υπήρξε το κέντρο εμπορίου, τέχνης και πολιτισμού, για αιώνες. 

Μόνον όποιος είχε την τύχη, του τόδωσε η ζωή να περιπλανηθεί στην απέραντη αρχαία πόλη, που απλώνεται ατόφια πλάι στην όαση, αυτή την κηλίδα νερού 600 χιλιόμετρα και βάλε από οτιδήποτε κατοικήσιμο ολόγυρα, από τον Ευφράτη κι άλλο τόσα από το πρώτο πράσινο των ακτών της Μεσογείου, μόνο όποιος βρέθηκε εκεί μπορεί να αισθανθεί τo μέγεθος της απειλής για την κληρονομιά της ανθρωπότητας: Τη δική του. Γι' αυτό που περιέχουμε κι αυτό που είμαστε.

Οι Σύριοι υπεύθυνοι του μουσείου δήλωσαν πως πρόλαβαν να μεταφέρουν αγάλματα και ψηφιδωτά από το μουσείο σε ασφαλέστερο σημείο. Όμως η ντελικάτη αρχαία πόλη, καρφωμένη σαν άστρο στην καρδιά της ερήμου σε μια ανέλπιστη όαση, κομβικό σημείο στον δρόμο του μεταξιού, όπου συνέρρεαν Έλληνες, Ρωμαίοι, Φοίνικες...όλες οι φυλές της οικουμένης, διασχίζοντας τον Ευφράτη στον δρόμο για τη Ρώμη, είναι από σήμερα στα χέρια των βαρβάρων. Ο πληθυσμός της πόλης, όσος είχε μείνει, πενήντα χιλιάδες ψυχές, που ζούσαν από τον τουρισμό, το εμπόριο και τις καμήλες, λένε πως εκκενώθηκε. Ανάμεσά τους κατά πάσα πιθανότητα και η οικογένεια των φίλων μου. Για να προστεθούν στα δέκα εκατομμύρια πρόσφυγες που αναζητούν καταφύγιο ανέστιοι στη διαλυμένη χώρα και πέρα από αυτήν.

Δεν ξέρω για τι φοβάμαι περισσότερο. Για τους φίλους που γνώρισα, την οικογένεια και τους οικείους του συζύγου μιας αγαπημένης φίλης, ο οποίος κατάγεται από εκεί όπου γνωρίστηκαν και ερωτεύτηκαν, τις φευγαλέες στιγμές που περάσαμε παρέα μαζί με τους Σύριους κι Ευρωπαίους φίλους μας, στην παγωμένη έρημο, ατέλειωτη κι απρόβλεπτη σαν τη θάλασσα, τα βράδια με τη φωτιά κάτω απ' τ' άστρα λίγο πριν ξεσπάσει ο πόλεμος, ή για τούτες τις πέτρες που διέσχισαν τους αιώνες ολοζώντανες σαν τις μνήμες που κουβαλούν; 

Δεν ξέρω στ' αλήθεια τι με αγγίζει πιο πολύ.

Εκείνο που ξέρω είναι πως αν ο πολιτισμένος κόσμος, η Ευρώπη, η Δύση, επιτρέψουν στα κτήνη να αγγίξουν αυτές τις πέτρες, θα έχουν χάσει, θα έχουμε χάσει, κάτι πολύ βαθύ απ' την ψυχή μας.

Το επόμενο μπορεί νάναι οτιδήποτε, μπορεί να είναι η Αλάμπρα, η Καπέλα Σιξτίνα ή ο Παρθενώνας.

ΥΓ. Το παρακάτω κείμενο πρωτοδημοσιεύτηκε τον Οκτώβριο του 2014. Το αναδημοσιεύω για μια ακόμη φορά, καθώς σήμερα συνέβη το απευκταίο. 
__________

Ενώ εμείς...

Ενώ εμείς ασχολούμαστε με τους Σαμαράδες, τους Βενιζέλους και τους Τσίπρες, όσο μετράμε και ξαναμετράμε και μετράμε και πάλι και δεν μας βγαίνουν τα νούμερα, όπου κι όπως να τα μετρήσουμε, αυτά που μας λείπουν κι όσα μας περισσεύουν, τα ελλείμματα, τους ανέργους, τους 58, τους 300, τους 42, τους 101, τις σταγόνες, τις ψήφους, τα αργύρια, τις μίζες, τα μπικικίνια, τα εκατομμύρια, την τηλεθέαση, τις δημοσκοπήσεις, τους σταυρούς… τα μεγάλα και σπουδαία νούμερα περνούν στα ψιλά των ειδήσεων και, κυρίως, της συνείδησής μας.

Καθώς η ανθρωπιστική κρίση βαθαίνει στη Συρία και φεύγει από κάθε έλεγχο, μια και το καθεστώς φαίνεται αποφασισμένο να πολεμήσει ως το τέλος (κάτι θυμίζει αυτό), πριν λίγες ημέρες το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών ενέκρινε αυστηρό ψήφισμα που απευθύνεται στα αντιμαχόμενα μέρη, με το οποίο διατάσσει την άρση όλων των εμποδίων για τη διάθεση της ανθρωπιστικής βοήθειας.

Μισό εκατομμύριο πρόσφυγες στην Ιορδανία, 600 χιλιάδες στην Τουρκία, ένα εκατομμύριο στον Λίβανο, 223 χιλιάδες στο Ιράκ, 134 χιλιάδες στην Αίγυπτο και 6,5 εκατομμύρια εσωτερικοί πρόσφυγες, σε ένα έθνος 22 εκατομμυρίων ανθρώπων. 100 χιλιάδες νεκροί ήδη και εκατοντάδες χιλιάδες τραυματίες, αγνοούμενοι, βασανιστήρια και απόλυτη βία, εκβιασμοί, βόμβες από αεροπλάνα στις πόλεις, το διεφθαρμένο ολοκληρωτικό καθεστώς προσέφυγε και στα χημικά.

Μετά τις βόμβες, τα χημικά, τα βασανιστήρια, τους εκβιασμούς τις απαγωγές, ο λιμός είναι το νέο πολεμικό όπλο του καθεστώτος.

Η αντίδραση του βασικού συμμάχου τους καθεστώτος, της Ρωσίας, με την απειλή χρήσης βέτο, απέτρεψε κάθε αναφορά σε κυρώσεις σε περίπτωση μη εφαρμογής της απόφασης του Συμβουλίου Ασφαλείας. Το παλιό καλό σκληρό παιχνίδι.

Στη χώρα αυτή με το αρχαίο ελληνικό όνομα και την τεράστια ιστορία ζει ένας από τους πλέον ευγενικούς λαούς του κόσμου. Μαζί με μια πολύ κοντινή μου φίλη και συνυποψήφια στις προηγούμενες εκλογές, η οποία για προσωπικούς λόγους γνώριζε καλά τη Συρία ήδη, βρέθηκα εκεί το 2009, τα Χριστούγεννα, όχι πολύ πριν την έναρξη του πολέμου.

Χάθηκα στα σοκάκια της αρχαιότερης διαρκώς κατοικούμενης πόλης του κόσμου, της Δαμασκού, από την straight street, που μόνο ίσια δεν είναι, όπως λέει και ο Ματθαίος ο Ευαγγελιστής στο μόνο ψήγμα χιούμορ που εντοπίζει κανείς στις Γραφές, στα αστικά σπίτια, το ασύλληπτης ομορφιάς τζαμί των Ομεϊαδών και τα άλλα μνημεία των εκλεπτυσμένων και κοσμοπολιτών αυτών Αράβων της τέχνης και της επιστήμης πριν τους σαρώσουν οι Αββασίδες, το Ελληνιστικό θέατρο της ηφαιστειακής Μπάσρα, τις πράσινες μεσογειακές ακτές του εμπορίου, του σταριού και των αμπελιών, το σχεδόν ανέγγιχτο Κρακ των Φράγκων Ιπποτών, αλλά και καταμεσής της ερήμου, στην όαση της Παλμύρας, το μεγάλο

κέντρο εμπορίου, τον απίστευτο τόπο που άνθησε ένας μοναδικός εκλεπτυσμένος πολιτισμός, ως κι αμέτρητα χιλιόμετρα οδηγώντας μόνος στην έρημο, μέχρι τις ακτές του Ευφράτη, το τεράστιο ποτάμι ζωής στη μέση της ερήμου, όπου γεννήθηκε ο άνθρωπος και ο πολιτισμός όπως τον ξέρουμε, ίσαμε την ακραία αποικία του Ελληνισμού, τη Δούρα Ευρωπό, στα σύνορα με το Ιράκ, ένα από τα απτά παραδείγματα μίξης του ελληνικού πολιτισμού με αυτούς της Ασίας. Μια χώρα που είναι διάσπαρτη από μνημεία της ανθρωπότητας, της κοινής μνήμης της Δύσης και του κόσμου. Που στις όχθες του Ευφράτη είδε την απαρχή των μεγάλων πολιτισμών της ανθρωπότητας.

Γνώρισα φίλους και φίλες Σύριους, οικογένειες που φάγαμε και ήπιαμε μαζί, που γελάσαμε, κουβεντιάσαμε για τα προβλήματά μας, γελάσαμε με τις χώρες μας, μοιραστήκαμε τις ελπίδες και τις σκέψεις μας, τις μικροεπιχειρήσεις και τα σχέδια, νέα παιδιά και μεγαλύτερους, αστούς και καμηλιέρηδες, ένα ανακάτεμα αιώνων με ρίζες ελληνικές, ρωμαϊκές, φοινικικές, αραβικές, με αίμα σταυροφόρων που ρίζωσαν εκεί, τόσο οικείους, φυσιογνωμίες δικές μας ελληνικές, ιταλικές, καταλάνικες, ή ακόμη γαλλικές, ιρλανδικές, κέλτες κοκκινοτρίχηδες στην έρημο στο καφέ Bagdad, στα ταξί, στα χαμάμ, που ήταν πάντα έτοιμοι να προσφέρουν με περισσή ευγένεια, όταν είσαι μόνος να κεράσουν έναν καφέ, να μοιραστούν ένα φρούτο ή το τσιγάρο τους, να βοηθήσουν, να ανοίξουν κουβέντα, με μια λαχτάρα για ζωή, για ελευθερία. Νέα παιδιά, μεγαλύτεροι, κοντινοί όλοι, μια μεσαία τάξη υπό εκκόλαψη, που θύμιζε κάτι από την Ελλάδα την εποχή του '70, κάτω από ένα καθεστώς απίστευτα πιο βίαιο και ολοκληρωτικό.

Πολλοί από αυτούς έχουν υποφέρει, έχουν χάσει ανθρώπους δικούς τους, έχουν ζήσει ανθρώπινα δράματα, έχουν ξεριζωθεί, δεν ζουν πια.

Τώρα η χώρα πνίγεται στο αίμα, τον πόνο και πλέον την πείνα.

Σαν ν’ ακούω ήδη τις σκέψεις ορισμένων (σαν κάποτε άλλοτε μερικών μικρόψυχων ελλαδιτών, που υποδέχονταν αυτούς από τη Μικρασία): "ααα, τώρα θάρθουν και σε μας οι πρόσφυγες; πώς θα το αποφύγουμε; τι θα κάνουμε;"

Όταν όμως αγνοούμε τα σημάδια γύρω μας, τότε τα γεγονότα έχουν την κακή συνήθεια να έρχονται να μας συναντήσουν εμάς τους ίδιους αναπόφευκτα και εκδικητικά. Με τον χειρότερο δυνατό τρόπο.

Και τότε μόνο μας γεννιέται η απορία, όπως μετά τις μεγάλες συμφορές, ατομικές ή συλλογικές. Κλονίζονται οι βεβαιότητές μας. Αλλά ακόμη και τότε, όταν πια μας επιβάλλεται να αντικριστούμε με την πραγματικότητα, ακόμη προσπαθούμε πολλές φορές να διαφύγουμε (αδυναμία του ανθρώπου κι αυτή) με φοβισμένες και κάπως υποκριτικές ερωτήσεις: γιατί να τύχει σ' εμένα αυτό; ποιος να το περίμενε; τι έκανα λάθος; πώς να ξεφύγω τώρα; ποιος φταίει; οι μεγάλες δυνάμεις; οι νεφελίμ; η μοίρα; ο Θεός; το κισμέτ;

Χωρίς να τολμούμε τη σκέψη πως αυτός που φταίει είναι πολύ κοντύτερα απ' ό,τι τολμούμε να φανταστούμε.

Ο φιλελευθερισμός, η ανθρωπιά, η αλληλεγγύη, ο Θεός του καθενός για όσους αισθάνονται έτσι, ακόμη και η κοινή λογική του, εδώ κρίνεται: στην ανθρωπιστική βοήθεια που μπορούμε να προσφέρουμε ενισχύοντας οικονομικά τις οργανώσεις παροχής βοήθειας που δρουν ήδη στην περιοχή, με χιλιάδες ανθρώπους, γιατρούς, επιστήμονες, κοινωνικούς λειτουργούς, προσωπικό υποστήριξης και διανομής βοήθειας, που με αυταπάρνηση δρουν στην εμπόλεμη περιοχή και ανάμεσα στους πρόσφυγες. Για να βγάλουν από την απόλυτη απελπισία εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους που μόλις πριν δυο χρόνια ανήκαν κι αυτοί σε μια μεσαία τάξη, ζούσαν μια κανονική ζωή, με όνειρα και απογοητεύσεις, σε μια πολιτισμένη χώρα, που ήταν πάνω-κάτω σαν κι εμάς. Θα μπορούσαν ίσως να είμαστε εμείς.

Για να ενισχύσουμε επίσης, όπως μπορούμε, την παγκόσμια πίεση για την ανάληψη πρωτοβουλιών για την άμεση αποκατάσταση της ειρήνης, για την ανάληψη δράσης της διεθνούς κοινότητας για την ελευθερία, την ειρήνη και την ανθρωπιά, στην υπέροχη και τόσο αφόρητα οικεία χώρα.

Μοιράζομαι τις εικόνες και τις μνήμες αυτές με την ελπίδα να κινητοποιήσουν όσους ανάμεσά μας αισθάνονται πως έχουν την υποχρέωση απέναντι στη συνείδησή τους αλλά και στο δικό τους μέλλον κάτι να κάνουν.


Γιώργος Γιαννούλης-Γιαννουλόπουλος
 28 Φεβρουαρίου 2014

Στα παρακάτω link θα βρείτε σχετικές πληροφορίες

http://www.cbsnews.com/news/un-renews-call-for-syria-regime-rebels-to-allow-aid-into-yarmouk-camp-for-starving-refugees/

http://www.belfasttelegraph.co.uk/news/world-news/food-aid-cant-meet-syria-demand-29974176.html

http://www.oregonlive.com/today/index.ssf/2014/02/mercy_corps_medical_teams_inte.html

 http://www.bbc.com/news/world-middle-east-26311212