Οι εκλογές στην Τουρκία

Το συντηρητικό φιλο-ισλαμικό κόμμα AKP του Ερντογάν, με υποψήφιο για την Πρωθυπουργία τον μετριοπαθή κ. Νταβούτογλου, έχασε την απόλυτη πλειοψηφία στο Τουρκικό κοινοβούλιο, για πρώτη φορά από το 2002, συγκεντρώνοντας το 40% των ψήφων.  Θα μπορούσε να είναι ένα καλό σημάδι. Οι Τούρκοι θέλησαν να βάλουν τέλος στα σουλτανικά όνειρα του κ. Ερντογάν, ο οποίος προσπαθούσε να μετατρέψει το Σύνταγμα της κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας σε ένα είδος Πουτινικής Προεδρικής δομής στα μέτρα του Σουλτάνου. 

Το λαϊκό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα της αντιπολίτευσης CHP, όμως, δεν επωφελείται από την πτώση, συγκεντρώνοντας μόνο 25% των ψήφων. 

Αντιθέτως, 16% των ψήφων συγκεντρώνει το κόμμα MHP της εθνικιστικής θρησκευτικής ακροδεξιάς, ένα είδος ανεξέλεγκτων Τούρκων, κάπως πιο φανατικό μάλιστα. Ο Ερντογάν θερίζει (όπως και ο δικός μας Σαμαράς, τηρουμένων των αναλογιών υπέρ του πρώτου όσον αφορά τις ηγετικές ικανότητες) αυτό που έσπειρε. 

Ένα άλλο στοιχείο, μάλλον θετικό, παρά τις έντονες επιφυλάξεις που μπορεί να έχει κανείς και δεδομένης της κατάστασης και του αυταρχισμού του καθεστώτος στη γείτονα, είναι ότι για πρώτη φορά το φιλοκουρδικό και εναλλακτικό αριστερόστροφο κόμμα HDP, του κ. Selahattin Demirtas, που φαίνεται πως διαθέτει ηγετικές ικανότητες, εισέρχεται στο κοινοβούλιο περνώντας το ασφυκτικό όριο του 10%, συγκεντρώνοντας το 12% των ψήφων. 

Με δυο λόγια: ενίσχυση των εθνικισμών και των άκρων, μείωση του κέντρου συνολικά, αναγκαστική συνύπαρξη και συνδιαλλαγή με τα άκρα, οσμή αδιεξόδου. 

Αυτά συμβαίνουν όταν οι ηγέτες δεν είναι συνηθισμένοι στη δημοκρατική εναλλαγή, κλείνονται στον εαυτό τους, γραπώνονται στην εξουσία, αρνούνται να προετοιμάσουν μια μετριοπαθή και λογική διάδοχη κατάσταση στην αντιπολίτευση, προωθούν την πόλωση, εκμεταλλεύονται τον ακραίο εθνικιστικό και υπερθρησκευτικό λόγο για να κολακεύσουν φθηνά συναισθήματα, νομίζοντας ότι πάντα θα τον ελέγχουν. Αυτός βγαίνει από το κλουβί του, τους περιθωριοποιεί, τους υποβιβάζει, τους παίρνει από κάτω. Και ό,τι με κόπο, δικό τους και του λαού τους, έκτισαν κινδυνεύει να διαλυθεί σαν πύργος από τραπουλόχαρτα στον άνεμο. Στάχτη που παρασέρνει η ιστορία μαζί με την εξουσία τους, μαζί με την εικόνα τους, σαν παλιά φωτογραφία που θολώνει και ξεθωριάζει στον καιρό.

Γιώργος Γιαννούλης-Γιαννουλόπουλος